Informatie over mpox op WHO-website verkeerd begrepen

Met de winter en de koude, natte dagen voor de deur zijn veel mensen bezorgd om griep, COVID-19 en andere virusziekten. Ook mpox, of apenpokken, blijft voor sommigen een bezorgdheid. Nu zou blijken via de WHO dat mpox een bijwerking is van de coronavaccins, zo wordt gezegd op sociale media. De werkelijkheid blijkt anders te liggen.

Beoordeling

De website VigiAcces van de WHO is een rapporteringsplatform waar mogelijks neveneffecten van medicijnen kunnen worden gemeld. Het duidt niet noodzakelijk op een causaal verband en is geen bewijs dat een bepaalde bijwerking effectief gelinkt is aan een medicijn.

Feiten

Als bewijs voor de bewering wordt verwezen naar een pagina op VigiAccess. Dat is een platform van de WHO om informatie te verschaffen over rapporten van mogelijke neveneffecten van medicijnen, vergelijkbaar met VAERS in de VS of Eudravigilance van het Europees Geneesmiddelenagentschap.

De informatie gaat dus over mogelijke neveneffecten: een causaal verband staat niet vast simpelweg door de vermelding van een neveneffect voor een medicijn op VigiAccess, zo is te lezen op de FAQ-pagina. Nog een belangrijk detail: elke lidstaat heeft eigen regels over wie rapporteert, wanneer, wat en hoe. Simpele conclusies zijn dus niet zomaar te trekken.

Voor mpox klopt het inderdaad dat er zes gevallen als mogelijk neveneffect van het coronavaccin van Pfizer zijn gemeld via VigiAccess, maar daarbij zijn toch belangrijke kanttekeningen te maken. Ten eerste is dat een zeer klein aantal op meer dan 5 miljoen meldingen die zijn gemaakt. Ten tweede betekent dat niet dat er een causaal effect tussen het vaccin en mpox is vastgesteld en dat het hier om een vaststaande bijwerking gaat.

Miniem gevaar in Europa

Mpox komt vooral voor in Afrika, maar in 2022 was er ook een opstoot van gevallen in Europa bij mensen zonder directe link met de getroffen Afrikaanse gebieden. In het najaar van 2023 waren er uitbraken met een nieuwe virusvariant, in de Democratische Republiek Congo en buurlanden. Dat leidde ertoe dat de WHO de uitbraak dit jaar bestempelde als een noodsituatie voor de internationale volksgezondheid.

In augustus werd een infectie van de nieuwe variant vastgesteld in Zweden bij een reiziger die in Midden-Afrika was geweest. Desondanks is het gevaar van mpox in Nederland, en Europa, eerder beperkt. In Nederland is nog geen besmetting met de nieuwe variant geconstateerd, maar het RIVM blijft dit monitoren.

(Stand van zaken: 22.10.2024)