Verkeerde interpretatie
Studie over langetermijnevolutie klimaat uit context genomen
3.10.2024, 12:31 (CEST)
Een studie over de gemiddelde temperatuur op aarde in de laatste 485 miljoen jaar, gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Science, doet de gemoederen online verhitten. Een grafiek van Amerikaanse krant The Washington Post gebaseerd op die studie wordt gebruikt om te beweren dat het gemiddeld genomen nagenoeg nog nooit zo koel is geweest op onze planeet als vandaag. Bewijs dat de klimaatcrisis niet bestaat, aldus de sociale mediagebruikers. Helaas trekken ze de verkeerde conclusie uit de studie.
Beoordeling
Het onderzoek waaruit de grafiek afkomstig is, identificeert CO2 duidelijk als de drijvende kracht achter de klimaatschommelingen van de afgelopen 485 miljoen jaar. De auteurs ontkennen de menselijke oorsprong van de huidige opwarming niet, maar waarschuwen net voor de ongekende snelheid waarmee de aarde momenteel opwarmt.
Feiten
De variatie van de gemiddelde temperatuur op aarde de afgelopen 485 jaar, tussen 11 en 36 graden Celcius, is groter dan wat wetenschappers eerst dachten. Dat is de algemene conclusie van het nieuwe onderzoek dat verscheen in Science. Het onderzoek naar de langetermijnevolutie van het klimaat is één van de meest uitgebreide tot nu toe.
Deze studie, die tot stand kwam door gegevens van geologische studies te combineren met geavanceerde klimaatmodellen, identificeert een sterke correlatie tussen de concentratie CO2 in de atmosfeer en klimaatschommelingen. "Als de CO2-concentratie laag is, is de temperatuur koud; als de CO2-concentratie hoog is, is de temperatuur warm", vat Jessica Tierney, co-auteur van het onderzoek en professor in de geowetenschappen aan de University of Arizona, in grote lijnen samen.
Waarschuwing
Het onderzoek onthult ook dat warmere klimaattoestanden de geschiedenis van de aarde hebben gedomineerd sinds het verschijnen van complex dierlijk leven zo'n 500 miljoen jaar geleden. Op zijn warmst bereikte de gemiddelde temperatuur 36°C, aldus de onderzoekers. Dat is veel hoger dan de huidige gemiddelde temperatuur van ongeveer 15°C.
Maar trekt dat de ernst van de huidige klimaatopwarming in twijfel, zoals mensen online suggereren? Nee. Volgens de auteurs van de studie klinkt het net als een waarschuwing.
Mens en dier kunnen niet zo snel aanpassen
Emily Judd, hoofdauteur van de studie, legt aan de Washington Post uit waarom die hogere gemiddelde temperaturen uit het verleden een extra reden zijn om ons zorgen te maken over klimaatverandering.
Hoewel de huidige gemiddelde temperatuur van ongeveer 15°C relatief laag is in vergelijking, "warmt de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van door de mens veroorzaakte klimaatverandering de planeet veel sneller op dan eerdere opwarmingen".
"We veranderen het klimaat op een manier die volledig ongeschikt is voor mensen. De planeet is al warmer geweest en kan nog warmer worden, maar mensen en dier kunnen zich niet zo snel aanpassen", waarschuwt co-auteur Jessica Tierney. Ze waarschuwt ook dat andere periodes van snelle klimaatverandering in het verleden tot massa-uitstervingen hebben geleid.
De derde en grootste daarvan vond ongeveer 252 miljoen jaar geleden plaats en maakte bijna een einde aan leven op aarde. Wetenschappers schrijven dit in het algemeen toe aan grote vulkaanuitbarstingen, die verantwoordelijk waren voor de uitstoot van grote hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer, wat leidde tot opwarming van de aarde en een afname van het zuurstofgehalte in de oceanen. Meer dan 90% van de diersoorten werd uitgeroeid. Voor veel wetenschappers zijn we nu aan de zesde uitstervingsgolf begonnen.
Menselijke oorzaak
Kortom, uit de studie worden online de verkeerde conclusies getrokken. Dat de mens niet verantwoordelijk zou zijn voor de huidige klimaatverandering is een klassieker onder de klimaatsceptici. De waarheid daarentegen ligt anders, zoals deze nieuwe studie ook aantoont.
Het Intergouvernmental Panel on Climate Change (IPCC) concludeerde in hun laatste rapport dat "menselijke activiteit, voornamelijk door de uitstoot van broeikasgassen, duidelijk de globale opwarming van de aarde heeft veroorzaakt."
Sinds de industriële revolutie in 1750 is de opwarming gedreven door de uitstoot van broeikasgassen door de mens 270 keer zo groot als de extra opwarming door de zon zelf, aldus NASA.
(Stand van zaken: 03.10.2024)
Links
Studie in Science (gearchiveerd)
Artikel Washington Post (gearchiveerd)
Over de studie en co-auteur Jessica Tierney via University of Arizona (hier & hier gearchiveerd)
NASA - huidige gemiddelde temperatuur op aarde (gearchiveerd)
Over hoofdauteur Emily Judd (gearchiveerd)
Over de 5 grote uitstervingsgolven (gearchiveerd)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.