Helikopterbeelden geschoten bij Gazagrens, niet bij festival

Waarschuwing: sites waarnaar in dit artikel wordt verwezen, kunnen schokkende beelden bevatten.

Internetberichten beweren dat de Israëlische luchtmacht verantwoordelijk was voor het uitschakelen van "zijn eigen burgers" op het Nova-muziekfestival op 7 oktober 2023. De berichten schrijven dat Israël inmiddels heeft toegegeven "dat 28 Apache-helikopters hun munitie hebben afgevuurd". Die daad zou te zien zijn in "gelekte beelden" die rondgaan. In de video zijn militaire beelden te zien van bombardementen en zijn ook beschietingen te horen. Toont dit echt het Israëlische leger dat op zijn eigen bevolking schoot op het Nova-festival?

Beoordeling

De video toont geen beschietingen op het muziekfestival, maar is enkele kilometers verderop opgenomen aan de grens met Gaza. Vermoedelijk zijn leden van Hamas te zien die terugkeren naar de Gazastrook. Het Israëlische leger heeft de video zelf op 9 oktober 2023 vrijgegeven. Van gelekte beelden is dus geen sprake.

Feiten

De video komt uit een langere compilatie die op 9 oktober 2023 werd gepubliceerd op het X-account van het Israëlische leger. Het toont luchtaanvallen op verschillende locaties in de Gazastrook vanuit een vogelperspectief. Aan het einde van de video staat ook het korte fragment dat online circuleert. Het zou uit een aanvalshelikopter komen en toont mensen en voertuigen die worden beschoten in open gebieden. De video bestaat uit verschillende afzonderlijke sequenties van beschietingen.

Twee daarvan kunnen duidelijk worden gelokaliseerd door ze te vergelijken met satellietbeelden. De beelden werden gemaakt in een gebied op slechts enkele meters van het grenshek tussen Israël en de Gazastrook, aan beide zijden van het hek. Leden van Hamas vernielden op 7 oktober op verschillende plaatsen het hek en rukten zo Israël binnen.

De video is opgenomen op tien kilometer van het festivalterrein

De opnamelocatie, in de buurt van een gat in het grenshek tussen Gaza en Israël, ligt ongeveer tien kilometer ten noordwesten van de plaats van het door Hamas aangevallen muziekfestival. Het is zeer onwaarschijnlijk dat festivalbezoekers vanwege de afstand naar deze locatie konden vluchten. Uit videobeelden van het festival blijkt ook dat bezoekers de neiging hadden om in oostelijke richting te vluchten, weg van de Gazastrook. Veel aannemelijker is dat de video de terugtrekking laat zien van Hamas-daders uit de veel dichterbij gelegen Israëlische kibboets richting de Gazastrook.

Helemaal duidelijk wie de mensen zijn die in de video beschoten worden is het niet. Mogelijks bevonden zich onder hen gijzelaars. Hamas ontvoerde op 7 oktober bijna 240 mensen uit Israël naar de Gazastrook.

Israëlische media hebben sinds de gebeurtenissen gemeld dat er op de dag van de aanslagen problemen waren voor het Israëlische leger om een onderscheid te maken tussen aanvallers, Israëlische veiligheidstroepen en Israëlische burgers. De krant Haaretz berichtte op 18 november, onder verwijzing naar een anonieme bron bij de Israëlische politie, dat een aanvalshelikopter op het festivalterrein "blijkbaar enkele bezoekers heeft geraakt".

Het is niet bekend hoeveel van dergelijke gevallen er op 7 oktober waren. De krant Yediot Achronot schreef op 15 oktober dat de luchtmacht ervan overtuigd is dat er zonder hun tussenkomst nog veel meer doden zouden zijn gevallen.

Volgens Israëlische cijfers kwamen bij de Hamas-aanvallen ongeveer 1.200 mensen om het leven, voor het merendeel burgers. Alleen al op het muziekfestival kwamen 364 mensen om het leven.

Ten slotte is het niet de eerste keer dat er valse informatie over de situatie kort na de aanval van Hamas verspreid wordt. Er circuleerden al foutieve beweringen over een video waarbij gezegd werd dat Israëlische festivalbezoekers gedood werden door Israëlische veiligheidstroepen. Maar daar was toen geen bewijs voor.

(Stand van zaken: 13.09.2024)