Palestijnse snoepfoto herverpakt in recent jasje

Op Facebook en X wordt een foto gedeeld met volgend bijschrift: "Palestijnen delen al lekkernijen uit met "bloed voor bloed"-borden... om de terroristische aanslag van vandaag te vieren" [sic]. Deze berichten vinden hun oorsprong in een Telegrampost die gedeeld werd op 1 september naar aanleiding van de doding van drie Israëlische politieagenten tijdens de ochtend van diezelfde dag. Toont de foto echt een Palestijnse reactie op die daad?

Beoordeling

Nee, het gaat om een foto die anderhalf jaar oud is: ze ging in februari 2023 al rond op sociale media en in Palestijnse nieuwsmedia. Het toont een Palestijnse viering na de doding van twee Israëlische broers door een Palestijnse schutter. Er is echter geen link met de recente aanslag op drie Israëlische politieagenten.

Feiten

Het bericht op Telegram waar de foto op te zien is, reageert op een ander Telegrambericht waar de dood van drie Israëlische politieagenten gemeld wordt.

De drie agenten werden tijdens de ochtend van 1 september om het leven gebracht door een Palestijnse schutter. Volgens Ynetnews, een Israëlisch nieuwsmedium, vond de aanslag plaats op de route 35 ten noorden van de stad Hebron, gelegen in het zuiden van de Westelijke Jordaanoever. 

Ook het Israëlische leger rapporteerde op X over deze gebeurtenissen. Ze schreven dat de man, omschreven door hen als "terrorist", intussen werd uitgeschakeld. Het zou gaan om de 31-jarige Mahand Al-Sauda die in het verleden zou gediend hebben als "lid van de presidentiële garde van het Palestijnse veiligheidsapparaat".

Foto uit februari 2023

De foto die in context van deze doding op sociale media de ronde doet, staat er in werkelijkheid niet in verband mee. Het gaat namelijk om een oude foto die dateert uit februari 2023, ruim anderhalf jaar geleden en nog voor de escalatie van het conflict sinds 7 oktober 2023.

Dat is te achterhalen via een reverse image search van de foto. De oudste verschijning van het beeld gaat terug tot 26 februari 2023. Toen berichtten Palestijnse en andere Arabischtalige media over vieringen op de Westelijke Jordaanoever, in Jeruzalem en Gaza na de zogenaamde "Hawara-operatie". Die term verwijst naar de moord op twee Israëlische broers door een Palestijne schutter in Hawara (ook wel Huwara), een stad in het noorden van de Westelijke Jordaanoever.

De foto zou volgens de mediaberichten tonen hoe "ter ere van de Hawara-operatie snoep wordt uitgedeeld in Nablus". 

Locatie van foto: oostelijke markt in Nablus

Om te achterhalen waar dit beeld zich precies afspeelde, maakte Deutsche Presse-Agentur (dpa) gebruik van verschillende andere online beelden die van deze scène rondgingen. Op die manier kwam dpa uit op de oostelijke markt in Nablus, een stad in het noorden van de Westelijke Jordaanoever.

Zo bestaat er een video van hetzelfde tafereel, maar vanuit een ander hoek waarin dezelfde zoetigheden worden verdeeld. Bij de video staat geschreven dat het de "distributie van snoep op de oostelijke markt in Nablus om de Hawara-operatie te vieren" weergeeft. Ook Palestijnse media deelden die video met dezelfde boodschap. Dat het om dezelfde situatie gaat als op de foto, valt op te maken uit de kledij die de mensen dragen: de man die de zoetigheden verdeelt, draagt in de video dezelfde outfit (een paarse trui met jeansbroek) als op de foto. 

Hoe die situatie vanaf een afstand eruitzag, is te zien in deze video. Die geeft een goed beeld van de oostelijke markt in Nablus en toont ook dezelfde mensen met identiek dezelfde kleren als in de foto. In de video is bijvoorbeeld te zien hoe een vrouw met geruite broek en een blauwe zak in haar hand rond de tafel staat. Diezelfde geruite broek en blauwe zak zijn ook net zichtbaar in de rechter benedenhoek van de foto. 

Foto misbruikt in nieuwe context

Sinds februari 2023 belandde de foto nadien meermaals in een stroomversnelling van hergebruik, maar dan telkens in de verkeerde context. 

In juni 2023 was er een eerste nieuwe piek van gebruik na de moord op vier Israëlische burgers. Het officiële X-account van Israël en van de Israëlische VN-ambassadeur deelden de foto toen ook verkeerdelijk in die context. 

Vandaag lijkt opnieuw zo'n stroomversnelling gaande te zijn, met heel wat berichten die de foto delen in de context van de moord op de politieagenten. Niet alleen op sociale media, maar ook op nieuwssites, zoals hier.

(Stand van zaken: 03.09.2024)