Al meer dan 500 mpox-doden in 2024

"Ze kunnen de pest pokken pleuris krijgen", wordt in deze TikTok video gezegd, waarvan de inhoud ook op Facebook is overgenomen. De persoon in de video doelt daarmee op het WHO, omdat deze volgens hem weer een grote lockdown van plan zou zijn om de verspreiding van mpox (voorheen 'apenpokken') in te dammen. In dezelfde video wordt ook beweerd dat er momenteel maar 5 à 10 mensen aan het virus gestorven zijn. Dat zou in het niets vallen bij alle verkeers-, drugs- en fastfooddoden die er jaarlijks vallen. Klinkt inderdaad als iets om je boos over te maken, maar klopt het wel?

Beoordeling

Beide beweringen zijn fout. Half augustus waren er in Afrika alleen al meer dan 500 doden geteld als gevolg van mpox voor 2024. Daarnaast is de WHO niet van plan een lockdown op te leggen: daar heeft ze geen bevoegdheid voor, én ze heeft al expliciet laten weten dat er géén lockdown nodig is om de virusuitbraak onder controle te krijgen.

Feiten

Op 13 augustus telde het AfricaCDC (Center for Disease Control and Prevention) op het hele continent dit jaar al 517 doden als gevolg van mpox, vooral in de Democratische Republiek Congo (DRC). Het riep daarop voor het eerst sinds zijn ontstaan in 2017 een noodtoestand uit. Een dag later noemde ook de WHO de virusuitbraak een internationale noodsituatie. Intussen rapporteerde AfricaCDC al 582 sterfgevallen.

Er is echter geen sprake van een lockdown, zoals tijdens de coronapandemie aan het begin van dit decennium. Deze bewering werd al eerder ontkracht in een factcheck van Deutsche Presse-Agentur (dpa).

WHO-woordvoerder Tarik Jasarevic liet dpa via de mail weten dat de WHO geen regeringen heeft opgedragen om zich voor te bereiden op enige vorm van lockdown, en dat ze daar als adviserend orgaan ook niet toe bevoegd is. Haar advies is om mensen die een hoog risico lopen op besmetting in getroffen gebieden een vaccin toe te dienen. Dit vaccin bestaat overigens al.

Paniek niet nodig, probleem minimaliseren evenmin

De nieuwe clade 1b-variant van het mpox-virus werd in 2023 ontdekt in Congo, en is al in 3 andere Afrikaanse landen gedetecteerd. Midden augustus werd ook in Europa al een geval ontdekt. Eerdere varianten van het virus werden al in 13 Afrikaanse landen vastgesteld.

Het virus is overdraagbaar van dier op mens. Van mens op mens wordt ze ook overgedragen, dan met name via seksueel contact. De nieuwe variant clade 1b zou besmettelijker en gevaarlijker zijn dan de vorige.

De symptomen zijn huiduitslag in de vorm van rode vlekken, bultjes of blaasjes, en daarnaast koorts, hoofdpijn en gezwollen lymfeklieren. De pokken verdwijnen normaalgezien na enkele weken, maar kunnen wel pijnlijk zijn en littekens achterlaten.

Paniek is dus niet nodig, maar het probleem minimaliseren evenmin. Betrouwbare bronnen zijn daarbij in elk geval van essentieel belang.

(Stand van zaken: 28.08.2024)