Zonnebrandcrème is veilig om te smeren en beschermt de huid

Een screenshot van een artikel van De Telegraaf over 'zonnebrandpalen' wordt op sociale media gedeeld. De palen worden in meerdere gemeenten neergezet, zodat mensen gratis crème kunnen tappen en smeren, en zich beter beschermen tegen de zon. Bij de screenshot staat geschreven: "veel zonnebrand crème veroorzaken huidkanker (sic)". "Als het gratis is ben jij het product!!", concludeert een Facebookgebruiker. Voorzichtigheid bij cosmetische producten is altijd goed, maar heeft deze meneer zich wel juist geïnformeerd?

Beoordeling

De zonnebrandcrèmes die in Nederland en de EU te koop zijn, zijn niet kankerverwekkend. Voor kankerverwekkende stoffen in cosmetische producten worden binnen de EU strenge richtlijnen gehanteerd.

Feiten

Om welke zonnebrandcrèmes het precies zou gaan, of welke stoffen exact kankerverwekkend zouden zijn, wordt niet duidelijk in de claim. Dat is niet zo erg, want onderzoekers en organisaties zijn het eens: zonnebrandcrème is niet kankerverwekkend, zo benadrukt het KWF - de bekende Nederlandse stichting die zich inzet voor kankerbestrijding - op haar website. Daar wijdt de organisatie een hele pagina aan alle feiten en fabels over zonnebrandcrème.

En het is niet alleen veilig te gebruiken: de crème met UV-filters beschermt tegen UV-straling van de zon. Deze UV-straling, die huidcellen beschadigt, is de belangrijkste oorzaak van huidkanker. En huidkanker, dat komt helaas steeds vaker voor in Nederland.

Door te smeren bescherm je je huid dus, en verklein je de kans op huidkanker. Dat is dan ook de reden waarom KWF-kankerbestrijding, GGD's, gemeenten en zorgverzekeraars in zonnebrandpalen investeren, staat in het Telegraaf-artikel.

Europese kwaliteitseisen

In 2023 kwam Deutsche Pesse-Agentur (dpa) al in meerdere factchecks tot de conclusie dat smeren veilig én beschermend is.

De journalisten van Pointer (KRO-NCRV) onderzochten vorige maand ook nog eens uitvoerig de fabels die rond zonnebrandcrème rondgaan. Ze spraken onder andere met een toxicoloog van het RIVM, Marjolijn Woutersen. "Als stoffen kanker kunnen veroorzaken, mogen ze niet in zonnebrandcrème zitten", zegt zij duidelijk.

In de EU gelden namelijk strenge regels voor de stoffen in cosmetische producten, en daar valt zonnebrandcrème ook onder. In bijlage II van deze EU-verordening is een lijst terug te vinden van stoffen die in cosmetische producten verboden zijn, bijvoorbeeld omdat ze kankerverwekkend zijn.

Ook worden voor sommige stoffen veiligheidsmarges gehanteerd. Het kan dus zijn dat een bepaalde stof op zich kankerverwekkend kan zijn, maar niet wanneer fabrikanten zich aan vastgestelde maximumpercentages van de stof houden. Ook kan een stof gevaarlijk zijn als je het niet normaal gebruikt. Zo kun je zonnebrandcrème bijvoorbeeld prima smeren (normaal gebruik van het product), maar kan je wel gezondheidsschade oplopen als je opeens een halve tube opeet.

Controle op Nederlands niveau

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert of de in Nederland verkochte producten aan de Europese kwaliteitseisen voldoen. Op de website van de Nederlandse Cosmetica Vereniging (NCV) wordt de Europese wetgeving ook nog eens uitvoerig uitgelegd.

Maak je je nog steeds zorgen over de inhoud van je zonnebrandfles? Bekijk dan de ingrediëntenlijst samen met de website waarzitwatin.nl. Daar is uitleg gegeven bij de stoffen die in zonnebrandcrèmes zitten.

En nog kort twee tips voor de zomer: de UV-filters in de crème zijn niet eeuwig houdbaar en zullen met de tijd minder goed hun werk doen. Het is dus slim om ieder jaar een nieuwe fles te kopen, en niet de restjes van voorgaande jaren op te maken als je je huid goed wilt beschermen.

Daarnaast is zonnebrandcrème ook niet het enige heilige middel om jezelf voor verbranding te sparen. Zoek dus naast het smeren vooral ook de schaduw op wanneer de zon hoog staat, en draag beschermende kleding zoals een pet of lange mouwen.

(Stand van zaken: 01.08.2024)