Mammografieën worden nog steeds uitgevoerd in Zwitserland

Eén op zeven vrouwen in Nederland krijgt er in haar leven mee te maken: borstkanker. Grondige en tijdige screening kan dan ook levens redden. Maar Zwitserland zou het nu over een andere boeg gooien en mammografieën verboden hebben, zo is online te lezen. Het zou vals positieve resultaten opleveren en zelfs kankerverwekkend zijn door de straling.

Beoordeling

Mammografieën worden nog steeds gebruikt voor borstkankerscreening in Zwitserland. De straling die vrijkomt is niet gevaarlijk.

Feiten

Zwitserse vrouwen van 50 en ouder wordt aanbevolen regelmatig een mammografie te laten uitvoeren om te screenen voor borstkanker. Hoe vroeger de diagnose kan gesteld worden, hoe beter de prognose namelijk is, zo schrijft de organisatie Swiss Cancer Screening. Er is dus helemaal geen sprake van een verbod op mammografieën.

Dat gerucht lijkt zijn oorsprong te vinden in een rapport uit 2014 over mammografieën van Swiss Medical Board (SMB). Dat was een medische onderzoeksorganisatie die in 2022 werd opgedoekt. Zoals te lezen is op hun website hadden zij niet de mogelijkheid om bindende maatregelen te nemen over gezondheidszorg.

In dat rapport stelde de SMB de systematische en routineuze screening van vrouwen door middel van mammografieën in vraag, onder andere vanwege de kosten van zo'n programma.

Ook Canada, Australië, Italië en Schotland hebben nog steeds screeningprogramma's met mammografieën voor vrouwen boven de 50, in tegenstelling tot wat wordt beweerd.

Vroegtijdige opsporing

Eén van hun kritiekpunten was de hoeveelheid radiatie waaraan de borsten worden blootgesteld. Bij een moderne mammografie is er een 0,5 millisievert (mSv) aan straling. Ter vergelijking: in Nederland lopen mensen gemiddeld 2,8 mSv aan straling per jaar op. Deze straling komt van natuurlijke gassen in huis, voedsel, de bodem, bouwmaterialen en het heelal. In die hoeveelheid is de straling dus niet gevaarlijk.

De voordelen van een mammografie wegen wel degelijk op tegen de nadelen, zo bevestigde radioloog Thiemo Nijnatten van het Maastricht UMC+ aan Deutsche Presse-Agentur voor een eerdere factcheck. Vroegtijdige opsporing is essentieel en dat kan een mammografie beter dan een echografie of een MRI-scan, aldus dr. Nijnatten.

Verder wordt online beweerd dat mammografieën vaak een vals positief resultaat opleveren, tot wel 50 à 60 procent van de gevallen. In Nederland blijkt gemiddeld tweederde van de vrouwen die worden doorverwezen na een mammogram uiteindelijk geen borstkanker te hebben, zo concludeerde dpa reeds in een eerdere factcheck. Dat percentage ligt zo hoog, omdat veel vrouwen worden doorverwezen vanwege een onduidelijke scan.

(Stand van zaken: 18.07.2024)