Foto van Saoedisch kunstproject krijgt andere invulling

Het is best een intens beeld: een jongen ligt met een deken en een kussen tussen wat lijkt op twee graven. Volgens berichten op Facebook zou het beeld een "Palestijns jongetje" weergeven dat "zijn vermoorde ouders zo erg mist dat hij naast hun graven slaapt". De Facebookgebruikers zijn verontwaardigd: "De wereld kijkt en zwijgt. We staan dit toe. Niet eens oogluikend, maar openlijk", schrijft iemand. Verontwaardiging over de oorlog tussen Israël en Hamas is zeker legitiem, maar heeft deze foto wel wat met die oorlog te maken?

Beoordeling

Nee. De foto komt uit 2014 en werd genomen in Saudi-Arabië. Het hoort binnen een artistiek project van een Saoedisch fotograaf. Er werd niemand begraven destijds: de hele opstelling was deel van het kunstproject. Bovendien is het kind op de foto de zoon van de broer van de fotograaf, en dus geen Palestijn. 

Feiten

Het merkwaardige beeld verscheen voor het eerst op het internet in januari 2014, al meer dan tien jaar geleden. Dat is te achterhalen door de foto te uploaden in de zoekmachine TinEye. 

Fotografieproject van Abdul Aziz al Otaibi

Het was de Saoedische fotograaf Abdul Aziz al Otaibi die de foto destijds maakte. Hij postte het op zijn Instagramaccount op 7 januari 2014, vier dagen eerder ook al in zwart-wit.

Initieel was er niets aan de hand, maar een tweetal weken later circuleerde de foto al met een fout verhaal erbij, en waarschuwde de fotograaf op sociale media over de desinformatie die over zijn foto rondging. De foto was immers een weergave van zijn kunstproject en de hele situatie met het kind en de graven was dus opgezet.

In interviews met verschillende media gaf hij verder tekst en uitleg bij het idee achter dat project. Hij wilde via de foto's "de onvoorwaardelijke liefde van een kind voor zijn ouders" aantonen. Voor hem kan die liefde "niet vervangen worden door iets of iemand anders, zelfs wanneer de ouders dood zijn".

Om deze specifieke opstelling te construeren, trok de fotograaf richting Yanbu, een stad in Saudi-Arabië aan de Rode Zee. Daar bouwde hij de graven zelf (zonder dat er daadwerkelijk iemand begraven werd).

Ten slotte reageerde Abdul Aziz op de vele valse berichten door beelden van achter de schermen op zijn X-account te delen; bijvoorbeeld foto's van dezelfde jongen die aan het lachen is naar de camera. Die jongen is trouwens zijn neef, de zoon van zijn broer, schrijft hij op X. Het gaat hier dus niet om een Palestijnse, maar om een Saoedische jongen. 

Foto met heel wat interpretaties

Dat de foto al zo lang meegaat komt, omdat de foto voor heel wat verschillende situaties valselijk is hergebruikt.

Zo deden internetgebruikers in 2018 alsof de foto een kind in Syrië weergaf, en vier jaar later werd het plots een jongen uit Jemen. Sinds het verschijnen van de foto in 2014 is de foto dan ook alherhaaldelijk gefactcheckt. 

(Stand van zaken: 27.06.2024)