Elkaar kruisende geluidsgolven laten waterdruppels zweven

Een video online toont hoe iemand waterdruppels loslaat tussen twee onderdelen van een vreemdsoortige machine, waarna de druppels in de lucht blijven zweven. Lichtjes trillend, hangen ze keurig op een rijtje, ongehinderd door de zwaartekracht. Hoe kan dit?

Volgens een post op Facebook, en een soortgelijke op X, is 5G-straling hiervoor verantwoordelijk. "Ons lichaam bevat ongeveer 70% water... Wat doet 5G frequentie met water [sic]," schrijft de Facebookgebruiker, gevolgd door emoji's van een opgetrokken wenkbrauw en een zucht. Bewijst dit filmpje dat we ons zorgen moeten maken over de uitwerking van 5G op ons lichaam?

Beoordeling

Nee, het filmpje toont een zogenaamde akoestische levitator, een apparaat dat met geluidsgolven vloeistoffen en kleine voorwerpen kan laten zweven. Met 5G heeft dit filmpje niets te maken.

Feiten

Wat het filmpje op Facebook werkelijk toont, is eenvoudig te achterhalen met een reverse image search met screenshots uit het filmpje.

Zo zijn verschillende sociale mediagebruikers te vinden, die weten wat er echt op het filmpje te zien is. Dit X-account van Wevolver, een platform voor wetenschap en technologie, plaatste een kortere versie van hetzelfde filmpje een maand eerder dan de Facebookgebruiker en beschrijft waar we naar kijken: een akoestische levitator.

De oorspronkelijke versie van het filmpje werd op 18 februari 2024 op TikTok geplaatst door de waarschijnlijke bouwer van het apparaat.

Akoestische levitatie

Akoestische levitatie betekent iets laten zweven door middel van geluidsgolven. Hoe dat werkt, wordt goed uitgelegd en gevisualiseerd in verschillende filmpjes op YouTube.

De installatie op het filmpje in de Facebookpost blijkt te bestaan uit een luidspreker en een plaat die de geluidsgolven uit de luidspreker terugkaatst.

Geluid is een trilling die zich verplaatst door de lucht. Als je tegen een bel slaat, gaat die trillen. Als de rand van de bel naar buiten beweegt, drukt die de luchtmoleculen daar samen. Beweegt de rand terug naar binnen, dan trekt die de luchtmoleculen uit elkaar. Zo ontstaan om en om golven van hoge en lage druk: geluidsgolven.

Wanneer geluid omhoog of omlaag wordt gericht en vervolgens wordt teruggekaatst naar de bron, kan er een zogenaamde 'staande golf' ontstaan. De elkaar kruisende geluidsgolven houden op bepaalde plekken tussen de luidspreker en de terugkaatsende plaat de luchtdruk altijd gelijk. Als een licht voorwerp boven een hogedrukgebied wordt geplaatst, wordt het door de daar samengeperste luchtmoleculen verhinderd om te vallen.

5G is elektromagnetisch

Met 5G heeft bovenstaande niets te maken. 5G is de nieuwste (vijfde) generatie van mobiele telecommunicatie. Net als voorganger 4G, maar dan sneller, zorgt het voor dataoverdracht: internet- en telefoonverbinding. Daarvoor maakt het gebruik van frequenties in het elektromagnetische spectrum.

Daarvoor wekken zendinstallaties voor mobiele telecommunicatie elektromagnetische velden op. Dat zijn spanningsvelden die ontstaan bij de beweging van elektrische ladingen. Elektromagnetische velden komen ook van nature op aarde voor. Denk bijvoorbeeld aan bliksem.

Sommige mensen zijn ervan overtuigd dat ze gezondheidsklachten hebben als gevolg van de aanwezigheid van dit soort velden die gebruikt worden voor 5G. Het is vaak echter niet duidelijk of het een daadwerkelijk met het ander te maken heeft.

Zeer sterke velden met relatief lage frequenties kunnen de zenuwen en zintuigen prikkelen. Velden die gebruikt worden voor 5G gebruiken relatief hoge frequenties; mits sterk genoeg kunnen die het lichaam opwarmen. Nederland, en de meeste andere Europese landen, hanteren daarom blootstellingslimieten waar de straling van dit soort installaties onder moet blijven.

(Stand van zaken: 27.06.2024)