Beslissing van rechter voorkwam bouw moskee Sevilla in 2008

Inwoners van het Zuid-Spaanse Sevilla vonden volgens een Facebookgebruiker "een prachtige manier om de bouw van een nieuwe moskee in hun stad tegen te houden." Het is maar wat je "prachtig" noemt. Men zou namelijk een dood varken hebben begraven op de plek die was gereserveerd voor de moskee.

Volgens de Facebookgebruiker zou "de islamitische wet" het verbieden om een moskee te bouwen op "met varkens bespatte grond." Hebben mensen in Sevilla echt een varken begraven? En hield dat de bouw van de moskee tegen?

Beoordeling

De bewering is misleidend. In 2005 werd in Sevilla een varken geslacht op de plek waar een moskee gebouwd zou worden. Mensen hoopten daarmee vermoedelijk de bouw te voorkomen. Dat de moskee uiteindelijk niet werd gebouwd, had echter niets met dat varken te maken, maar was het gevolg van formeel ingediende bezwaren van buurtbewoners tegen de bouw. Er is geen islamitische wet die het verbiedt moskeeën te bouwen op plekken waar varkens zijn geslacht of begraven.

Feiten

Een Google-zoekopdracht, met zoektermen in het Spaans, leidt naar de oorsprong van het verhaal. In mei 2005 zegde de gemeente Sevilla een stukje grond in de wijk Los Bermejales toe aan de islamitische gemeenschap voor de bouw van een moskee.

Op dezelfde dag slachtte een groep mensen een varken op dat stukje grond. Vermoedelijk dachten zij de grond hiermee "onrein" te maken in de ogen van moslims, waardoor er geen moskee gebouwd zou kunnen worden. Dat was althans de analyse van de krant ABC.

De moskee kwam er inderdaad niet, maar dat had niets met het varken te maken. Buurtbewoners die het niet eens waren met de bouw van het gebedshuis, hadden formeel bezwaar aangetekend. Daarop volgden jaren van juridisch getouwtrek over de vraag of het stukje grond publiek eigendom was of gemeentelijk bezit - en of de gemeente het dus wel of niet had mogen afstaan voor de bouw van de moskee. In 2008 oordeelde het Hooggerechtshof van Andalusië in het nadeel van de islamitische gemeenschap.

Geen islamitische wet

Voor zover Deutsche Presse-Agentur (dpa) kon nagaan, bestaat er geen islamitische wet die het verbiedt een moskee te bouwen op een plek waar een varken is geslacht of begraven.

In 2005 zei Emilio González Ferrín, professor Arabische en Islamitische Studies aan de Universiteit van Sevilla, al tegen ABC dat deze actie alleen betekenis heeft als mediastunt en als "propaganda" gezien moet worden.

In 2010 werd er in een andere wijk in Sevilla een varkentje begraven - opnieuw op een plek waar een moskee gebouwd zou worden. Destijds reageerde Ana Torres, professor Sociologie van de Islam aan de Universiteit van Sevilla, in de lokale krant El Correo de Andalucía. Zij zei: "In de Islam is het niet toegestaan om varkensvlees te eten, maar niets anders."

Volgens de lokale moslimgemeenschap had de daad "geen enkele betekenis" afgezien van een symbolische. De gemeenschap beschouwde het terrein daarna nog altijd als geschikt voor de bouw van een moskee, volgens El Correo. Toch werd ook deze moskee uiteindelijk niet gebouwd, als gevolg van de economische crisis die Spanje destijds doormaakte.

Dpa benaderde verschillende islamitische belangenorganisaties en een opleidingscentrum voor imams in Nederland, voor extra duiding over de islamitische wetten en leefregels omtrent varkens, maar kreeg tot op heden geen reactie.

Nepnieuws met echte gevolgen

Ondanks dat het begraven of slachten van een varken de bouw van een moskee dus niet kan tegenhouden, duikt dit verhaal eens in de zoveel tijd weer op.

De Nederlandse Facebookpost die het verhaal nu deelt, bevat een link naar een X-bericht. Dat bericht, in het Engels, bevat foto's van een dood varkentje dat begraven lijkt te worden.

Uit reverse image searches met die foto's blijkt dat die al zeker sinds 2011 rondgaan op blogs en sociale media. Telkens is daarbij hetzelfde bericht te lezen - in verschillende talen - dat nu in het Nederlands op Facebook wordt gedeeld. Soms zijn details, zoals de locatie van de te bouwen moskee, anders. De afgelopen dagen wordt het bericht opnieuw veel gedeeld.

Het is niet met zekerheid te zeggen waar en wanneer deze foto's zijn genomen. Mogelijk tonen ze het incident met het begraven varkentje in Sevilla in 2010. De letters "D.E.P." zouden namelijk voor het Spaanse "descanse en paz" ofwel "rust in vrede" kunnen staan.

De macabere acties vinden navolging. Zo werd in november 2011 in Grenchen in Zwitserland varkenskoppen en een karkas gevonden op de plek waar een moskee gebouwd zou worden. In oktober 2022 gebeurde hetzelfde in Daegu in Zuid-Korea.

(Stand van zaken: 21.06.2024)