Watt of milliwatt?

De straling van een zendmast in Barneveld blijft beperkt

12.06.2024, 15:01 (CEST)

Zendmasten stellen ons bloot aan straling. Om de gevolgen beperkt te houden, gelden limieten. Dat die ruim overschreden worden, gebeurt niet snel - hoewel daar online anders over wordt gedacht.

De straling van een zendmast bij het Transferium in Barneveld zou veel te hoog zijn. Dat wordt beweerd op Facebook. Een video die bij de post wordt geplaatst, toont een man met een apparaatje dat de straling van de zendmast zou meten. "Wat hier gebeurt, is een soort van genocide," beweert hij. Leest hij de informatie wel goed af? En is het apparaatje überhaupt geschikt voor dit soort metingen?

Beoordeling

De blootstellingslimiet van de zendmast in Barneveld wordt niet overschreden. Of de apparatuur geschikt is voor een stralingsmeting als deze, laat zich niet bevestigen.

Feiten

Technologieën als radio, WiFi en 5G stellen ons door elektromagnetische velden (EMF) bloot aan straling. Deze straling wordt in Nederland uitgedrukt in Watt per vierkante meter: W/m2. Dat vertelt het voorlichtingsbureau van de Rijksoverheid over antennes voor draadloze en mobiele communicatie, het Antennebureau, via e-mail aan Deutsche Presse-Agentur (dpa). De apparatuur in de video meet echter in milliwatt: mW/m2. Duizend milliwatt is gelijk aan één watt.

Limiet niet overschreden

Er gelden in Nederland blootstellingslimieten die elektromagnetische velden niet mogen overschrijden. De blootstellingslimiet is afhankelijk van de frequentie van het veld. De laagste limiet is 2 W/m2. 

"Deze strengste limiet geldt onder andere voor de frequenties waar FM-radio gebruik van maakt," legt een woordvoerder van het Antennebureau via e-mail aan dpa uit. "Op het meetapparaat uit de video zou dat uitgedrukt worden als 2000 mW/m2."

In de video wordt een hoogste limiet van 303 mW/m2 genoemd. Dat betekent dat zelfs de strengste blootstellingslimiet bij verre niet overschreden wordt, als de meting van het apparaatje klopt.

Limiet verschilt per mast

Daarnaast zou het kunnen dat voor deze antenne een hogere blootstellingslimiet geldt, zegt het Antennebureau. "Voor hogere frequenties geldt een hogere blootstellingslimiet, dus hoe deze meting zich exact verhoudt tot de limieten is op basis van deze video niet te zeggen."

Uit het Antenneregister blijkt dat de mast bij het Transferium in Barneveld voor onder andere 5G is bedoeld - technologie die gebruikt wordt door mobiele telefoons. Volgens de website van het Antennebureau is de strengste blootstellingslimiet voor 5G niet meer dan 3,5 W/m2 (3500 mW/m2). Het apparaatje in de video geeft nog niet eens een tiende daarvan aan.

In Nederland wordt geregeld gemeten of alle antennes wel binnen de stralingslimieten blijven. Dat doet het Rijksinspectie Digitale Infrastructuur. De gemeten waarden van antennes voor mobiele communicatie liggen volgens de Rijksoverheid allemaal onder de limiet: vaak zelfs meer dan tien keer daaronder.

Geen bewezen gezondheidsschade
Sommige mensen maken zich zorgen over de mogelijke gezondheidseffecten van elektromagnetische velden. Het enige bewezen gevolg van blootstelling aan een EMF is de opwarming van het lichaam. Sommige mensen stellen dat zij er hoofdpijn of vermoeidheid door oplopen. Er is echter geen bewijs voor dit verband. Gevolgen voor de gezondheid op lange termijn zijn nog niet aangetoond. Wel wordt daar onderzoek naar gedaan.

(On)geschikte meter?
Of het apparaat uit de video überhaupt geschikt is om de straling van de mast bij Barneveld te meten, laat zich volgens het Antennebureau niet zomaar bevestigen. Volgens de woordvoerder zijn er "vele apparaten in de handel die het elektromagnetisch veld claimen te meten."

Het apparaatje uit de video is online verkrijgbaar via websites die zich hard maken voor het terugdringen van EMFs.

(Stand van zaken: 12.06.2024)

Links

Facebookpost (gearchiveerd, video gearchiveerd)

International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection over EMF (gearchiveerd)

Antennebureau (gearchiveerd)

Electrosmog meter (gearchiveerd)

Cornet meter bij EMR Shielding Solutions (gearchiveerd)

Blootstellingslimieten (gearchiveerd)

Over frequenties van EMFs (gearchiveerd)

Antenneregister (gearchiveerde schermafbeelding)

Transferium Google Maps (gearchiveerd)

Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (gearchiveerd)

Rijksoverheid over metingen straling (gearchiveerd)

WHO over electromagnetic fields (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.