Gevolgen van geo-engineering zijn nog onzeker

Op Facebook (video's hier en hier) staat dat in de Amerikaanse staat Tennessee geo-engineering wordt verboden. Geo-engineering is een brede term voor het ingrijpen in de natuurlijke systemen van de aarde om het klimaat te beïnvloeden. In het bericht staat een opsomming van negatieve zaken over geo-engineering zoals "knoeien met het weer" en "een toxische puinhoop". Ook wordt er geïnsinueerd dat het iets te maken heeft met de complottheorie van chemtrails. Wetenschappelijk onderzoek en complottheorieën worden dus op één hoop gegooid; wat klopt er dus nog van de post online?

Beoordeling

Geo-engineering werd effectief verboden in de staat Tennessee, maar of het ook echt gevaarlijk is, daar zijn wetenschappers het nog niet over eens. Bovendien heeft het niets te maken met chemtrails, want die bestaan niet.

Feiten

De wet waarover gesproken wordt gaat om een amendement van 1 april 2024, die de bestaande wet op schone lucht in de Amerikaanse staat Tennessee wijzigt. Het amendement verbiedt "de opzettelijke injectie, vrijgave of verspreiding, op welke manier dan ook, van chemicaliën, chemische verbindingen, stoffen of apparaten binnen de grenzen van deze staat in de atmosfeer met het uitdrukkelijke doel om de atmosfeer te beïnvloeden op vlak van temperatuur, weersomstandigheden of intensiteit van zonlicht".

De nieuwe wet zou van kracht gaan op 1 juli na de ondertekening door de gouverneur van Tennessee. De wet maakt echter nergens melding van chemtrails, zoals online wordt gesuggereerd, maar gaat over technieken van geo-engineering die voortaan verboden worden.

Gevaarlijk spel door politici

Chemtrails bestaan namelijk niet: het is een complottheorie die regelmatig opduikt en waarover Deutsche Presse-Agentur (dpa) al meermaals factchecks schreef. Het gaat om de idee dat overheden giftige stoffen in de lucht pompen via vliegtuigen. De reikwijdte van de valse theorie is groot: tien procent van de Amerikanen gelooft er volledig in en dertig procent een beetje.

Hoewel het niet expliciet vermeld staat in de wettekst, speelde de complottheorie wel degelijk een rol in de totstandkoming van de nieuwe wet, schrijven Amerikaanse media. Verschillende republikeinen en sponsors die de wet voorlegden, verwezen naar chemtrails in hun discours.

De republikein Frank Niceley, die voor de wet stemde, maakte een toespeling op de theorie door te verwijzen naar de witte strepen boven zijn huis, die in realiteit contrails zijn: "Als je omhoog kijkt, zal het op een dag duidelijk zijn. De volgende dag zullen ze eruit zien alsof engelen boter-kaas-en-eieren hebben gespeeld. Ze zijn overal. Ik heb foto's op mijn telefoon met kruisjes vlak boven mijn huis. Jarenlang ontkenden ze dat ze iets deden."

Klimaatwetenschappers stellen dat dit een gevaarlijk spel is dat gespeeld wordt door politici. Ze doen de lijn tussen feit en fictie helemaal vervagen waardoor mensen deze complottheorie voor waar gaan aannemen.

Geo-engineering

In feite gaat geo-engineering over verschillende technieken die mensen gebruiken om het klimaat te beheersen. Grofweg gaat het om twee soorten technieken: solar engineering, een techniek die de zon moet 'dimmen' om het klimaat op aarde te doen afkoelen door stofdeeltjes in de hogere luchtlagen te verspreiden, waardoor meer zonlicht weerkaatst wordt. Daarnaast gaat het ook om methodes die CO2 uit de atmosfeer moeten halen (Greenhouse Dioxide Removal). Het gaat hier dus over wetenschappelijke technieken en niet over complottheorieën, zoals in de post beweerd.

Sommige van die technieken zijn op dit moment nog sterk controversieel en het gebruik ervan verdeelt de wetenschappelijke gemeenschap. De risico's die genoemd worden zijn divers. Staten kunnen bijvoorbeeld hun macht gaan misbruiken om het klimaat in hun land te gaan bevoordelen. Of overheden kunnen de technologie als een excuus gebruiken om niet meer te investeren in uitstootvermindering in de strijd tegen klimaatverandering. Ten slotte kunnen ook weerpatronen beïnvloed worden door dit soort technologie.

Er zijn op dit moment nog weinig technieken die effectief van kracht zijn in landen. Het gaat momenteel vooral om onderzoek en testen die gedaan worden.

Wat wel zeker is volgens deskundigen, is dat deze wet - en alle argwaan waar zij uit voortkomt - verder onderzoek zal bemoeilijken: "De helft tot tweederde van het online discours over geo-engineering is samenzweerderig van aard. Dat is jammer, want er zijn echte vervuilingsproblemen", argumenteerde klimaatwetenschapper Gernot Wagner daarover.

(Stand van zaken: 16.05.2024)