Geen verband vaccins en kanker

Noodtoestand in Japan vanwege kankerexplosie is verzinsel

10.5.2024, 14:43 (CEST)

Paniek! Japan zou de noodtoestand hebben uitgeroepen vanwege een explosie aan kankergevallen door coronavaccins. Of toch niet? Zoals wel vaker bestaat de paniek vooral op het internet.

Japan zou een "nationale noodtoestand" hebben uitgeroepen, omdat er sprake zou zijn van een "explosie van kankergevallen" veroorzaakt door de mRNA-vaccins tegen COVID-19. Dat wordt beweerd op Facebook. Een "officiële Japanse studie" zou namelijk een "significante toename van agressieve vormen van turbokanker" sinds de introductie van die vaccins hebben aangetoond. Is dat wel zo?

Beoordeling

Er is geen noodtoestand uitgeroepen in Japan. Er is ook geen bewijs dat mRNA-vaccins een explosie van kankergevallen hebben veroorzaakt in Japan. De onderzoekers van de aangehaalde studie relativeren de betekenis van hun eigen resultaten en de studie wordt bovendien door hun vakgenoten hevig bekritiseerd.

Feiten

Het bericht over de "noodtoestand" en de "explosie van kankergevallen" in Japan circuleert al langer op Facebook in het Duits, Frans en Engels. Verschillende van die posts verwijzen naar dit artikel van de nepnieuwssite amg-news.com.

Het artikel van amg-news baseert zich dan weer op dit artikel op de website InfoWars, een nepnieuwskanaal van de extreemrechtse complotdenker Alex Jones.

Geen noodtoestand

De bewering is onjuist. De Japanse regering heeft de nationale noodtoestand niet uitgeroepen. Er is geen enkele officiële verklaring van dien aard. Ook Japanse en internationale media berichten er niet over. De "noodtoestand" is dus een verzinsel.

De Japanse regering riep op 7 april 2020 de noodtoestand uit voor Tokio en zes andere prefecturen (regio's) vanwege het hoge aantal coronabesmettingen. Die maatregel gold daarna in verschillende periodes voor het hele land. In september 2021 werd de noodtoestand overal opgeheven, na een succesvolle landelijke vaccinatiecampagne gevolgd door een sterk dalend aantal besmettingen.

Japanse studie

Wat op Facebook een "officiële Japanse studie" wordt genoemd, is waarschijnlijk de studie die in het artikel van InfoWars wordt aangehaald. Het gaat om de publicatie 'Increased Age-Adjusted Cancer Mortality After the Third mRNA-Lipid Nanoparticle Vaccine Dose
During the COVID-19 Pandemic in Japan'.

Dit onderzoek, geleid door arts Miki Gibo uit de Japanse stad Yusuhara, werd op 8 april 2024 gepubliceerd in het medische tijdschrift Cureus, dat behoort tot de uitgeverij Springer Nature Group.

Volgens de studie was er geen significante oversterfte in Japan in het eerste jaar van de pandemie (2020). In 2021 zouden echter "enkele verhoogde sterftecijfers door kanker" zijn waargenomen na vaccinatie met de eerste en tweede dosis van het vaccin. In 2022 zouden "significant verhoogde sterftecijfers" gerelateerd aan kanker zijn waargenomen "na massale vaccinatie met de derde dosis."

Het artikel eindigt met de speculatieve conclusie dat de toename in sterftecijfers "mogelijk kan worden toegeschreven [may be attributable] aan verschillende mechanismen van de mRNA-LNP-vaccinatie in plaats van aan COVID-19-infectie zelf of aan verminderde kankerzorg als gevolg van de lockdown."

De auteurs van het artikel nuanceren zelf al de waarde van die conclusie. De studie werd uitgevoerd "aan de hand van beschrijvende statistieken uit officiële bronnen" en is "niet klinisch gevalideerd." De auteurs erkennen bovendien dat "verder analytisch statistisch onderzoek uitgesplitst per vaccinatiestatus" nodig is.

Kritiek op gebrekkige studie

Andere wetenschappers hebben de studie bekritiseerd of in twijfel getrokken. Op de website van Cureus beschuldigt een arts in de commentaren bij het artikel de auteurs van "speculatie" en wijst erop dat de gebruikte gegevens "niet-significant" zijn. Een andere arts wijst op de daling van de leeftijdsgecorrigeerde sterftecijfers voor borstkanker in Japan tussen 2021 en 2022 en stelt dat "de conclusies niet worden ondersteund door de data."

Adrian Wong, beheerder van de wetenschapsblog TechARP, benadrukt dat de openbaar beschikbare gegevens "geen correlatie bewijzen, laat staan causaliteit." Het artikel geeft zelfs geen informatie over de vaccinatiestatus van de mensen die in de data zijn meegenomen. In Japan heeft ongeveer tweederde van de bevolking drie doses van het vaccin gekregen. Het is dus niet duidelijk of de overleden kankerpatiënten wel een derde keer waren gevaccineerd - zelfs of ze überhaupt waren ingeënt.

Ook werd in Japan een variatie aan vaccins gebruikt, waaronder vaccins die niet gebaseerd waren op mRNA-technologie. Daardoor kunnen de gebruikte gegevens niet de oversterfte als gevolg van mRNA-vaccinaties detecteren. "Voor zover we weten, kan het verhoogde sterftecijfer te wijten zijn aan ongevaccineerde kankerpatiënten die sterven aan COVID-19," schrijft Wong.

Turbokanker geen wetenschappelijk begrip

Op Facebook wordt beweerd dat er een "toename van agressieve vormen van turbokanker" in Japan zou hebben plaatsgevonden. Het blijft echter onduidelijk wat dat dan precies is.

De term duikt nergens in serieuze wetenschappelijke literatuur over kanker op. Een zoekopdracht met de term op de website van het Nederlands Kankerinstituut leidt ook niet tot enig resultaat.

Het is niet voor het eerst dat er verhalen opduiken die onterecht een verband leggen tussen coronavaccinaties en kanker. Tot nu toe blijkt echter telkens dat dit soort beweringen worden gedaan op basis van verkeerd begrepen, of ondeugdelijke studies.

Ook volgens het nationale kankerinstituut in de VS bestaat er geen bewijs dat coronavaccins kanker kunnen veroorzaken.

(Stand van zaken: 10.05.2024)

Links

Facebookpost (gearchiveerd)

Facebookpost andere talen I, II & III (gearchiveerd I, II, III)

Artikel amg-news (gearchiveerd)

Factcheck dpa

Artikel InfoWars (gearchiveerd)

NPR over InfoWars (gearchiveerd)

Guardian noodtoestand (gearchiveerd)

CBS News noodtoestand opgeheven (gearchiveerd)

Vaccinatiecampagne Japan (gearchiveerd)

Japanse studie (gearchiveerd)

Over klinisch gevalideerd (gearchiveerd)

Factcheck TechARP (gearchiveerd)

Variatie vaccins Japan (gearchiveerd)

Zoekopdracht turbokanker (gearchiveerd)

Franse artsen over valse berichtgeving (gearchiveerd)

Factcheck VRT (gearchiveerd)

NIH over vaccins en kanker (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.