Valse Franse rekruteringssite ontmaskerd

Een website van het Franse ministerie van Defensie zou haar burgers oproepen om zich aan te melden als rekruten voor de oorlog in Oekraïne, stellen berichten op Facebook. Het ministerie zou 200.000 rekruten zoeken en migranten zouden voorrang krijgen bij de selectie. Daarnaaast zouden de rekruten hier 5000 euro per maand kunnen voor opstrijken. Ook zou de campagne op de Franse televisie te zien zijn geweest tijdens een reclameblok. Klopt dit wel allemaal?

Beoordeling

Nee, dit verhaal is verzonnen. De website, die intussen offline werd gehaald, is nep. De site leek sterk op de officiële overheidswebsite van Defensie, maar komt helemaal niet van hen. Bovendien is er ook nooit reclame voor gemaakt op de Franse televisie. Dat bevestigde de zender LCI.

Feiten

De site sengager-ukraine.fr waarnaar verwezen wordt in de berichten is nep. De domeinnaam lijkt heel sterk op die van het Franse ministerie van Defensie, sengager.fr, maar komt niet van hen. Dat meldden ze zelf op hun X-account op 28 maart. Ze stellen dat de site met zogenaamde rekrutering voor Oekraïne "een nep overheidssite is, die door kwaadwillende accounts op sociale netwerken wordt doorgegeven voor een desinformatiecampagne."

De site is momenteel niet meer bereikbaar. Wel bestaan er nog gearchiveerde versies. Die tonen dat op dinsdag 28 maart de site offline werd gehaald, kort na het verschijnen van de berichten op sociale media.

Een gearchiveerde versie van 27 maart toont de valse website. Deze lijkt heel hard op de officiële versie van het Franse ministerie van Defensie: de logo's met Franse vlag, de layout, de domeinnaam zijn allemaal vrij gelijkaardig. Overtuigend, niet? Desondanks is er op geen enkele manier sprake van deze rekruteringscampagne op hun officiële site.

Wie precies achter de website zat is moeilijk te achterhalen. De online tool WhoIs die gebruikt wordt om IP-adressen te analyseren, toont dat de site op 15 maart gemaakt werd en intussen 'bevroren' is.

Geen sprake van campagne op televisie

Dat deze nepcampagne op televisie vertoond zou zijn is eveneens onwaar. Het beeld dat op Facebook gebruikt wordt om dit te bewijzen komt eigenlijk van een video die onder andere op X te zien is. Die video toont eerst een deel van het journaal van de Franse zender La Chaîne Info (LCI) met de titel 'Armes, munitions: la France accélère', gevolgd door de bewuste campagne.

Een zoektocht in de journaals van het LCI toont dat dit fragment komt van 26 maart. De reclame die in het echte journaal volgt op het nieuws toont in realiteit reclame voor onder andere inktvullingen, en auto's. Een persverantwoordelijke van LCI meldt dpa bovendien dat zij de campagne nooit uitgezonden hebben op hun kanalen.

De video die rondgaat op sociale media is met andere woorden bewerkt. Dat toonde factcheckorganisatie CheckNews ook al aan.

Frankrijk en Oekraïne

De verspreiding van dit nepnieuws hoeft misschien niet te verbazen. De houding van Frankrijk in de oorlog is immers sterk veranderd, meldt het NRC. Daar waar Macron in het begin van de oorlog nog soms Rusland verdedigde met uitspraken als "Rusland moet niet vernederd worden", is Frankrijk op dit moment in het Westen een van de grootste medestanders met Oekraïne, zowel financieel als militair. Zo sloten Frankrijk op 26 februari nog een bilateraal akkoord met Oekraïne wat onder andere een steunpakket van drie miljard euro inhield.

Die nieuwe Franse houding werd getoond eind februari tijdens een internationale top in Parijs over de situatie in Oekraïne. Daar zei Macron namelijk dat hij "Westerse troepen in Oekraïne niet wil uitsluiten", meldt het NRC. De levering van munitie en financiële steun door het Westen was tot nu toe dé manier van steun in de oorlog, Macron wil daar mogelijk dus verandering in brengen. Dit laatste is echter wel belangrijk: mogelijk. Er is nog geen sprake van concrete plannen voor het zenden van militairen. 

Ten slotte is het ook belangrijk om de Franse steun in perspectief te plaatsen. In vergelijking met de Duitse militaire steun loopt Frankrijk nog een heel stuk achterop, schrijft het NRC op basis van cijfers van het Duitse onderzoeksinstituut Kiel Instituut. Ook kleine landen zoals Estland en Litouwen gaven in verhouding al meer militaire steun. Frankrijk stelt echter dat die cijfers niet te betrouwen zijn en met onvoldoende factoren rekening houden. 

(Stand van zaken: 08.04.2024)