Von der Leyen sprak over groei zonder fossiele uitstoot

Het is een complot dat grote organisaties maar al te graag wordt toegeschreven: ze willen de groei van de wereldbevolking stoppen en ook economische vooruitgang terugdraaien. Deze keer worden een toespraak van Ursula von der Leyen en enkele sprekers tijdens een conferentie van het World Economic Forum (WEF) als bewijs voor de samenzwering gebruikt. Maar hebben de verspreiders van het nepnieuws wel goed naar de toespraken geluisterd?

Beoordeling

Nee. Ursula von der Leyen zegt niet dat de economische en bevolkingsgroei moet stoppen. In haar toespraak spreekt ze over het rapport van de Club of Rome als ze de woorden "stop economic and population growth" in de mond neemt. Beeldmateriaal van de paneldiscussies tijdens het WEF gaan hier ook niet op in.

Feiten

Op de katheder waar Von der Leyen achter staat, is te zien dat de voorzitter van de EU-commissie sprak tijdens de Beyond Growth Conference in 2023. Het blijkt niet eens nodig om de hele toespraak te beluisteren om erachter te komen dat de woorden van Von der Leyen door Facebookgebruikers fout worden neergezet.

Wie goed luistert naar het fragment dat op Facebook gedeeld wordt, hoort dat Von der Leyen het over de Club of Rome heeft, wanneer ze zegt: "stop economic and population growth, or else our planet will not cope". Dat was de conclusie van het rapport uit het begin jaren zeventig van de Club of Rome, een van de eerste (onderzoeks)organisaties die alarm sloeg over de negatieve impact van onze consumptie op de aarde.

De European Green Deal: een ander groeimodel

In de rest van de toespraak concentreert Von der Leyen zich op een tweede conclusie van de Club of Rome, namelijk dat een groeimodel dat gebouwd is op fossiele brandstoffen niet meer van deze tijd is. Dat is haar aanknopingspunt om over de positieve rol van de European Green Deal uit te wijden. Dat zijn plannen van de EU om het eerste klimaatneutrale continent van de wereld te worden.

"Je kunt uitstoot verminderen, en een welvarend leven hebben", zegt de voorzitter van de EU-Commissie. De Green Deal is een "ander groeimodel", betoogt ze, "dat voorbij groei gaat". Naast economische groei, wordt binnen de deal ook aan sociale zekerheid gedacht.

WEF-panels over moderne ontwikkelingen

Wat de fragmenten van twee WEF-panels zouden moeten bewijzen blijft onduidelijk. Het eerste fragment komt uit deze discussieronde van het WEF in 2022 over verantwoorde consumptie. President en directeur van de bezorgservice Alibaba, Michael Evans, praat over een technologie waar het bedrijf aan werkt, waarmee hun klanten CO2-uitstoot zouden kunnen bijhouden.

Het andere fragment is deel van een paneldiscussie over kunstmatige intelligentie (AI). De presentator Andrew Sorkin drijft de discussie aan door te vragen: kan AI eigenlijk voor een nog grotere verdeling tussen mensen zorgen?

Kortom: in alle drie de fragmenten wordt volop over ontwikkelingen gepraat, in verschillende vormen. Van het terugdringen van economische en bevolkingsgroei is geen sprake: dat blijft vooralsnog een complottheorie.

(Stand van zaken: 05.03.2024)