Context ontbreekt
Mensen gevaccineerd tegen COVID-19 mogen bloed doneren
1.3.2024, 17:16 (CET)
In de Verenigde Staten zou het Rode Kruis mensen die gevaccineerd zijn tegen COVID-19 vragen om te bellen, om vast te stellen of zij nog wel in aanmerking komen om bloed te doneren. Op Facebook wordt daar de conclusie aan verbonden, dat bloed van mensen die gevaccineerd zijn tegen COVID-19 gevaarlijk is voor mensen die dat bloed ontvangen. Is die conclusie wel terecht?
Beoordeling
Mensen die gevaccineerd zijn tegen COVID-19 mogen gewoon bloed doneren bij het Amerikaanse Rode Kruis. Er wordt alleen nagegaan of de donor wel een door de FDA goedgekeurd vaccin heeft ontvangen. Wie dat niet zeker weet, mag na twee weken wachten alsnog doneren.
Feiten
De Facebookpost is een vrijwel rechtstreekse vertaling van berichten die al eerder in het Frans online rondgingen. Deze Franse Facebookpost verwijst weer naar een bericht op X met precies dezelfde tekst, maar dan in het Engels. Sociale mediagebruikers nemen het bericht dus van elkaar over, zonder te controleren wat ervan klopt.
Wie zelf naar de website van het Amerikaanse Rode Kruis over bloeddonatie gaat, ziet daar onmiddellijk staan: "Je mag nog steeds bloed, bloedplaatjes of plasma doneren nadat je een COVID-19-vaccin hebt gekregen."
"Het is belangrijk om erop te wijzen dat donaties van mensen die gevaccineerd zijn tegen COVID-19 veilig zijn voor transfusie," schrijft een woordvoerder van het Rode Kruis aan Deutsche Presse-Agentur (dpa).
Geen gevaar
Het Rode Kruis vraagt inderdaad of mensen gevaccineerd zijn. Dat is onderdeel van de veiligheidsprotocollen van de Food and Drug Administration (FDA), de overheidsinstelling die de veiligheid van medicijnen moet waarborgen.
Dat betekent echter niet dat bloed van tegen COVID-19 gevaccineerde mensen niet veilig is. "De FDA staat mensen toe om zonder wachttijd bloed te doneren nadat ze een COVID-19 vaccin hebben gekregen, zolang ze zich goed voelen en geen symptomen hebben en het vaccin dat ze hebben gekregen door de FDA is goedgekeurd voor gebruik in de VS", schrijft de eerdergenoemde woordvoerder van het Rode Kruis aan dpa.
Om vast te stellen of een donor inderdaad een door de FDA goedgekeurd vaccin heeft ontvangen, wordt diegene gevraagd naar de naam van de fabrikant van het vaccin. "Als de donor de naam van de fabrikant niet kan herinneren, wordt die gevraagd om twee weken te wachten na de vaccinatie alvorens bloed te geven", schrijft de woordvoerder. Deze informatie staat overigens ook allemaal op de website van het Rode Kruis.
Variënde wachttijden
Dit betekent dat mensen die gevaccineerd zijn met een prik van AstraZeneca, Janssen/J&J, Moderna, Novavax of Pfizer, onmiddellijk bloed mogen doneren, zonder wachttijd.
Voor bloeddonatie na sommige andere vaccins – waaronder die tegen mazelen, bof en rodehond, waterpokken, gordelroos, polio, gele koorts en hepatitis B – gelden wel variërende wachttijden, aldus de woordvoerder van het Rode Kruis. "Om die reden vragen het Rode Kruis en alle bloedinzamelaars elke potentiële donor naar hun vaccinatiegeschiedenis om te bepalen of een donor in aanmerking komt."
Disinformatie over vaccinatie en bloedtransfusie
Als reactie op de vele valse beweringen die online rondgaan over vaccinatie tegen COVID-19 en bloedtransfusie, brachten de Amerikaanse Vereniging voor de vooruitgang van bloed en biotherapieën (AABB), de Amerikaanse Bloedcentra, en het Rode Kruis vorig jaar een gezamenlijk statement naar buiten.
Daarin valt te lezen: "Bloeddonaties van personen die een COVID-19 vaccin hebben ontvangen dat is goedgekeurd of toegelaten voor gebruik in de VS, zijn veilig voor transfusie. De FDA heeft meerdere malen bevestigd dat er geen redenen zijn voor bezorgdheid over de veiligheid van bloed dat is gedoneerd door gevaccineerde personen."
Dpa heeft al vaker disinformatie ontkracht aangaande soortgelijke beweringen over vaccinatiestatus en bloedtransfusie. Sommige mensen zijn bang dat het Spike-eiwit dat het lichaam aanmaakt na vaccinatie tegen COVID-19 in de bloedbaan blijft circuleren. Dit is echter niet waar: het wordt binnen een paar weken afgebroken. Bovendien blijven de meeste spikeproteïnes op de plek van injectie, omdat het vaccin in een spier wordt ingespoten en niet in de bloedbaan (zie hier en hier).
(Stand van zaken: 01.03.2024)
Links
Franse Facebookpost (gearchiveerd)
Rode Kruis bloeddonatie (gearchiveerd)
Veiligheidsprotocollen FDA (gearchiveerd)
Over Amerikaanse Bloedcentra (gearchiveerd)
Statement AAVV, Bloedcentra, RC (gearchiveerd)
Over afbreken spike-eiwit I, II & III (gearchiveerd I, II & III)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.