Geen manipulatie: foto anti-AfD-betoging is echt

In heel Duitsland kwamen afgelopen weekend mensen samen om te betogen tegen de extreemrechtse partij AfD en voor de democratie. Een demonstratie in Hamburg op vrijdag moest zelfs worden stopgezet vanwege de mensenmassa. Beelden van de actie aan de Jungfernstieg, de grootste promenade van de stad, worden sindsdien veel gedeeld op sociale media.

Er zou namelijk wat schelen met de beelden. De Duitse openbare omroep ZDF en de NOS zouden een bewerkte foto hebben gebruikt, om te laten uitschijnen dat er meer mensen waren dan in werkelijkheid het geval was. Een groot deel van de gefotoshopte mensen zou in het midden van het water staan, zo klinkt het op sociale media.

Beoordeling

Er werden geen foto's gemanipuleerd. Het feit dat de rivier de Kleine Alster amper zichtbaar is in verschillende foto's heeft te maken met het perspectief en de hoek van de camera.

Feiten

De foto in kwestie werd niet door de ZDF zelf gemaakt, maar door een fotograaf van de Deutsche Presse-Agentur (dpa). Het werd gebruikt door zowel ZDF en NOS bij hun verslaggeving over de demonstraties in Duitsland.

Er is een simpele verklaring voor het feit dat de Kleine Alster, de rivier die door de binnenstad van Hamburg loopt, amper zichtbaar is in de foto. De fotograaf nam het beeld vanuit de boekenwinkel Thalia aan de Europa-passage op de Jungfernstieg. Op Google Maps is een foto te zien genomen vanuit die boekenwinkel met een zeer gelijkaardige hoek. Ook hier is de rivier amper zichtbaar.

Camerahoogte maakt een wereld van verschil

Dat de hoogte en positie van de camera een wereld van verschil kan maken voor het eindresultaat van een foto is ook duidelijk wanneer je het vergelijkt met een foto genomen door de Hamburgse senaat. Dat toont dezelfde scène, alleen is de Kleine Alster veel zichtbaarder. Die is van dezelfde kant van het plein genomen, maar op een hoger gelegen punt.

Het komt dus neer op wat in de fotografie een kikvorsperspectief versus een vogelperspectief wordt genoemd. De hoogte van de camera heeft een invloed op de hoek en het perspectief, en dus ook wat er exact te zien is in een foto. Een Duitse X-gebruiker toont dat verschil ook aan met een animatie.

Er is verder geen enkele indicatie dat de foto op enige manier gemanipuleerd werd, buiten dan de keuze van waar de foto werd genomen. De organisatoren van de demonstratie verwachtten circa 10.000 deelnemers. Dat werden er uiteindelijk tussen de 50.000 en 80.000: door de mensenmassa was het werkelijke aantal slecht te schatten.

(Stand van zaken: 24.01.2024)