André Kuipers was gewichtloos in de ruimte

Astronaut André Kuipers zou in een filmpje doen alsof hij door de ruimte zweeft, om aan mensen "de illusie van het ruimtevaartscenario te verkopen." Dat wordt beweerd op Facebook (hier, hier en hier). Een sleuteltje dat naar beneden zou vallen, moet aantonen dat Kuipers niet in de ruimte is, of dat zelfs de hele ruimtevaart niet bestaat.

Beoordeling

Kuipers was wel degelijk in de ruimte. Het filmpje is zo geknipt dat de suggestie wordt gewekt dat er iets valt. In werkelijkheid maakt Kuipers een sluitinkje los om een paneel van de muur te halen. Dat sluitinkje blijft aan het paneel hangen. Er valt niets. Kuipers bukt om een volgend sluitinkje los te maken.

Feiten

Het filmpje met de Nederlandse astronaut André Kuipers blijkt afkomstig van het Telegramkanaal De Grootste Leugen, waar het op 15 november werd geplaatst. Linksboven in beeld is een logo te zien dat ook op dit Telegramkanaal wordt gebruikt.

Het Telegramkanaal hoort bij een website met dezelfde naam. De website en het Telegramkanaal zijn gemaakt door iemand die als missie heeft om "zo veel mogelijk mensen te laten beseffen" dat het feit dat de aarde rond is en ronddraait "een van de grootste leugens die ons is verteld" is. Deze persoon zet filmpjes online die moeten bewijzen dat de aarde plat is en dat de maanlanding nooit heeft plaatsgevonden.

Kuipers in de ruimte

André Kuipers is weldegelijk twee keer in de ruimte geweest. Beide keren was dat op een missie naar het International Space Station (ISS). Eerst ging hij mee met de DELTA-missie van 19 tot 30 april 2004. Daarna was hij van 21 december 2011 tot 1 juli 2012 nog ruim een half jaar aan boord van het ISS met de missie Expedition 30/31.

De videofragmenten die nu op Facebook circuleren, zijn geknipt uit een langere video uit 2012 waarin Kuipers het ISS van binnen laat zien. In de video laat Kuipers vanaf 35:20 minuten zien hoe het toilet in de ruimte werkt. Om te laten zien waar de urine wordt opgevangen, haalt Kuipers een paneel van de muur, waarachter een filtersysteem zit weggewerkt. Hij doet dat door eerst een paar sluitingen los te maken.

De fragmenten op Facebook laten het moment zien waarop Kuipers de eerste sluiting losmaakt en zich vervolgens bukt naar een volgend sluiting. Omdat het fragment wordt afgebroken op het moment dat Kuipers bukt, lijkt het alsof hij misschien iets heeft laten vallen, ook al is dat in feite niet te zien.

Wie de hele video bekijkt, ziet dat Kuipers niet bukt om iets op te rapen, maar om de volgende sluiting te openen. Bovendien is even later te zien dat de eerste sluiting nog aan het paneel hangt. Die is dus niet gevallen. Ook is in de langere video goed te zien dat Kuipers zelf zweeft.

Gewichtloosheid in de ruimte

Er valt überhaupt niets op de grond in het ISS. Dat komt echter niet, zoals veel mensen denken, doordat er in de ruimte geen zwaartekracht zou zijn. Alles met massa heeft zwaartekracht. Hoe groter de massa, hoe sterker de zwaartekracht. Daarom valt een appel die van een boom valt naar de aarde toe. Naarmate de afstand tussen twee objecten groter wordt, neemt de aantrekkingskracht af. In de ruimte, op grote afstand van de aarde, is de zwaartekracht dus wel minder sterk maar niet afwezig.

Dat astronauten in het ISS gewichtloos zijn, komt omdat ze voortdurend in vrije val zijn. Denk aan de gewichtloosheid die iedereen kan ervaren in een achtbaan die plots naar beneden dendert. Het ISS wordt door de aarde naar beneden getrokken, maar omdat het ook met grote snelheid opzij beweegt, valt het niet naar de aarde toe, maar blijft het in een baan om de aarde bewegen. Op dezelfde manier draait ook de maan rond de aarde.

Sommige mensen vinden het moeilijk te geloven dat er zoiets als ruimtevaart bestaat. Ook het feit dat de aarde rond is, om haar eigen as en om de zon draait, gaat sommigen de pet te boven. Deutsche Presse-Agentur (dpa) ontkrachtte al vaker hiermee verbonden beweringen die uit de foutieve theorie van de platte aarde voortvloeien, zoals hier, hier en hier.

Stand van zaken: 23.11.2023)