VN-conferentie in 1976 ging over uitdagingen bij urbanisatie

De ontwikkeling, indeling en modernisering van steden maakt regelmatig emoties los bij mensen. Nu zou de Verenigde Naties met een 'angstaanjagend plan' komen, als je een video gedeeld op sociale media mag geloven. Het zou al dateren uit 1976 en als doel hebben de wereldbevolking te dwingen om te wonen in megasteden, waar ze beter gecontroleerd kunnen worden. Is het platteland binnenkort niets meer dan een herinnering, of lopen de sociale mediagebruikers nogal hard van stapel?

Beoordeling

De Habitat I VN-conferentie in Vancouver in 1976 besprak de uitdagingen die verstedelijking met zich meebrengen, vooral in ontwikkelingslanden. Er was helemaal geen sprake van dwingende plannen om megasteden te ontwikkelen, noch om mensen te dwingen daar te wonen.

Feiten

In de video wordt verwezen naar 'Habitat I'. Dat was een VN-conferentie in Vancouver in 1976. De reden hiervoor? Kijken hoe men aan duurzame stedenbouw kan doen als reactie op de snelle urbanisatie en bevolkingsgroei, vooral in ontwikkelingslanden. De conferentie was dus een reactie op urbanisatie en geen impuls tot verdere verstedelijking.

De conclusie van de conferentie: dat "adequate huisvesting en diensten een mensenrecht zijn". Dat plaatst een verplichting bij de overheden om hun bevolking te helpen dat te bereiken, vooral voor de "minst gepriviligeerden" in de samenleving.

Hoe dat kan gebeuren, staat omschreven in 64 aanbevelingen voor overheden in de Declaratie van Vancouver, het resultaat van de conferentie. Dat zijn geen bindende regels, noch staat ergens in de aanbevelingen het 'plan' beschreven zoals het wordt voorgesteld in de video. In tegenstelling, er wordt zelfs gesproken van het verbeteren van de landelijke habitat in aanbeveling 4.

De organisatie VN-Habitat werd opgericht als gevolg van Habitat I en heeft tot doel sociale en duurzame stedenbouw te bevorderen. Directeur Rafael Tuts bevestigde aan de Australische factcheckers van AAP dat de plannen zoals beschreven in de video niet bestaan: "er is niets in die aard", zei hij.

Slimme steden

De concepten van 'slimme steden' of een 'vijftienminutenstad' zijn online onderwerp geworden van een samenzweringstheorie en deze video kan ook in dat kader worden gezien. Het idee houdt geen beperking van de bewegingsvrijheid in, zoals dpa al meermaals schreef in verscheidene factchecks. Centraal staat het principe dat alle essentiële voorzieningen binnen de vijftien minuten wandelen, fietsen of het met openbaar vervoer te bereiken zijn.

(Stand van zaken: 05.10.2023)