Geen link met Hawaï

Sigaret veroorzaakte spectaculaire brand in Ohio vorig jaar

29.8.2023, 14:50 (CEST)

Spectaculaire natuurrampen staan garant voor indrukwekkende beelden, en hoe langer hoe meer, vergezochte theorieën online over wat ze veroorzaakten. Dat is bij de recente branden op Hawaï niet anders.

Vuurbanden rollen over het voetpad; het is een zicht dat je niet elke dag te zien krijgt. Op verschillende sociale mediaplatformen is daar een goede reden voor: het zou gaan om een "onbekend type vuur", in staat om specifieke doelen aan te vallen, ontwikkeld door het Amerikaanse overheidsagentschap DARPA en autofabrikant Tesla. De 'technologie' die in de beelden te zien is, zou dan ook verantwoordelijk zijn voor de branden op Hawaï. Maar is het vuur in de video wel zo uitzonderlijk als de beelden spectaculair zijn? 

Beoordeling

Nee, de beelden tonen geen onbekende technologie, maar een brand op voornamelijk bodembedekker in Ohio vorig jaar. Door de wind werd het vuur alle kanten uitgeblazen. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat deze brand, of de branden in Hawaï, het werk zijn van geheime technologie. 

Feiten

Met behulp van Reverse Image Search vond Deutsche Presse-Agentur (dpa) een andere versie van de video met deels dezelfde beelden terug die op 18 juni 2022 op X, het voormalige Twitter, werd geplaatst. De gebruiker plaatst de brand in The Flats, een wijk in Cleveland, Ohio. De locatie, met het bord van The Flats, het tramstation en de brugpilaren is daar ook terug te vinden op Google Street View.

De brand van vorig jaar in Cleveland kreeg destijds de nodige aandacht in de media, mede door de spectaculaire beelden. De waarschijnlijke oorzaak van de branden? Droge bodembedekker, of mulch, die in brand vloog door een niet uitgedoofde sigaret en werd aangewakkerd door hevige winden, aldus de brandweer van Cleveland

De mediaberichten verwijzen allen naar de brand in Cleveland als de 'Mulch fires' (bodembedekkerbranden). Deze bodembedekker kan bestaan uit dood organisch materiaal, wat bijzonder brandbaar is. Aangezien bodembedekker wel vaker uit versnipperd materiaal bestaat, kan een stevige windstoot het makkelijk verspreiden. Als dat materiaal in brand staat, ontstaat het effect dat te zien is in de video. 

Hoewel het dus spectaculaire beelden zijn, is de brand in Cleveland niet het gevolg van een of andere geheime technologie, maar gaat het simpelweg om brandende bodembedekker die door stevige wind over het voetpad geblazen wordt. En daar hebben DARPA, een overheidsagentschap dat zich bezig houdt met "investeringen te doen in baanbrekende technologieën voor de nationale veiligheid" en Tesla, een fabrikant van elektrische auto's, bitter weinig mee te maken. 

Branden in Hawaï

Op het moment van schrijven is nog niet honderd procent zeker wat de branden op Maui op gang bracht. Het elektriciteitsbedrijf Hawaiian Electric verdedigt zich momenteel tegen beschuldigingen dat een van hun lijnen de brand zou hebben veroorzaakt. 

Wat de oorspronkelijke vlam ook tot stand bracht, de branden konden zo vernietigend worden door een combinatie van factoren: extreme droogte en sterke winden die door klimaatverandering steeds vaker voorkomen, en overvloedige brandbare grassen maakten dat de vlammen zo destructief konden zijn. Deze combinatie van factoren is overigens eerder onwaarschijnlijk in Cleveland, Ohio.

Net zoals bij eerdere natuurrampen, zoals de aardbevingen in Turkije in februari 2023, zijn ook de branden in Hawaï onderwerp van talloze samenzweringstheorieën. Dpa heeft ondertussen dan ook al meerdere factchecks geschreven om nepnieuws rond de branden, dat de oorzaak eerder bij een groot complot legt, te ontkrachten. 

(Stand van zaken: 29.08.2023)

Links

Gearchiveerde video

Facebookpost I, II, III (gearchiveerd hier, hier en hier)

Bericht op X en Telegram (gearchiveerd hier en hier)

Reverse Image Search (gearchiveerd)

Bericht 18 juni 2022 op X (gearchiveerd)

The Flats op Google Maps en Street View (gearchiveerd hier en hier)

Bericht brandweer Cleveland op X (gearchiveerd)

Nieuwsberichten over brand I, II, III, IV, V, VI en VII (gearchiveerd hier, hier, hier, hier, hier, hier en hier)

Over bodembedekker (gearchiveerd)

Gevaar bodembedekker (gearchiveerd)

DARPA (gearchiveerd)

Tesla (gearchiveerd)

Artikel NYT (gearchiveerd)

Artikel AP (gearchiveerd)

Artikel Cleveland.com (gearchiveerd)

Factchecks dpa I, II, III, IV en V

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.