Opgepast voor oplichters

Gewonde en verloren hond is niets meer dan online phishing

25.8.2023, 12:42 (CEST)

Mooie verhaaltjes op sociale media zijn vaak met een korrel zout te nemen. Zo ook het relaas van een vrouw die een gewonde hond vond, waar eigenlijk een poging tot phishing achter schuilt.

Een kleine witte poedel met een verband op de rug ligt op een bank. Deze 'lieve pup' zou door een vrouw gevonden zijn aan de kant van de weg, gewond en verloren. Nu zoekt zij het baasje van de hond. Het bericht werd vele duizenden keren gedeeld op Facebook en het lijkt een ontroerend verhaal. Maar in de realiteit is er helemaal geen hond die zijn familie zoekt.

Beoordeling

Het gaat hier om online oplichterij oftewel phishing. Exact hetzelfde bericht circuleert in meerdere talen en landen met hetzelfde zielige verhaal en andere foto's.

Feiten

De posts zijn vele duizenden keren gedeeld in lokale Facebookgroepen, maar wie de exacte tekst opzoekt ziet dat dezelfde zielige lieve pup in verschillende plaatsen te vinden zou zijn: zowel in Sint Oedenrode als in de regio Amstelveen. Een eerder grote afstand van een honderdtal kilometer om af te leggen voor een kleine en gewonde hond. Niet enkel dat, de twee posts zijn ook door verschillende profielen geplaatst.

Een andere indicatie dat er iets niet klopt, is dat in de tekst de locatie niet logisch is. Waar de locatie zou moeten te zien zijn, is "#maar" of "#koop" te lezen. Kortom, alles wijst er op dat deze hond niets meer is dan online phishing.

Eind juli en begin augustus circuleerde exact hetzelfde bericht, maar met een foto van een gewonde herdershond, waar dpa over schreef. Ook in de VS, Canada, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk circuleerde het phishingbericht toen. In het VK ging het bericht zelfs zo viraal dat het de lokale krant in Worcester haalde.

Maar hoe werkt de oplichting dan exact? Eens de post voldoende veel gedeeld is, wordt de inhoud ervan gewijzigd naar een winactie of een andere belofte dat er geld te winnen valt. Zulke berichten kunnen gemakkelijk in grote hoeveelheden geplaatst worden met behulp van bots. Daardoor loopt het ook soms verkeerd en staan er onzinnige woorden in de posts, zoals de ontbrekende plaatsnamen. Het zijn die kleine details die helpen om phishing te herkennen voor je erin trapt.

(Stand van zaken: 25.08.2023)

Links

Facebookpost I en II (gearchiveerd I en II)

Eerdere dpa-factchecks in het Nederlands en Frans

Gearchiveerde voorbeelden uit de VS, Canada en Frankrijk

Artikel Worcester News (gearchiveerd)

Artikel 20 Minutes over dit type online oplichting (gearchiveerd)

Bots bij Meta for Developers (gearchiveerd)

Consumentenbond over phishing (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.