Lidl in Wattrelos in brand tijdens Franse rellen eind juni

Een supermarkt van Lidl in het Franse Lille is "gisteren" volgens berichten op verschillende sociale media afgebrand. De datum 22 juli staat specifiek boven de tekst, wat zou betekenen dat de brand dus op 21 juli zou zijn geweest. Volgens de berichten gebeurde de brand precies in de periode dat de supermarkt bezig was om klanten alleen nog toegang tot de winkel te geven met een app. De implicatie dat de vlammenzee daarmee te maken heeft, is snel gemaakt. Maar de context en het moment zijn toch anders.

Beoordeling

De datum klopt niet en de context waarin de brand ontstond ontbreekt in de berichten. De gedeelde video is van een brand in een Lidl in Wattrelos, iets ten noorden van Lille en op de grens met België. De brand ontstond tijdens nachtelijk geweld eind juni dat in heel Frankrijk oplaaide na de dood van een 17-jarige jongen door de politie.

Feiten

In de video staat in de tekst dat het gaat om een Lidl in Wattrelos, tegen de Belgische grens aan. Dat is niet in Lille (of Rijsel, zoals de plaats ook wel staat aangegeven), maar ligt er wel bij in de buurt. Verder is te zien dat de beelden door het account 'inforoubaix' zijn gedeeld.

Op Instagram en TikTok is een langere versie van dezelfde video te vinden op het account van Inforoubaix. Daar wordt ook precies dezelfde Franstalige tekst gebruikt als in de video in de Nederlandse posts te zien is. Die video lijkt oorspronkelijk van Snapchat te komen, wat te zien is aan de vormgeving van de camera en de balk om een reactie te typen onderin. Daar is de video nu niet meer terug te zien, omdat video's hier na 24 uur verdwijnen. Op andere sociale media laat Inforoubaix wel weten een Snapchataccount te hebben.

Inforoubaix deelde de video al op 29 juni 2023. De brand kan dus niet van 21 juli zijn. Uit artikelen van verschillende Franse nieuwsmedia blijkt inderdaad dat een Lidl in Wattrelos in brand stond. Dit gebeurde in de nacht van 28 op 29 juni, toen ook andere gebouwen in het dorp schade opliepen.

Dit was volgens de zender BFM-TV het resultaat van geweld dat in verschillende Franse steden uitbrak na de dood van een 17-jarige jongen die door de politie werd neergeschoten. Ook in andere gemeentes in de buurt waren die nacht verwoestingen.

Geen bewijs dat Lidl met app ging werken

De brand past dus in de context van hevige rellen in heel Frankrijk eind juni en begin juli. Deutsche Presse-Agentur (dpa) schreef afgelopen maand al vaak over beelden die met verkeerde context werden gebruikt rondom deze situatie (hier, hier, hier, hier en hier).

Er is geen aanwijzing dat de brand zou zijn gesticht vanwege een nieuw beleid van de supermarkt waarbij toegang alleen nog met een app mogelijk zou zijn. Er is online niets te vinden over plannen van Lidl om dit toe te passen in Wattrelos of in andere Franse filialen.

In Lille bestaat zo’n systeem wel bij de winkelketen Auchan. Sinds 2021 is er een Auchan Go op de universiteitscampus in die stad, waar toegang en betalen via een app gaat.

Er wordt wel vaker geëxperimenteerd met kassaloze supermarkten. In Nederland deed Aldi dat in Utrecht, maar dat bleek geen succes. Sinds deze maand zijn ook hier gewoon weer kassa's ingevoerd.

Er is geen indicatie dat dit in het Franse Wattrelos aan de orde was. Voorlopig is de winkel in ieder geval gesloten.

(Stand van zaken: 24.07.2023)