Oude beelden

Video toont file náár Kiev, en niet uit de stad

19.7.2023, 15:20 (CEST), laatst geüpdate: 19.7.2023, 15:28 (CEST)

De meeste snelwegen lijken op elkaar. Een video van een file zonder context kan dus eender waar zijn. Toch kunnen details soms onthullend zijn, en aantonen in welke richting een file staat.

Actie-reactie, ook in oorlogstijd is deze logica van kracht, weten de inwoners van Kiev. Na een aanslag op de Krimbrug zouden ze namelijk massaal de stad ontvluchten uit angst voor Russische vergelding. Althans, dat moet blijken uit een video van een file, die online circuleert. Maar zonder duidelijke naamborden is het niet altijd duidelijk in welke richting een file staat. 

Beoordeling

De video is minstens bijna een jaar oud en toont een file naar Kiev, niet er weg van. De beelden tonen dus helemaal niet hoe inwoners Kiev ontvluchtten na de aanslag op de Krimbrug. 

Feiten

In de ochtend van 17 juli 2023 waren er explosies aan de brug die de Krim met het Russische vasteland verbindt. Dit zou het werk geweest zijn van Oekraïense drones; daar is Rusland althans van overtuigd. Het land bombardeerde als wraakactie de volgende nacht verschillende Oekraïense steden. 

Het zou dus gerechtvaardigd zijn als inwoners uit Kiev hun stad zouden ontvluchten om aan wraakacties te ontkomen. Alleen, dat is niet wat de video van de file die online de ronde doet, toont. Deutsche Presse-Agentur (dpa) vond namelijk met de hulp van Reverse Image Search meerdere versies van de video op Telegram die al in augustus 2022, bijna een jaar voor de aanslag op de brug, online werden geplaatst.

Deze Telegramberichten beweren ook dat de video een uittocht uit Kiev toont, maar dat klopt niet. Dpa kon de locatie van de beelden achterhalen. Op Google Street View is de plek terug te vinden in een beeld uit 2015, hoewel sommige details verschillen. Wel is al het ronde blauwe verkeersbord rechts te zien, alsook de rode letters, die van een elektronisch bord voor een tankstation blijken te zijn. Ook de drie iets hogere bomen boven het tankstation zijn herkenbaar.

Hieruit blijkt dat de persoon die filmt naar het westen rijdt en dus aan het wegrijden is van Kiev. Dat wil dan zeggen dat de file naar Kiev is, en niet er weg van. De video is ook terug te vinden op een Instagramaccount die nieuws over files en ongevallen verspreidt. In het bericht van 21 augustus 2022 wordt gesuggereerd dat de file zou ontstaan zijn omdat veel mensen voor de avondklok proberen thuis te zijn. Of dit echt de reden voor de file is, kon dpa niet met zekerheid vaststellen.

Wat wel vaststaat is dat het gaat om een file van ten laatste augustus 2022 naar Kiev. Het idee dat de beelden zouden tonen hoe inwoners Kiev in juli 2023 ontvluchtten uit angst voor Russische vergeldingsacties is dus niet waar. 

(Stand van zaken: 19.07.2023)

Links

Facebookbericht I & II (gearchiveerd hier en hier)

Twitter- en Telegrambericht (gearchiveerd hier en hier)

Gearchiveerde video

Artikels RTL & Volkskrant (gearchiveerd hier en hier)

Reverse Image Search (gearchiveerd)

Telegramvideo's augustus 2022 I & II (gearchiveerd hier en hier)

Locatie op Google Maps (gearchiveerd)

Google Street View (gearchiveerd)

Instagrampost dtp.kiev.ua (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.