Compilatievideo van oud en nieuw nepnieuws

Complottheorieën rond chemtrails blijven hardnekkig de ronde doen op het internet. Een compilatievideo die allerlei claims rond het thema combineert, doet momenteel de ronde op Facebook en Twitter. Het blijkt echter een combinatie van al lang ontkrachtte beelden en humor van piloten die met chemtrails lachen. 

Beoordeling

Geen van de beelden in deze video toont het bestaan van chemtrails aan. Voor elk van de beelden is een logische, openbare verklaring te vinden. 

Feiten

De video toont een aantal type beelden. Piloten die lachen met chemtrails, ballastvaten voor testvluchten, vliegtuigen die witte wolksporen uitstoten en een oud CIA-directeur die over geo-engineering praat. Het merendeel van deze beelden waren al eerder het onderwerp van factchecks door Deutsche Presse-Agentur (dpa) of andere factcheckorganisaties. 

De complottheorie rond chemtrails stelt dat vliegtuigen op wereldwijde schaal in opdracht van de overheid of een of andere schimmige elite chemicaliën in de lucht zouden sproeien om mensen ziek te maken of nog erger. Deze chemicaliën zouden de witte strepen zijn die vliegtuigen in de lucht maken. Dit zijn echter condensatiestrepen, die hoofdzakelijk uit waterstof bestaan. 

Er is geen enkel bewijs voor het bestaan van chemtrails. Uiteraard zijn er vliegtuigen die chemicaliën kunnen verstuiven en is de luchtvaart bijzonder schadelijk voor het klimaat. Dat is echter niet hetzelfde als een doelbewust plan van een regering om de eigen bevolking ziek te maken. 

Pilotenhumor

Blijkbaar vormen chemtrails een grote bron van humor onder piloten en mensen in de luchtvaartindustrie. Die grappen worden door mensen die geloven in het bestaan van chemtrails dan weer serieus genomen, wat ook in deze video gebeurt. 

Zo zijn rond seconde 20 in de video chemtrailbadges te zien, die al eerder door dpa als grap onder piloten verklaard zijn, en online gekocht kunnen worden. Ook de schakelaar voor chemtrails rond seconde 58 is online te koop als grap. 

De piloot die in het begin van de video stelt dat hij al zo veel chemtrails heeft gespoten dat hij ze ondertussen uitademt, heet Mike Wagner. Hij is een piloot die op verschillende sociale media actief is en op humoristische wijze post over het leven als piloot. Grappen en nummers over chemtrails horen daar blijkbaar bij. 

Tussen 1:00 en 2:00 is een vliegtuig in een hangar te zien. Een stem vertelt over hoe het sproeien van chemtrails in zijn werk gaat en hoeveel de overheid ervoor betaalt. Op 1:25 is het N-nummer van het vliegtuig te zien (N5PJ), waardoor valt te achterhalen dat het om een Cessna 421B gaat, eigendom van LARSON AIR LLC in Scottsdale, Arizona.

Op hetzelfde adres is LARSON HOLDINGS, LLC te vinden, met als eigenaar een zekere Brandon Larson. Op zijn Instagrampagina is de video dan ook terug te vinden. Wat Larson beschrijft als de tanks waarin de chemtrails zouden zitten, zijn in dit type vliegtuig simpelweg de brandstoftanks. Op het einde van de video toont Larson ook nog dezelfde chemtrailsschakelaar die hierboven al als grap besproken is. Ook Larson haalt dus een grap uit. 

De rode draad in al deze grappen is dat het compleet onlogisch zou zijn als ze serieus waren. Als er daadwerkelijk piloten chemtrails zouden spuiten, zouden ze waarschijnlijk niet te koop lopen met het feit dat ze de bevolking vergiftigden. 

Ballastvaten en contrails

Op 00:15, 00:46 en 00:55 zijn grote vaten in vliegtuigen te zien. Elk van deze beelden is al onderzocht en verklaard. Het gaat om ballastvaten, die gebruikt worden om vliegtuigen te testen. Dit gebeurt uiteraard zonder passagiers, maar het gewicht dat ze hebben, moet wel worden nagebootst. Daarvoor worden dan gevulde vaten gebruikt. 

Verder toont de video vliegtuigen die condensatiestrepen in de lucht trekken, zoals deze. Op 00:50 is een vliegtuig te zien dat pesticiden verspreid, maar dat is geen geheim. De beelden op 02:28 waren ook al eerder onderwerp van een factcheck en tonen een vliegtuig met problemen aan de APU-motor.

Geo-engineering en weerbeïnvloeding

Het laatste deel van de video toont een toespraak van John Brennan, voormalig directeur van de CIA. Hij spreekt over de mogelijkheden van geoengineering, een concept dat veel verschillende technieken omvat en is bedoeld voor het afremmen van klimaatverandering, en vooral: het is geen geheim. Deze technieken, die nog niet op grote schaal ingezet worden, zijn controversieel en vele wetenschappers maken ook wel bezwaren tegen een mogelijk gebruik ervan. 

De beelden die te zien zijn op 3:00 zijn een voorbeeld van deze techniek. Op Youtube zijn de beelden te zien in een langere video die als titel: 'kunstmatig regenproces' in het Chinees heeft. Rond 2:20 is de Maleisische politica Yeo Bee Yin te zien, toenmalig minister van Milieu. Deze beelden tonen het proces van 'cloud seeding'. De Maleisische regering maakte in 2019 gebruik van deze techniek om regen op te wekken aangezien het land gebukt ging onder slechte luchtkwaliteit door bosbranden. 

In dit laatste voorbeeld worden dus daadwerkelijk chemicaliën door een vliegtuig gesproeid om het weer te beïnvloeden. Dit is echter geen complot, aangezien er krantenartikels over te vinden zijn, en in de Youtubevideo te zien is hoe de minister van Milieu van Maleisië uitlegt hoe het project werkt. 

(Stand van zaken: 03.07.2023)