Temperaturen kunnen per dag en tijd flink verschillen

Online wordt er gelachen om RTL Nieuws omdat zij berichtte dat er in Spanje een "verschrikkelijke hittegolf" gaande is. "42 graden poe!", is het commentaar. Een screenshot, genomen door een "wakkere hollander", zou bewijzen dat het slechts om aangename temperaturen rond de 20 graden gaat in tal van Spaanse steden. Verschillende sociale mediagebruikers zien dat als bewijs dat media liegen. Maar tijd en locatie maken veel uit als het om temperatuur gaat, dus één screenshot is een mager argument.

Beoordeling

De berichten met het screenshot zijn misleidend. Deze werd gemaakt om half 10 's ochtends, terwijl temperaturen doorgaans 's middags hun piek bereiken. Temperaturen verschillen bovendien per locatie, zeker in een land met gebergtes en kust. Op verschillende plekken in Spanje kwam de temperatuur eind april wel degelijk boven de 35 graden uit en was het meerdere dagen zeer warm voor de tijd van het jaar.

Feiten

Verschillende Facebookberichten gebruiken dezelfde tweet als bron, van een man die zegt aan de Costa Blanca te wonen. Hij deelt een screenshot met bovenin de datum en tijd: 30 april om half 10 's ochtends. Eronder staat de temperatuur op dat moment in verschillende plaatsen, waaronder Málaga, Sevilla en Alicante, met in Málaga de hoogste temperatuur van de rij met 23 graden Celsius.

Dat zou heel anders zijn dan wat RTL Nieuws schreef in een artikel, dat in sommige van de Facebookberichten wordt aangehaald. De nieuwsorganisatie kopte op 28 april: "42 graden in de zon: Zuid-Spanje zucht onder extreme hitte".

Verderop in het artikel staat de 42 graden uit de kop uitgelegd: deze temperatuur was te zien op een thermometer in een reclamezuil op donderdag 27 april. "Geen officiële meting en de reclamezuil staat pal in de zon, maar de meeste bouwvakkers vinden het reden genoeg om hun werk te stoppen", aldus RTL Nieuws.

De nieuwszender beweert dus niet dat het in heel Spanje 42 graden was of dat dit een officiële meting zou zijn geweest, maar gebruikte de temperatuur als illustratie. In de kop zetten ze dan ook specifiek '42 graden in de zon'. Of dat clickbait is, daar valt over te discussiëren.

Hitterecords gebroken

Nederlandse nieuwsberichten over extreme hitte in Spanje afgelopen periode waren in ieder geval geen leugens. Volgens Cadena Ser, de best beluisterde radiozender van Spanje, werden in de week van 24 tot 30 april in totaal 60 hitterecords gebroken in 29 provincies.

Op 27 april werd in Córdoba om drie uur 's middags een temperatuur van 38,8 graden gemeten, een nieuw hitterecord voor de maand april voor het vasteland van Spanje.

Ook in Málaga en Sevilla, twee plaatsen uit het online gedeelde weerbericht, werd het eind april heet. In Málaga bleef dat bij een korte piek boven de 30 graden, maar in Sevilla lag de maximumtemperatuur (dus het heetste moment van de dag) langere tijd boven de 30 graden. In die eerstgenoemde stad liggen de temperaturen sowieso gemiddeld gezien in het voorjaar en de zomer wat lager dan in de laatstgenoemde.

Verschil per dag en tijd

Het was in de hete week ook niet op iedere dag even warm. Op 30 april, de dag van het screenshot, lag de voorspelde maximumtemperatuur door heel Spanje lager dan op de dag ervoor en erna. De temperatuur aan de Costa Blanca (zuidoosten), waar de Twitteraar zou wonen, komen wel overeen met die voorspelde temperaturen. Ook op 27 april, de dag van de recordtemperatuur in Córdoba, was het aan de Costa Blanca 's middags maar tussen de 20 en 28 graden. Ligging is dus van groot belang. Maar zoals de weerkaarten laten zien, is het op andere plekken in Spanje en op andere dagen warmer.

In een land dat twaalf keer groter is als Nederland en bovendien met invloeden van zee en gebergtes te maken heeft, kunnen de temperaturen nu eenmaal sterk uiteenlopen. In het noorden is het bijvoorbeeld ook significant koeler.

Ook het tijdstip maakt uit. Het screenshot van half 10 's ochtends, dat enkel de actuele temperaturen aangeeft, laat niet het warmste moment van de dag zien. Het warmste moment van de dag is namelijk meestal halverwege of aan het eind van de middag.

De Spaanse hitte waar in Nederlandse media over werd gesproken is dus wel degelijk echt. Ook deze week blijven de voorspelde maxima voor 3, 4 en 5 mei nog hoog in het zuiden. 

(Stand van zaken: 03.05.2023)