Verkeerscamera's in Leeds verwerken data anoniem

Een TikTokvideo neemt haar kijkers mee naar de Engelse stad Leeds. Volgens de voice-over zou de stad op de schop liggen om een zogenoemde "15-minuten-stad" te bouwen. Voor sommige sociale mediagebruikers hét synoniem voor een plan van de overheid om haar burgers in kleine leefzones op te sluiten en te onderdrukken. Volgens de voice-over zou de stad Leeds met gezichtsherkennende camera's haar voetgangers alvast in de gaten houden. Ook op Nederlandse sociale media groeien de zorgen hierover. Maar, zijn die zorgen wel ergens voor nodig?

Beoordeling

Nee, die zijn nergens voor nodig. Het verkeer rond het City Square in Leeds wordt al een tijdje verbouwd om meer ruimte te maken voor voetgangers en fietsers. De camera's bij de stoplichten werken met sensoren, en worden gebruikt om de verkeersflow te verbeteren. Ze kunnen geen gezichten herkennen.

Feiten

De video is opgenomen in Leeds en verscheen op 29 maart 2023 op dit TikTokkanaal. Deze originele video is ondertussen verdwenen, maar versies van de video doen op TikTok nog veelvuldig de ronde. Op Google Maps is duidelijk de Infirmary Street met bushalte te herkennen, en in de verte het grijze kantoorgebouw dat aan het City Square ligt. De route die in de video wordt afgelegd, is dan ook deze.

Dat de binnenstad van Leeds op de schop zou komen te liggen, lag al een tijdje vast binnen de 'Connecting Leeds Transport Strategy'. Het stadsbestuur van Leeds wil de stad toegankelijker maken voor voetgangers, fietsers en reizigers met het openbaar vervoer. In dit strategisch plan uit 2021 is verder geen sprake van een zogenaamde 15-minuten-stad, laat staan van de hele complottheorie die hierover bestaat. Daarover later meer.

Camera's in het verkeer

In de TikTokvideo wordt ook nog uitgebreid gewezen op meerdere camera's die aan verkeerslichten hangen. Dat deze camera's gezichten zouden herkennen, klopt niet. Op haar website liet de gemeente Leeds al weten dat de camera's met een sensorsysteem werken, geen gezichten kunnen herkennen en persoonlijke data dus niet doorspelen. Dit alles wordt nogmaals via de mail bevestigd door een woordvoerder van de gemeente Leeds aan Deutsche Presse-Agentur (dpa).

De camerasensoren kunnen wél zien of een fietser, auto of busje bij het stoplicht staat. Aan de hand van deze verder anonieme data kunnen verkeersstromen in kaart gebracht en geoptimaliseerd worden.

De verkeerscamera's zijn afkomstig van het bedrijf VivaCity, gespecialiseerd in het monitoren van verkeer. Op de website van dit bedrijf staat uitdrukkelijk dat de sensoren geen beeldmateriaal opnemen of streamen en geen persoonlijke data verzamelen.

15-minuten-steden

Het concept van de 15-minuten-stad wordt online vaak in één adem genoemd met complottheorieën over een overheid die haar burgers wil controleren, opsluiten of onderdrukken, zoals vermeend in Leeds met gezichtsherkenning. Dpa behandelde al eerder de foute claim dat mensen in 15-minuten-steden hun stadsdeel niet zouden mogen verlaten, zoals hier, hier en hier.

Van de complottheorieën klopt namelijk niets. In werkelijkheid is het een stedenbouwkundig concept, met het idee dat inwoners hun dagelijkse voorzieningen kunnen bereiken binnen vijftien minuten lopen of fietsen vanaf hun huis. Logischerwijs wordt er in de stad dan ook meer plek voor voetgangers en fietsers gemaakt. Verder zijn bewoners vrij om zich te bewegen zoals ze willen.

De bedenker van het concept, stedenbouwkundige Carlos Moreno, ziet het als manier om de levenskwaliteit van overvolle en door auto's gedomineerde steden te verbeteren.

20-minuten-buurten

De verkeersveranderingen in de binnenstad van Leeds passen in feite wel binnen de lijn van de 15-minuten-stad: ook in Leeds werd meer ruimte voor voetgangers en fietsers gemaakt. Geïnspireerd door andere steden (zie pagina twee) bekijkt de gemeente Leeds nu of ze een draai aan het concept kan geven met 20-minuten-buurten. Dit is echter nog geen vaststaand plan, en binnen de lokale politiek wordt nog gediscussieerd of en hoe dit omgezet zou kunnen worden.

De huidige verkeerssituatie en -camera's in Leeds zijn alvast geen bewijs dat de stad haar bewoners wil controleren noch opsluiten, zoals centraal staat binnen de complottheorie over de 15-minuten stad.

(Stand van zaken: 19.04.2023)