AOW-leeftijden lager dan gevreesd

Nederlanders die volgend jaar worden geboren, zouden tot hun tachtigste moeten doorwerken voordat ze recht hebben op pensioen. Dat zou op te maken zijn uit een document van vakbond FNV, dat gedeeld wordt op Facebook (hier en hier). Toont dit document wel echt de verwachte AOW-leeftijd, de leeftijd vanaf wanneer iemand recht heeft op het basispensioen van de Rijksoverheid, onder de huidige pensioenregels? 

Beoordeling

Nee, de werkelijke pensioengerechtigde leeftijd nu, net als de verwachte AOW-leeftijd in de toekomst, lig lager dan het document aangeeft. Het document is echt van vakbond FNV afkomstig, maar is oud campagnemateriaal dat gebruikt werd om te illustreren hoe hoog de AOW-leeftijd kon oplopen als er geen nieuwe pensioenafspraken werden gemaakt. Die nieuwe afspraken kwamen er met het pensioenakkoord van 2019.

Feiten

Het document toont niet de werkelijke "verwachte AOW-leeftijd." Dat is eenvoudig te controleren. In 2019 en 2020 zijn nieuwe wetten van kracht geworden, die de pensioengerechtigde leeftijd bepalen. De AOW-leeftijden voor de komende jaren, net als de verwachte AOW-leeftijden verder in de toekomst, liggen lager dan het document in de Facebookpost aangeeft.

Zo staat in dat document dat iemand die tussen 1 januari en 30 juni 1954 is geboren, recht heeft op AOW vanaf 67 jaar. Echter: volgens de huidige pensioenregels heeft iedereen die voor 1 september 1954 is geboren al vanaf 66 jaar en 4 maanden recht op ouderdomspensioen.

Op basis van het pensioenakkoord uit 2019, dat de aanzet gaf tot de nieuwe pensioenwetten, publiceerde de Rijksoverheid hier een overzicht van de verwachte AOW-leeftijden tot 2060. Hoe verder in de toekomst, hoe groter de afwijking tussen de leeftijden in het document op Facebook en de leeftijden waar de overheid van uitgaat.

Volgens het document op Facebook moet iemand die voor 30 juni 1991 is geboren, doorwerken tot 73 jaar en 6 maanden. Volgens de schatting op basis van het pensioenakkoord, heeft zo iemand vanaf 69 jaar en 6 maanden recht op een AOW-uitkering.

Echt FNV-document

Toch is het document in de Facebookpost niet simpelweg een vervalsing. Een woordvoerder van vakbond FNV vertelde desgevraagd aan Deutsche Presse-Agentur (dpa) dat het document echt is. Het betreft echter geen voorstelling van de zaken zoals die er nu voorstaan.

"Het gaat om een document van de FNV van vóór 2019. Dit was het scenario waar we toen actie mee gevoerd hebben om tot een pensioenakkoord te komen. Dankzij het pensioenakkoord is de AOW-leeftijd bevroren en hebben we dit scenario weten te voorkomen," aldus de woordvoerder.

Dat het document inderdaad destijds al in de omloop was, wordt aangetoond door een foto van een andere kopie van hetzelfde document, dat in maart 2019 op Twitter verscheen.

Als grootste vakbond speelde de FNV daadwerkelijk een grote rol in de onderhandelingen met de overheid en de werkgeversorganisaties over het pensioenakkoord.

Het pensioenakkoord

In 2019 bereikten de overheid, de werkgevers en de vakbonden, na ruim negen jaar van onderhandelingen, een akkoord over nieuwe pensioenregels. Een van de belangrijkste afspraken was dat de AOW-gerechtigde leeftijd minder snel zou stijgen.

Als gevolg van het pensioenakkoord werd op 5 juli 2019 de Wet temporisering verhoging AOW-leeftijd gepubliceerd. Aanvankelijk zou de pensioengerechtigde leeftijd al in 2021 stijgen naar 67 jaar. Deze wet bevroor de AOW-leeftijd echter twee jaar lang op 66 jaar en vier maanden, om die vervolgens stapsgewijs te laten oplopen tot 67 jaar in 2024.

Eveneens als gevolg van het pensioenakkoord werd op 9 december 2020 de Wet verandering koppeling AOW-leeftijd van kracht. De AOW-leeftijd is in Nederland gekoppeld aan de levensverwachting, die berekend wordt door het CBS. Voorheen betekende een stijging van de gemiddelde levensverwachting met één jaar ook een stijging van de AOW-leeftijd met één jaar. De nieuwe wet bepaalt dat wanneer de gemiddelde levensverwachting met één jaar stijgt, de AOW-leeftijd met acht maanden wordt verhoogd.

Wie dat weet, kan zien dat het FNV-document het scenario schetst van hoe de AOW-leeftijd zich ontwikkeld zou kunnen hebben als de nieuwe pensioenwetten niet waren ingevoerd.

Ieders definitieve AOW-leeftijd staat pas vijf jaar van tevoren vast. De rekenhulp op de website van de Sociale Verzekeringsbank kan de verwachte AOW-leeftijd op basis van de huidige regels uitrekenen voor wie zijn of haar geboortedatum invoert.

Over de stijging van de AOW-leeftijd publiceerde dpa eerder al deze factcheck.

(Stand van zaken: 30.03.2023)