Altijd toegang tot water dankzij waterautomaat in Malawi

Enkele vrouwen staan voor een automaat in een muur, waar twee kranen uit steken. Een van hen drukt op een knop, houdt een pasje voor en het water begint te stromen. De vrouwen jubelen. Nederlandse sociale mediagebruikers worden er alleen niet zo blij van. Die zien in de video een actief overheidsprogramma in Nigeria van "digitale controle en boekhouding van waardevolle hulpbronnen". Water zou je alleen nog met je identiteitskaart kunnen afnemen. Zien we hier de volgende stap in de digitale staatscontrole, of toch eerder het zoveelste nepnieuws?

Beoordeling

De video is opgenomen in Malawi, niet Nigeria, en toont een waterautomaat van het eMadzi project. Bij de automaat kunnen bewoners de hele dag door water kopen met een prepaid kaart. Van digitale controle in Nigeria middels je ID-kaart is hier dus absoluut geen sprake.

Feiten

Tegen het eind van het filmpje wordt ingezoomd op de automaat. Daar staat duidelijk "eMadzi Project" en "iMoSyS". Door op deze termen te zoeken, komen verschillende artikelen naar boven.

Hieruit blijkt dat eMadzi een project is om de watervoorziening in Malawi te verbeteren. Dankzij het automatische systeem van iMoSyS, hebben bewoners, die thuis geen stromend water hebben, door de zogenoemde "iTap" de hele dag door toegang tot vers water. Op de webpagina van iTap is hetzelfde filmpje terug te vinden dat nu op Nederlandse sociale media de ronde doet.

De National Planning Commission van Malawi deelde deze video al in mei 2020 in het kader van de ontwikkelingsdoelen die het land zichzelf voor 2063 gesteld heeft. Vergelijkbare automaten zijn op deze, deze en deze foto's te zien in artikelen over eMadzi.

24/7 en goedkoper water

Dankzij de automaat zijn bewoners in hun watervoorziening niet meer afhankelijk van de openingstijden van een winkel, maar kunnen de hele dag door water uit de muur halen. Betalen gaat met een prepaid kaart, die je van tevoren kunt opladen. Je identiteitskaart komt er niet aan te pas. De overheid wil het water niet rantsoeneren of iets dergelijks, maar juist toegankelijker maken.

Door de automatische waterverkooppunten kan water namelijk ook een stuk goedkoper verkocht worden. In een normale winkel betaalden Malawiërs in 2020 voor één liter water 1 kwacha. In de video is te zien dat tien liter water uit de automaat 3,8 kwacha kostte: ruim zestig procent goedkoper dus. Dit komt omdat er geen verkoper meer aanwezig hoeft te zijn en afval wordt beperkt.

De coronapandemie

In 2019 vond een pilot met vier automaten plaats in Lilongwe, de hoofdstad van Malawi. Tijdens de coronapandemie werd geïnvesteerd in vijfendertig extra waterautomaten. Mensen zouden zo genoeg water moeten hebben om bijvoorbeeld hun handen te wassen, en hoefden niet meer met cash te betalen of in ellenlange rijen te staan.

Vooruitgang in Malawi dus, maar Nederlanders houden er sinistere ideeën en wantrouwen tegenover de staat aan over. Dpa schreef de afgelopen tijd al vaker factchecks over foute theorieën over digitaal geld en digitale identiteit.

(Stand van zaken: 01.04.2023)