Foto toont echte schipbreuk met migranten in 2015

Een groepje drenkelingen, migranten met reddingsvesten aan, dobberen op zee na een schipbreuk. Wie goed kijkt zou in de rechterbovenhoek zien dat één van de migranten, een man in het zwart, rechtop lijkt te staan in volle zee. Bewijs dat de migratieproblematiek in scène wordt gezet, zo klinkt het op sociale media.

Beoordeling

De foto is authentiek en dateert uit 2015. Het toont een echte schipbreuk met migranten in Turkije.

Feiten

Een reverse image search leidt naar talloze artikelen en factchecks over de foto en brengt duidelijkheid over de tijd en plaats waar de foto werd genomen. Turkse zoektermen als Bodrum (de locatie), göçmen (migranten) en kurtarma (redding) leiden naar verschillende Turkse nieuwsartikelen over het incident.

In de vroege ochtend van 16 december 2015 zonk een boot met asielzoekers voor de kust van Bodrum nadat het kapseisde. De foto's gedeeld in één van de artikels komt overeen met de foto gedeeld op sociale media. Zestig mensen werden gered, maar voor vier kinderen kwam alle hulp te laat.

Al Jazeera deelde een video van de reddingsoperatie, gefilmd door de Turkse kustwacht. In de video is de man in zwart, één van de weinige in de groep zonder reddingsvest, ook te zien. Vlakbij hem zijn eveneens brokstukken te zien, hoogstwaarschijnlijk van de gekapseisde boot.

De factcheckers van AFP kregen ook inzage in een document van de Turkse kustwacht met meer details over de reddingsoperatie. Het incident was dus wel degelijk echt. De man in de zwarte outfit lijkt zich vast te houden aan een brokstuk van de boot, waardoor hij rechtop lijkt te staan. Maar hij is een echte immigrant en een echte schipbreukeling.

In 2015 was er een piek van de zogenaamde vluchtelingencrisis in Europa, met vele schipbreuken in het Middellandse Zeegebied tot gevolg. Dit incident en deze foto zijn hier een voorbeeld van.

Terugkerende desinformatie

In de ruim 7 jaar sinds de foto werd genomen, circuleert die regelmatig online met allerlei claims, waaronder dat het voorval in scène zou zijn gezet. Een Italiaanse politievakbond deelde dit al in 2016. Zowel in 2018 als 2019 werden er factchecks over geschreven, respectievelijke door France 24 en Maldita.

Het idee dat gebeurtenissen in de actualiteit eigenlijk in scène worden gezet, door de overheid of een niet nader genoemde elite, is allesbehalve nieuw. Dpa schreef in het verleden verschillende factchecks daarover, ondere andere over de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne.

(Stand van zaken: 22.03.2023)