Geen voorspelling

Bart Simpson veroorzaakte run op fictieve bank

15.3.2023, 11:08 (CET)

Aan de gele familie uit de Amerikaanse tekenfilmserie The Simpsons worden de meest onwaarschijnlijke voorspellingen toegeschreven. Meestal blijkt echter dat ook zij de toekomst niet kennen.

Vorige week viel plotseling de Amerikaanse Silicon Valley Bank (SVB) om, wat voor opschudding zorgde op de financiële markten. Op Facebook wordt nu beweerd dat de tekenfilmserie The Simpsons het omvallen van deze bank twintig jaar geleden al had voorspeld. Een gedeeld fragment uit de serie zou een bankrun op de SVB tonen. Klopt dit, of worden aan de Simpsons weer eens te veel voorspellende gaven toegedicht?

Beoordeling

Het fragment van The Simpsons is bewerkt. In de originele aflevering is te zien dat Bart Simpson met een grap een bankrun veroorzaakt op de First Bank of Springfield, de fictieve bank in de televisieserie.

Feiten

De Facebookpost toont een fragment van wat een echte aflevering van de Amerikaanse sitcom The Simpsons lijkt te zijn. In het fragment is Bart Simpson te zien die een bankgebouw binnenloopt en roept dat de bank haast geen geld meer heeft. Het gevolg is een bankrun: alle klanten eisen tegelijkertijd hun geld op, waardoor de bank niet aan al die verzoeken kan voldoen.

Het fragment blijkt grotendeels authentiek, maar de naam van de bank is aangepast. In de scène uit de Facebookpost is op de voorgevel van het bankgebouw "Silicon Valley Bank" te lezen. In het onbewerkte fragment heet de bank echter "First Bank of Springfield."

De originele aflevering is op te sporen via de Simpsonswiki. Wie daar de zoekterm "bank run" intypt, vindt tussen de resultaten de aflevering "The PTA Disbands," voor het eerst uitgezonden op 16 april 1995. Het fragment uit die aflevering, dat in bewerkte vorm nu wordt gedeeld op Facebook, is terug te vinden op YouTube.

The Simpsons worden vaker voorspellende gaven toegedicht en meestal onterecht. Deutsche Presse-Agentur (dpa) heeft al meermaals moeten constateren (hier, hier en hier) dat de familie toch niet over een glazen bol beschikt.

Silicon Valley Bank

Op vrijdagochtend 10 maart 2023 viel vrij plotseling de Silicon Valley Bank om als gevolg van een bankrun. De inflatie en de renteverhogingen door de Amerikaanse centrale bank hadden de SVB in de problemen gebracht en bewogen klanten ertoe massaal hun tegoeden op te nemen, die de bank niet meer kon uitbetalen. Uitgebreide analyses van het faillissement zijn te lezen bij The Wall Street Journal en CNN.

De SVB was de zestiende bank van de Verenigde Staten qua grootte en beheerde eind 2022 een vermogen van meer dan 200 miljard dollar. Het is de grootste Amerikaanse bank die failliet gaat sinds de val van Washington Mutual tijdens de wereldwijde financiële crisis in 2008.

Hoewel er onrust ontstond op de financiële markten, luiden analisten vooralsnog niet de noodklok over een eventuele nieuwe bankencrisis. De SVB specialiseerde zich in het financieren van startups in de techsector, waar de meeste grotere banken hun risico’s beter spreiden. Daarover schrijven The New York Times en CNN.

De Amerikaanse autoriteiten namen de controle van de SVB over en zeggen garant te zullen staan voor de tegoeden van de gedupeerde klanten. Ook stelt de centrale bank aanvullende financiering ter beschikking voor andere banken om te zorgen dat zij altijd genoeg geld in kas hebben om klanten uit te betalen. Met deze en andere maatregelen moeten verdere bankruns en besmetting van de financiële sector worden voorkomen.

(Stand van zaken: 15.03.2023)

Links

Facebookpost (gearchiveerd, video gearchiveerd)

Bankrun (gearchiveerd)

Simpsons wiki (gearchiveerd)

The PTA Disbands (gearchiveerd)

Originele video (gearchiveerd)

Factcheck dpa I, II & III

CNN artikel I (gearchiveerd)

Wall Street Journal (gearchiveerd)

CNN artikel II (gearchiveerd)

New York Times (gearchiveerd)

NRC (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.