Ontbrekende context

Friese melkveeboer tekende in op vrijwillige opkoopregeling

8.3.2023, 17:33 (CET)

Het stikstofdossier heeft al een tijdje een vaste stek in de Nederlandse actualiteit en op internetfora. Maar niet elke ervaring van landbouwers die daar gedeeld wordt is even authentiek.

Een Friese melkveeboer mag niet meer verderdoen omdat hij een stikstof-piekbelaster is. Dat tragische verhaal zou door de boer zelf gedeeld worden op Twitter. Wanneer opiniemaakster en juriste Eva Vlaardingerbroek het verhaal retweet, verspreidt het zich snel. Zowel Nederlandse Facebookgebruikers (hier en hier), als internationale gebruikers en media pikte het verhaal op. Het verhaal vertoont echter wat rafelrandjes.   

Beoordeling

De tweet die online rondgaat is niet van een Friese melkveeboer. De eigenlijke boer van wie het bericht komt, heeft ingetekend op een vrijwillige opkoopregeling, en heeft een allusie op gedwongen sluiting uit zijn bericht verwijderd. 

Feiten

Dat de Twitteraccount Peterdutch63 (@paslagter) geen Friese melkveehouder is, werd snel opgemerkt door Follow the Money-Journalisten Ties Joosten en Jan Daalder. Zo staat er niets in de Twitterbio van Peterdutch63 dat aangeeft dat hij een boer zou zijn. Ook vermeldt hij in Zeeland te wonen, niet in Friesland.

Later geeft Peterdutch23 ook toe dat het hier niet om zijn verhaal gaat, maar dat hij het heeft overgenomen van Telegram, met het screenshot van een Facebookbericht erbij. Deze rechtzetting is echter niet toegevoegd aan de originele tweet, die nog steeds de ronde doet en op moment van schrijven al bijna vijf miljoen keer bekeken is.

Het Facebookbericht in kwestie valt inderdaad terug te vinden. Het is wel degelijk afkomstig van een melkveeboer uit Friesland een Google-zoektocht levert ook een artikel uit 2019 over deze boer op.

De tekst die op Facebook staat is echter niet helemaal hetzelfde als degene die op Twitter de ronde doet. In de bewerkingsgeschiedenis van het bericht valt te zien dat in de zin "Wij konden en mochten niet meer verder...", het woord "mochten" verdween op maandagmiddag, 6 maart. Dat geeft een hele andere connotatie aan het bericht. De rechtzetting van Peterdutch63 dateert van na deze verandering en daarin is de tekst niet aangepast.

Friese melkveehouder

Het verdwijnen van het woord "mochten", is belangrijk. De melkveehouder in kwestie is namelijk niet gedwongen om zijn bedrijf te verkopen. Op vraag van Deutsche-Presse Agentur (dpa) laat een woordvoerder van Provincie Fryslân weten dat de boer in kwestie gebruik heeft gemaakt van een vrijwillige opkoopregeling

De melkveehouder in kwestie is één van twee Friese landbouwers die tot op heden gebruik heeft kunnen maken van deze vrijwillige regeling. Meerdere landbouwbedrijven hadden zich aangemeld voor deze regeling, maar niet iedereen voldeed aan de voorwaarde. Meerdere Friese landbouwers hebben zich volgens de woordvoerder al gemeld voor een volgende landelijke opkoopregeling.

Noch in de Provincie Fryslân, noch ergens anders in Nederland is een gedwongen verkoop op basis van stikstofuitstoot aan de orde, aldus de woordvoerder. Wel kan het zijn dat landbouwbedrijven vanwege hun nabijheid bij natuurgebied niet verder mogen groeien. 

In het Facebookbericht vermeldt de melkveehouder als reden waarom de bedrijfsvoering niet verder gezet kon worden, dat het bedrijf een van de piekbelasters zou zijn. Dit is een groep landbouwbedrijven waarvan de overheid de stikstofuitstoot sterk wil reduceren. Over die term, en het al dan niet bestaan van lijsten is al heel wat te doen geweest.

De woordvoerder van Provincie Fryslân laat echter weten dat de provincie geen lijst met piekbelasters heeft en dat het nog niet duidelijk is wat nu juist de definitie van een piekbelaster is. De boer in kwestie moest dus niet ophouden met zijn bedrijf omdat hij een piekbelaster was.

Dat gezegd zijnde is het natuurlijk mogelijk dat het voor de landbouwer in kwestie daadwerkelijk niet meer mogelijk was zijn bedrijf draaiende te houden; vanwege financiële redenen of omdat bepaalde normen niet meer zouden kunnen gehaald worden. Maar hij is hier niet toe gedwongen omdat hij een piekbelaster zou zijn.

Heisa op sociale media

De landbouwer in kwestie heeft zijn eigen bericht aangepast, waardoor de suggestie van dwang minder aanwezig is. Het is echter de versie van Peterdutch63, waar de aanpassing niet inzit, die rond blijft gaan. 

Forbes had initieel de tweet van Peterdutch63 overgenomen in hun berichtgeving, maar heeft deze ondertussen weer geruisloos verwijderd. Eva Vlaardingerbroek werd ook gewezen op het feit dat haar retweet een aantal fouten bevatte, maar heeft op het moment van schrijven haar bericht, dat al bijna zes miljoen keer bekeken is, nog niet aangepast. 

(Stand van zaken: 08.03.2023)

Links

Tweet Peterdutch63 (gearchiveerd)

Retweet Eva Vlaardingerbroek (gearchiveerd)

Facebookpost I & II (gearchiveerd hier en hier)

Zoekopdracht Facebook (gearchiveerd)

Forbes (gearchiveerd)

Peterdutch63 (gearchiveerd)

Twitterthread Ties Joosten (gearchiveerd)

Ties Joosten en Jan Daalder (gearchiveerd hier en hier)

Facebookbericht melkveehouder (gearchiveerd)

Artikel Veldpost (gearchiveerd)

Bewerkingsgeschiedenis (gearchiveerd)

Gearchiveerde bewerkingsgeschiedenis bericht

Vrijwillige opkoopregeling (gearchiveerd)

Artikel Friesch Dagblad (gearchiveerd)

Artikel Nieuwe Oogst (gearchiveerd)

Artikel NOS (gearchiveerd)

Artikel AD (gearchiveerd)

Twitterantwoord I & II (gearchiveerd hier en hier)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.