Wetenschappers achten kweekvlees veilig

Een nieuwe studie zou aantonen dat het "in het laboratorium gekweekte vlees van Bill Gates" kanker veroorzaakt bij mensen die het eten. Die bewering wordt verspreid op Facebook (hier, hier en hier). Is er echt een studie die dit aantoont? En wat heeft Bill Gates met kweekvlees te maken?

Beoordeling

Er is geen studie die aantoont dat kweekvlees kankerverwekkend is. De Facebookposts verwijzen naar een artikel dat kweekvlees in een kwaad daglicht probeert te stellen. Toch wordt ook in dat artikel niet beweerd dat het product kanker veroorzaakt. Bill Gates heeft geïnvesteerd in ten minste één bedrijf dat kweekvlees produceert, maar uit niets blijkt dat hij er de baas is. 

Feiten

De "studie" waarnaar de Facebookposts verwijzen, bestaat niet. De verschillende posts verwijzen naar artikelen van News Punch, Epoha en Dissident - stuk voor stuk websites die grossieren in complottheorieën en bewezen desinformatie. De artikelen die circuleren, verwijzen op hun beurt allemaal naar hetzelfde artikel van The National Pulse, een niet veel betrouwbaarder website. Dit artikel is geen studie. Het beschrijft geen nieuw onderzoek naar kweekvlees.

Het artikel beweert ook nergens letterlijk dat kweekvlees kanker veroorzaakt. Het suggereert alleen dat er "safety concerns," ofwel "bezorgdheid over de veiligheid" van kweekvlees zou bestaan. Er wordt echter geen onderzoek genoemd dat die bezorgdheid rechtvaardigt. Het artikel stelt alleen dat er geen gegevens bestaan die de veiligheid van het eten van kweekvlees over de lange termijn documenteren.

The National Pulse verwijst weer naar een artikel van Bloomberg. Dat artikel gaat voornamelijk over het imagoprobleem van kweekvlees. Dat imagoprobleem wordt veroorzaakt door het feit dat sommig kweekvlees gemaakt wordt met zogenaamde "onsterfelijke cellijnen," die geassocieerd worden met kanker. Het artikel van Bloomberg maakt echter duidelijk dat wetenschappers het erover eens zijn dat kweekvlees geen kanker veroorzaakt.

Associatie met kanker

Kweekvlees wordt gemaakt door stamcellen van een levend dier af te nemen. De stamcellen worden in een kweekvloeistof van vetten, aminozuren, vitamines, mineralen en suikers gelegd, waar ze zich vermeerderen en uitgroeien tot spierweefsel: vlees.

De associatie van kweekvlees met kanker komt voort uit het feit dat sommige producenten van kweekvlees gebruik maken van onsterfelijke cellijnen. Dat zijn cellen die zo gemanipuleerd zijn, dat ze zich voor altijd blijven delen, net als kanker. Kweekvleesproducenten gebruiken deze cellijnen om vlees te kunnen produceren op een schaal die groot genoeg is om winstgevend te zijn, zoals het artikel van Bloomberg uitlegt.

Volgens prominente kankeronderzoekers is dit echter ongevaarlijk. Zij vertelden aan Bloomberg dat het "in wezen onmogelijk is" dat mensen er kanker van krijgen, of dat de dierlijke cellen zich überhaupt delen in het lichaam van een mens.

Bioloog Robert Weinberg van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) zei: «Het is in wezen onmogelijk voor een cel van de ene soort om zich te nestelen in het weefsel van een andere soort. Dus zelfs als men zeer kwaadaardige cellen van een koe zou nemen en die zou drinken, zie ik niet wat het probleem zou zijn.»

Kweekvlees in de schappen?

Voordat kweekvlees op de consumentenmarkt komt, zal het eerst bewezen veilig moeten zijn. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft het product nog niet goedgekeurd voor de Europese markt, maar stelt voor dat de veiligheid door onafhankelijke wetenschappers wordt onderzocht.

In de Verenigde Staten verklaarde de Food and Drug Administration (FDA) onlangs de uit stamcellen gekweekte kip van het Californische bedrijf Upside Foods veilig voor consumptie. De kweekkip wacht nog wel op goedkeuring van onder andere het Amerikaanse ministerie van Landbouw voordat het ook daadwerkelijk op de markt gebracht kan worden.

Bill Gates

Het is bekend dat Bill Gates heeft geïnvesteerd in verschillende bedrijven die onderzoek doen naar duurzamere voedselproductie, waaronder het eerder genoemde Upside Foods. Uit niets blijkt echter dat Gates een meerderheidsbelang heeft in Upside Foods of een ander bedrijf dat kweekvlees produceert. Het is dan ook misplaatst om iets te beweren over "het gekweekte vlees van Bill Gates."

Wel vindt Gates dat mensen in rijke landen op den duur volledig moeten overstappen op het eten van "synthetisch vlees," als onderdeel van het oplossen van problemen als klimaatverandering en voedselschaarste.

Gates is vaker het mikpunt van desinformatie. Deutsche Presse-Agentur heeft al vaker valse claims over zijn persoon gelogenstraft, zoals hier, hier en hier.

(Stand van zaken: 01.03.2023)