Nog veel onduidelijkheid over zieke dieren na treinramp Ohio

Op 3 februari ontspoorde een goederentrein bij de stad East Palestine, Ohio. De trein vervoerde gevaarlijke chemicaliën, die in lucht en bodem terechtkwamen. Inmiddels is de omgeving veilig verklaard door de autoriteiten, maar niet iedereen is hier van overtuigd. Online verschijnen allerlei berichten die de nog altijd onveilige situatie zouden bewijzen. Volgens dit Facebookbericht vallen bijvoorbeeld de vogels uit de lucht en worden dieren ziek "tot wel 600 kilometer van de treinontsporingslocatie". Moeten we ons werkelijk zorgen maken over de fauna in dit enorme gebied?

Beoordeling

Niets wijst erop dat vogels uit de lucht vallen of dieren ziek worden in een radius van 600 kilometer rond East Palestine. In de directe omgeving van het treinongeluk worden wel meldingen gedaan van dieren die vermoedelijk aan een vinylchloride-vergiftiging zouden leiden, maar veel van deze gevallen zijn (nog) niet officieel door een dierenarts bevestigd. De foto in het bericht toont geen recente dode vogels uit Ohio, maar uit de omgeving van New Mexico in 2020.

Feiten

De post op Facebook is een directe vertaling uit het Engels van een artikel op de nieuwsblog Newspunch. Dat verklaart waarom in de Facebookpost van "Oost-Palestina" wordt gesproken, en niet "East Palestine", zoals de stad ook in het Nederlands wordt genoemd. Deutsche Presse-Agentur (dpa) ontkrachtte al vaker foute informatie, die op Newspunch verspreid werd (zie hier, hier en hier).

Er is geen teken dat vogels in de wijde omgeving van East Palestine neer zouden vallen. Door een radius van 600 kilometer van East Palestine te tekenen in deze online tool, wordt duidelijk hoe enorm dit gebied zou zijn. Het reikt van Chicago tot New York en ver voorbij Toronto in Canada. Zouden vogels en andere dieren over dit hele gebied ziek worden of sterven, dan waren daar wel betrouwbare berichten over te vinden geweest in de media, of online. De "rapporten" waarover de Facebookpost spreekt zijn nogal vaag en het blijft onduidelijk wat hier de bron zou zijn.

Online gaat overigens wel beeldmateriaal rond wat de massale dood van vogels in Ohio zou bewijzen. Maar de factcheckers van onder andere AP en Politifact kwamen er al achter dat deze beelden niet recent zijn. Ook voor de netjes opgebaarde vogels in de Facebookpost geldt dat de foto ouder is dan het treinongeluk, en daarnaast niet uit Ohio komt: ze toont dode vogels uit de omgeving van New Mexico in 2020.

Dode en zieke dieren in directe omgeving

Direct na het treinongeluk, toen gevaarlijke stoffen in het water lekten en zijrivieren in de nabije omgeving besmetten, stierven zo'n 3500 vissen. Dat laat Mary Merz, directeur van het Ohio Department of Natural Resources, aan ABC News weten.

Inmiddels is het grondwater en ook de lucht weer veilig verklaard en monitoren de autoriteiten de omgeving. Een verdere toename van dode vissen heeft Merz dan ook niet gezien. Over vogels die uit de lucht zouden zijn gevallen, wordt in het artikel helemaal niet gesproken.

In de directe omgeving van het treinongeluk melden bewoners wel zieke of overleden dieren, waarvan de baasjes de oorzaak met de treinramp verbinden (zie bijvoorbeeld hier, hier en hier). Een lokale vrijwilligersorganisatie Columbiana County Humane Society heeft zich opgeworpen om al deze meldingen te verzamelen. Volgens de organisatie kregen ze meldingen tot ruim elf kilometer buiten de evacuatiezone. Dat is bij lange na geen 600 kilometer.

In sommige gevallen heeft een dierenarts daadwerkelijk een vinylchloride-vergiftiging vastgesteld, maar veel van de meldingen berusten ook op persoonlijke aannames. Kortom: er is nog veel onbekend over de daadwerkelijke oorzaak van de zieke dieren. Het is te vroeg om er een sluitende uitspraak over te doen. Maar voor de dood van vogels in een omtrek van honderden kilometers is vooralsnog geen sluitend bewijs te vinden.

Ongerustheid en wantrouwen

De onduidelijkheid zorgt voor veel ongerustheid bij bewoners. Zij twijfelen ondanks het oordeel van de autoriteiten aan de veiligheid van hun omgeving. Inwoners houden ook nog steeds klachten, zoals jeukende ogen en een dikke keel. Het vermoeden bestaat dat nog niet alle giftige grond van de evacuatieplaats verwijderd is. Journalisten van CNN klopten bij de bevoegde autoriteiten aan voor meer informatie, maar kregen daar weinig respons. Deze onduidelijkheid leidt tot een vruchtbare bodem voor nepnieuws en complottheorieën.

(Stand van zaken: 21.02.2023)