Geen link Afghaanse artieste

Beeld van ongesluierde vrouw is een Tsjechische advertentie

01.02.2023, 20:26 (CET)

Een krachtig symbool van Afghaanse onderdrukking van vrouwen, of een Tsjechische magazineadvertentie? Online wordt een kunstwerk als het eerste voorgesteld, terwijl het eigenlijk het laatste is.

Een ongesluierde vrouw, boek in de hand, keert de rug naar een menigte van haar gesluierde medevrouwen. Dat beeld zou het werk zijn van de Afghaanse kunstenares Shamsia Hassani, professor aan de universiteit van Kaboel. Een krachtig symbool van het verzet tegen de onderdrukking van Afghaanse vrouwen sinds de Taliban opnieuw aan de macht is. Maar is dit wel zoals het lijkt?

Beoordeling

De afbeelding is afkomstig van een advertentie in een Tsjechisch magazine uit 2018. Het is niet van de hand van Shamsia Hassani, zoals ze zelf ook bevestigde.

Feiten

Wie een reverse image search doet met de afbeelding ziet dat er twee verschillende versies bestaan. In de ene houdt de vrouw een rood boek vast: deze wordt op sociale media gedeeld. In de andere versie heeft ze een magazine genaamd Reporter in de hand. Die laatste is het origineel.

Het werd in 2018 door een reclamebureau, Young & Rubicam, gemaakt voor het Tsjechisch onderzoeksmagazine Reporter. Het werk heet 'Questioning Radicalism' en is deel van een campagne genaamd 'Changing Your Perspective'. In totaal bevat het drie beelden. De advertentie won ook een Clio-award, een bekende internationale reclameprijs.

Al in september 2021 tweette Shamsia Hassani de bevestiging dat het beeld niet van haar afkomstig is. Hassani is overigens een Afghaanse graffiti-artieste en geen professor, zoals op sociale media wordt beweerd.

In augustus 2021 trok de VS zich terug uit Afghanistan na een aanwezigheid van 20 jaar. Het beeld werd toen ook al gedeeld op sociale media om solidariteit te uiten met de Afghaanse vrouwen, gepaard met dezelfde foute claim. De Turkse factcheckers van Teyit namen dit toentertijn ook al onder de loep.

Sinds het vertrek van de VS is de Taliban opnieuw aan de macht in het land, met desastreuze gevolgen voor de vrouwelijke bevolking. Hun rechten zijn ten zeerste beperkt en ze zijn haast volledig uitgesloten van het openbare leven. Ze kunnen amper naar school gaan of werken.

(Stand van zaken: 1/2/2023)

Links

Facebookpost (gearchiveerd)

'Questioning Radicalism' van reclamebureau Young & Rubicam (gearchiveerd)

Clio Award voor 'Questioning Radicalism' (gearchiveerd)

Over de Clio-awards (gearchiveerd)

Tweet Shamsia Hassani (gearchiveerd)

NOS over de Amerikaanse terugtrekking uit Afghanistan (gearchiveerd)

Turkse factcheck Teyit (gearchiveerd)

Rapport Amnesty International over vrouwenrechten in Afghanistan (gearchiveerd)

UNHCR over vrouwenrechten in Afghanistan (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.