Vernielde masten in Brazilië waren voor elektriciteit

Hebben Brazilianen het heft in eigen handen genomen en ‘HAARP-antennes’ vernietigd? Dat is de bewering die op Facebook wordt verspreid bij een video. Op de beelden is te zien hoe een rij masten tegen de grond gaat. Horen die masten inderdaad bij het High Frequency Active Auroral Research Program (HAARP)?

Beoordeling

De bewering klopt niet. Op de video uit 2017 is te zien hoe een groep Brazilianen elektriciteitsmasten vernielt. Het heeft niets te maken met een onderzoeksfaciliteit die enkel in de Amerikaanse staat Alaska gevestigd is en die de ionosfeer bestudeerd.

Feiten

Door screenshots uit de video met een reverse image search te zoeken, wordt duidelijk dat de beelden niet recent zijn en dat er al langer onjuiste beweringen over rondgaan. In 2021 en 2020 schreven Franse en Braziliaanse factcheckers ook al over de video.

De video werd op YouTube geplaatst in november 2017. Daarbij wordt in de titel gelijk de werkelijke context bij de beelden gegeven: het zou zijn gefilmd op het terrein van het bedrijf Igarashi in de Braziliaanse deelstaat Bahia. Hier wordt niet gesproken over HAARP,  maar zouden de omvergeworpen masten voor de stroomvoorziening zijn.

Dit verhaal kan worden bevestigd door een andere video die de vernietigde masten vanuit andere hoeken laat zien. Boze demonstranten kwamen naar het terrein van landbouwbedrijf Igarashi en richtten daar een spoor van vernieling aan, zo is te lezen bij regionale media als G1 Bahia. De omwonenden van het bedrijf waren namelijk bang dat het irrigatiesysteem van de boerderij ervoor zou zorgen dat het waterpeil in de Arrojadorivier sterk zou dalen.

Igarashi bevestigde zelf in een persbericht dat het hele energienetwerk was vernield en dat de boerderij in brand is gestoken door de boze menigte.

Onmogelijk link met HAARP

De video komt dus wel uit Brazilië, maar is niet recent en laat enkel het omverwerpen van elektriciteitsmasten zien. Er is geen connectie met zogenaamde HAARP-faciliteiten. Maar wat is dat eigenlijk?

Deutsche Presse-Agentur (dpa) schreef al meerdere factchecks waarin HAARP wordt uitgelegd (hier, hier en hier).

HAARP staat voor ‘High-frequency Active Auroral Research Program’. Het is een Amerikaans onderzoeksprogramma in Gakona, Alaska. De onderzoeksfaciliteit werd opgezet in de jaren '90 en was eigendom van het Amerikaanse leger. In augustus 2015 droeg het leger het project over aan de University of Alaska Fairbanks (UAF).

Het researchinstituut in Alaska bestudeert de ionosfeer. Dit is een laag in het bovenste stuk van de atmosfeer. Het Amerikaanse leger was geïnteresseerd in dit stuk atmosfeer, omdat het een rol speelt bij het verspreiden van radiosignalen.

Over dit programma gaan al jaren complottheorieën rond. Een van de populaire theorieën is dat HAARP het weer kan manipuleren. Dit klopt niet. De weersomstandigheden op aarde worden geproduceerd in de troposfeer en de stratosfeer. Dit is een deel van de atmosfeer waar de radiogolven van het HAARP instrument geen interactie mee hebben, aldus het instituut.

De antennes die bij HAARP worden gebruikt zien er ook anders uit dan de masten in de Braziliaanse video. Er bestaat bovendien maar één HAARP-faciliteit en die staat een stuk noordelijker dan Brazilië: in Alaska.

(Stand van zaken: 09/01/2023)