Foto blijkt echt
Elon Musk bezoekt finale WK voetbal
20.12.2022, 17:58 (CET)
Een afbeelding van Elon Musk op de tribunes bij de finale van het WK voetbal circuleert op Facebook. Maar was Musk wel echt bij deze wedstrijd in Qatar aanwezig? Sommige Facebookgebruikers geloven daar niets van. Zij wijzen op een opvallende streep in de nek van Musk en op kleurverschillen tussen zijn gezicht en nek. "Elon Mask," wordt er spottend geschreven. Is dit een bewerkte foto, of een man met een Musk-masker?
Beoordeling
De bewering is misleidend. Alles wijst erop dat Elon Musk wel degelijk bij de finale van het WK voetbal in Qatar aanwezig was. Verschillende media tonen beelden van Musk in het stadion. Musk tweette zelf uitvoerig over de wedstrijd. De streep in zijn nek is te verklaren door een ketting die hij draagt. De kleurverschillen tussen gezicht en nek worden veroorzaakt door lichtval en schaduwwerking.
Feiten
De afbeelding is gemaakt tijdens de finale van het wereldkampioenschap voetbal, die op 18 december 2022 werd gespeeld in het Lusail Stadion in Qatar. De prestigieuze wedstrijd tussen Frankrijk en Argentinië werd door miljoenen mensen wereldwijd bekeken en trok tal van internationale hoogwaardigheidsbekleders en bekendheden naar het stadion. Het is dus niet vreemd dat een man als Elon Musk zijn gezicht daar laat zien.
De baas van Tesla, SpaceX en sinds kort ook Twitter, maakt er zelf geen geheim van dat hij bij de wedstrijd aanwezig was. Vlak voor aanvang tweette Musk dat hij in het stadion was. Daarna volgden verschillende tweets (hier, hier) over het scoreverloop, met schijnbaar zelfgemaakte filmpjes.
Musks twittergedrag leidde tot veel grappen op zijn eigen sociale netwerk. In de dagen voorafgaand aan de finale had Twitter namelijk verschillende accounts van journalisten geblokkeerd omdat zij zich schuldig zouden maken aan doxing, het delen van live-informatie over waar iemand zich bevindt. Twitteraars merkten schertsend op dat Musk nu zelf van Twitter zou moeten worden verbannen.
Overvloed aan beelden
Ook tal van andere media toonden beelden van Musk tijdens en rondom de wedstrijd. Een twitteraar deelt deze video van Musk die arriveert bij het stadion, ongeveer een halfuur voor aanvang van de wedstrijd.
Op deze beelden van The Independent is te zien hoe Musk in het stadion bijna een minuut lang handen schudt met de Turkse President Recep Tayyip Erdogan. Op de leuningen van de stoelen achter beide heren is het logo van het WK voetbal in Qatar zichtbaar. Hun gesprek gaat over voetbal.
De factcheckers van Snopes onderzochten andere foto’s van Musk in Qatar die op verschillende plekken opdoken. Op deze beelden is Musk te zien in het stadion in de aanwezigheid van Jared Kushner, de schoonzoon en voormalig topadviseur van de vorige Amerikaanse President Trump. Snopes concludeerde dat ook deze foto’s echt zijn.
Kettinkje
De afbeelding in de Facebookpost is naar alle waarschijnlijkheid een screenshot uit dit filmpje. Op het filmpje is te zien dat Musk handen schudt met verschillende andere bezoekers van de wedstrijd. Zowel op de afbeelding als in het filmpje is onder de arm van Musk een man in een zwart pak te zien, die foto’s maakt met zijn telefoon.
Op de bewegende beelden is de streep in de nek van Musk ook goed te zien. Wie deze beelden vergelijkt met de andere beelden, bijvoorbeeld die waarop hij handen schudt met Erdogan, zal zien dat de streep een kettinkje blijkt te zijn. Het kettinkje is ook goed te zien op deze selfie van Musk met de pro-Kremlin propagandist Nailya Asker-zade, eveneens in het stadion gemaakt.
Op de foto in de Facebookpost valt ook een kleurverschil op tussen Musks gezicht en zijn nek. Op de bewegende beelden is te zien dat de kleur van Musks gezicht telkens lijkt te veranderen wanneer hij zijn gezicht draait of van houding verandert. Die kleurverandering is te verklaren door lichtval en schaduwwerking op zijn gezicht. Niets wijst erop dat hier een ElonMasker te zien zou zijn.
(Stand van zaken: 20.12.2022)
Links
Tweet Musk I (gearchiveerd) (video gearchiveerd)
Tweet Musk II (gearchiveerd) (video gearchiveerd)
Tweet Musk III (gearchiveerd) (video gearchiveerd)
Business Insider (gearchiveerd)
Washington Post (gearchiveerd)
Tweet I (gearchiveerd) (video gearchiveerd)
Independent (gearchiveerd, video gearchiveerd)
Factcheck Snopes (gearchiveerd)
Youtubevideo I (gearchiveerd, video gearchiveerd)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.