Btw op energie ging voor een half jaar tijdelijk omlaag

De energiecrisis - en de bijbehorende hoge kosten voor veel mensen - zorgen voor onvrede en uit onvrede ontspringt maar al te graag nepnieuws. Op sociale media verschijnt nu een screenshot met de claim dat per januari de btw op energie van 9 naar 21 procent verhoogd wordt. "Eigenlijk kunnen we het niet maken", staat er bij geschreven, "maar u maakt het ons steeds makkelijker", getekend door "Mijn Roverheid". Is het echt zo dat de overheid de btw op energie verhoogt in tijden van crisis? Ja en nee: dit verhaal heeft de nodige context nodig.

Beoordeling

Om de bevolking tegemoet te komen, verlaagde de overheid van 1 juli tot en met 31 december 2022 de btw op energie van 21 naar 9 procent. Het is altijd duidelijk geweest dat de btw per januari 2023 weer naar haar oude niveau terug zou gaan. Inmiddels zijn er plannen gemaakt voor andere tegemoetkomingen voor de hoge energieprijzen, zoals het prijsplafond. Voor een bepaalde hoeveelheid energieverbruik zal een vaste (verlaagde) energieprijs gelden, ínclusief de 21% btw.

Feiten

De invasie van Rusland in Oekraïne leidde tot een internationale energiecrisis. Kort erna maakte de Nederlandse regering bekend van 1 juli tot 31 december 2022 het belastingtarief op energie tijdelijk te verlagen van de normale 21 naar 9 procent. Het was een snelle maatregel om burgers enigszins tegemoet te komen in de energiecrisis.

Dat de belasting op energie vanaf 1 januari 2023 weer terug naar haar oude niveau gaat, zou dus geen verrassing moeten zijn. Dit is altijd helder gecommuniceerd. Het is dus niet zo dat de overheid ons voor de gek heeft willen houden.

Vervangende maatregelen

In de tussentijd is aan andere plannen gewerkt om de maandelijkse energiekosten van kleinverbruikers te drukken. Zo kregen huishoudens in de maand november en december 190 euro om aan de hoge energierekeningen tegemoet te komen. Deze regeling moest dienen als overbrugging van de maanden naar 2023, vanaf wanneer het prijsplafond voor één jaar moet gaan gelden.

Met het prijsplafond zal de prijs voor gas en electriciteit tot een bepaalde hoeveelheid door de overheid vastgelegd zijn, en staat zij hierdoor los van de marktwerking. Tot en met 1200 m3 gas ga je 1,45 euro per kuub betalen en voor stroom tot en met 2900 kWh 0,40 cent per kWh. Deze prijzen zijn inclusief de btw van 21 procent. Voor de energie die je boven de vastgestelde hoeveelheden verbruikt, zul je de marktprijs van jouw energieleverancier moeten betalen.

In praktijk blijkt de berekening van het energieverbruik per huishouden over een jaar complexer dan op het eerste oog lijkt. Meer daarover lees je in artiklen van de NOS, RTL en BNR, of deze uitleg van de overheid zelf. Hierdoor is er ook de nodige kritiek op het prijsplafond. De kritiek luidt onder andere dat sommige gezinnen door de complexe berekening niet genoeg zullen profiteren van het prijsplafond.

(Stand van zaken: 16.12.2022)