Nepuitspraak over Rutte

Elon Musk onderwerp van deepfake

22.11.2022, 17:12 (CET)

De nieuwe eigenaar van Twitter, Elon Musk, maakt soms onverwachte sprongen. Maar noemde hij Mark Rutte ook publiekelijk een dictator? Die indruk wekt een populaire video.

Verschillende sociale mediagebruikers staan met hun oren te klapperen. Heeft Elon Musk het echt over ‘dictators als Mark Rutte’ en de Nederlandse boeren? Hij lijkt daar in een video zijn mening over te geven. Maar niet alles op het internet is echt.

Beoordeling

Deze video is nep en werd gemaakt met hulp van ‘artificial intelligence’. Het is een deepfake. Elon Musk heeft dit nooit gezegd over Mark Rutte of Nederland.

Feiten

De beelden die werden gebruikt om deze deepfake te maken, komen uit een gesprek op een TED-congres op 14 april 2022. De paarse achtergrond en de kleding van Musk komen overeen. Hij zegt in dit gesprek niets over de Nederlandse premier.

In april 2022 was de stikstofproblematiek die de Nederlandse boeren internationaal in de kijker zette bovendien nog geen groot gespreksonderwerp. Dat gebeurde pas in de zomer, toen de stikstofplannen van de regering bekend werden gemaakt. Daarna ontstond het narratief dat de Nederlandse boeren vermeend zouden verdwijnen, iets wat in deze deepfake wordt aangehaald.

Het NOS-platform voor jongeren, NOS Stories, maakte eerder al een tiktok over de deepfake met Musk en legde uit hoe je kunt voorkomen dat je hierin trapt. De video is namelijk erg populair op dit videoplatform.

AI-app gebruikt

Hetzelfde TED-interview dat werd gebruikt voor deze deepfake, blijkt nog veel meer neppe versies te kennen. Ze zijn te vinden op TikTok en gaan bijvoorbeeld over ontslagen bij Twitter en het zogenaamd overnemen van Meta.

Op 0.04 in de deepfake over Twitter is te zien waar deze verschillende filmpjes zijn gemaakt. Links bovenin staat ‘made with TryParrotAI.com’. Ook in de video's waarin Musk over Nederland lijkt te praten, is een deel van die tekst te zien. Dit is een app waarmee je verschillende bekende personen kunt kiezen en ze woorden in de mond kunt leggen.

De app claimt de stemmen van bekende personen goed na te kunnen bootsen. Wie dat met Elon Musk wil doen, kan kiezen tussen een foto met voice-over of bewegend beeld. Wie hier voor een video kiest, krijgt die in de setting met de paarse achtergrond, zoals in al deze deepfakevideo’s te zien is.

Elon Musk noemde Mark Rutte dus geen dictator en sprak ook niet over de Nederlandse boeren. Hij is overigens wel bekend met Mark Rutte. De Nederlandse premier ontmoette Musk in 2016 bij een bezoek aan Silicon Valley. 

(Stand van zaken: 22/11/2022)

Links


Facebookpost (gearchiveerd) (video gearchiveerd)

Deepfakes (gearchiveerd)

TED-interview Elon Musk (gearchiveerd) (video gearchiveerd)

Over stikstofplan (gearchiveerd)

Internationale aandacht (gearchiveerd)

TikTok NOS Stories (gearchiveerd) (video gearchiveerd)

Deepfake Elon Musk over ontslagen Twitter (gearchiveerd) (video gearchiveerd)

Deepfake Elon Musk over Meta (gearchiveerd) (video gearchiveerd)

Over app Parrot (gearchiveerd)

Over ontmoeting Musk en Rutte (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.