Militair paspoort

Tiktokvideo geen bewijs van represailles in Cherson

18.11.2022, 20:54 (CET), laatst geüpdate: 18.11.2022, 21:07 (CET)

Oorlog zorgt voor chaos, zo ook in Cherson. Oekraïense militairen zouden nu ook inwoners die samenwerkten met de Russen straffen, maar een online gedeelde Tiktokvideo is daar geen bewijs van.

De recente bevrijding van de Oekraïense stad Cherson zorgt voor een stortvloed aan foto's en video's uit het gebied op sociale media. De intrede van het Oekraïense leger zou ook het begin van een andere soort repressie inluiden. Lokale burgers die verdacht worden van collaboratie zouden aangehouden worden en soms ook mysterieus verdwijnen. Een Tiktokvideo van een Oekraïense soldaat en een man met gezichtsverband zou dat moeten staven.

Beoordeling

Alles wijst erop dat de man een Russische soldaat in burgerkleding is, geen lokale inwoner. Dat is duidelijk aan de hand van het getoonde militaire paspoort.

Feiten

De video is oorspronkelijk afkomstig van TikTok. Het account in kwestie, @bruttalzsu, is ondertussen alweer verdwenen. Er is evenmin een gearchiveerde versie van het profiel. Het opschrift in de video leest 'Goedenavond, wij komen uit Oekraïne'.

Op Twitter werd de video op 12 november gedeeld, en diezelfde dag werd het ook gedeeld op een Oekraïens Telegramkanaal. De aankondiging van de Russische terugtrekking in Cherson was op 9 november. Het Oekraïense leger trok Cherson binnen op 11 november. De video werd dus hoogstwaarschijnlijk gefilmd op 11 of 12 november.

De Oekraïense militairen in de video omschrijven de man als een 'tchmobik' uit Moskou. Dat is een derogatieve term voor recent gemobiliseerde Russische soldaten. Dat blijkt uit een vertaling uitgevoerd door dpa.

Militair paspoort

Het paspoort in de video is een Russisch militair paspoort. Dat is te onderscheiden van een 'gewoon' burgerpaspoort aan de layout. Een burgerpaspoort heeft namelijk, zoals gebruikelijk is, een horizontale opmaak. Deze heeft een verticale opmaak. Dat tweette ook Ilario Piagnerelli, een journalist bij het Italiaanse RAI die momenteel in Oekraïne en ook in Kherson is.

De video zelf is niet van de beste kwaliteit, maar het ziet ernaar uit alsof in de rood-witte ster bovenaan de hamer en sikkel van het Sovjettijdperk te zien is. De moderne militaire paspoorten hebben nagenoeg dezelfde opmaak als die van tijdens de USSR. Enkel de hamer en sikkel zijn verdwenen en vervangen door een meer gestileerde rode ster, zowel links bovenaan als op de rechterpagina van het paspoort.

Piagnerelli merkt ook op dat zo'n militaire paspoorten ook door minderjarigen verkregen konden worden. Het paspoort is dus minstens 31 jaar oud en de man zou ergens in de 50 kunnen zijn. De verbanden op de man zijn gezicht maken het onmogelijk om dit correct in te schatten, noch om het te vergelijken met de paspoortfoto.

Een belangrijke opmerking hier is dat Oekraïne ook deel uitmaakte van de USSR. De video is van te slechte kwaliteit om de geboorteplaats te kunnen lezen en hier uitsluitsel over te geven.

Kortom, hoewel er nog aantal vragen onbeantwoord blijven is het te kort door de bocht om te zeggen dat deze video het bewijs is van represailles van het Oekraïense leger tegenover de lokale bevolking in Cherson.

(Stand van zaken: 18/11/2022)

Links

Facebookpost (gearchiveerd) en gearchiveerde video

TikTokaccount @bruttalzsu (gearchiveerd)

Tweet met video 12/11 (gearchiveerd)

Oekraïens Telegramkanaal 12/11 met video (gearchiveerd)

BBC over Russische terugtrekken uit Cherson (gearchiveerd)

The Kyiv Indepedent over het Oekraïense leger in Cherson (gearchiveerd)

Russisch burgerpaspoort (gearchiveerd)

Militair paspoort uit het Sovjettijdperk (gearchiveerd)

Modern Russisch militair paspoort (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.