Nederland stemt met potlood en papier en telt handmatig

De vorige Amerikaanse presidentsverkiezingen zitten nog steeds erg hoog bij vele aanhangers van Donald Trump. Ondanks het ontbreken van geloofwaardig bewijs blijven ze ervan overtuigd dat er op grote schaal stemfraude zou gepleegd zijn. Een van de symbolen van deze vermeende fraude is Dominion Voting, een bedrijf dat stemcomputers maakt. Als dit bedrijf nu ook blijkt stemmen te tellen tijdens Nederlandse verkiezingen, werpt dit voor diezelfde mensen meteen een verdachte schaduw over Nederlandse verkiezingen. Maar zowel de vooraanname (dat Dominion Voting fraudulent handelt) als de claim zelf (dat ze in Nederland actief zijn) is op los zand gebouwd. 

Beoordeling

Dominion Voting is niet, en was nooit actief bij Nederlandse verkiezingen. Dat bevestigen woordvoerders van het bedrijf en van de Kiesraad. 

Feiten

De korte, snelle waarheid is dat Dominion Voting Systems niet actief is in Nederlandse verkiezingen en dat ook nooit is geweest. Het bedrijf is voornamelijk actief in Noord-Amerika. Dat Nederland nog nooit gebruik heeft gemaakt van de diensten van het bedrijf wordt aan Deutsche Presse-Agentur (dpa) bevestigd door een woordvoerder voor Dominion. 

Dat is niet zo onlogisch. De kernactiviteit van Dominion is elektronisch stemmen en Nederland stemt niet elektronisch. Hoewel in Nederland lange tijd wel stemcomputers werden gebruikt stemt Nederland sinds 2007 weer met pen en papier. Groeiend argwaan over de betrouwbaarheid van de stemcomputers en het advies van een commissie leidde tot die beslissing. Sinds 2013 gaan er weer stemmen op om elektronisch stemmen in Nederland mogelijk te maken, maar voorlopig is het zover nog niet. 

Hoe verloopt de stemmentelling?

Ook het tellen van de stemmen gebeurt in Nederland handmatig, en kan door elke burger gevolgd worden. De resultaten van elk stembureau worden zowel in persoon als digitaal naar het hoofdstembureau van de kieskring gebracht. De hoofdstembureaus brengen dan weer in persoon en digitaal hun proces-verbaal van de uitslag naar het centraal stembureau. Maar voor deze digitale overdracht wordt dus geen gebruik gemaakt van software van Dominion Voting.

Dat bevestigt ook een woordvoerder van de Kiesraad aan Deutsche Presse-Agentur. De Kiesraad heeft eigen ontwikkelde software, OSV2020, die het optellen van resultaten ondersteund, maar "het papier is altijd leidend". De werking van de software wordt voor elke verkiezingen overigens getoetst door externe partijen, aldus de woordvoerder, en die rapporten zijn openbaar beschikbaar.  

De verantwoordelijkheid voor het ordelijke en correcte verloop van verkiezingen ligt in Nederland voor het grootste deel bij de gemeenten. Op dit verloop wordt toegekeken door internationale waarnemers van de OVSE, die na elke verkiezingen een rapport opstelt.

Nepnieuws rond Dominion

Dat het nu net Dominion Voting is dat gebruikt wordt om twijfel te zaaien over Nederlandse verkiezingen is niet toevallig. Het bedrijf kwam onder de aandacht na de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020. Donald Trump verloor, maar dat weigerde hij te erkennen.

Sommige van de vele theorieën over hoe de verkiezingen gemanipuleerd zouden zijn, leggen de verantwoordelijkheid bij de computersystemen van Dominion. Claims over de betrouwbaarheid van de machines, of dat het bedrijf banden zou hebben met Venezuela werden echter snel ontkracht. Het bedrijf zelf spande ook rechtszaken aan tegen mensen die hen zonder grond van fraude beschuldigden. 

Dat neemt niet weg dat voor Trump-aanhangers het bedrijf een kwalijke naam blijft behouden. Stellen dat het bedrijf actief was bij een bepaalde verkiezing is dan ook voldoende om de legitimiteit ervan in vraag te stellen. Dit gebeurt ook in landen waar het bedrijf helemaal niet actief is, zoals Nederland. Ook over Duitsland deed dat gerucht de ronde, wat door dpa werd ontkracht, en Reuters deed dezelfde oefening voor Myanmar. 

(Stand van zaken: 09.11.2022)