Onterechte conclusies

Data van Duitse IC's zegt niets over werkzaamheid vaccins

08.11.2022, 13:45 (CET)

Het merendeel van de patiënten op de intensive care in Duitsland is gevaccineerd. Een teken dat de coronavaccins niet goed werken? Enkel als je extreem kort door de bocht gaat.

De werkzaamheid van de coronavaccins blijft een hekel punt van discussie. Een grafiek van de Duitse vereniging voor intensieve en spoedzorg zou nu aantonen dat 90% van de gehospitaliseerde coronapatiënten gevaccineerd is. COVID-19 zou zich nu dus haast uitsluitend verspreiden onder gevaccineerden. Dat word gezien als bewijs dat de coronavaccins hun werk niet doen. Ook in Nederland wordt dat gedeeld op sociale media.

Beoordeling:

Dit is misleidend. Het merendeel van de Duitse populatie is gevaccineerd, dus zij vormen ook het merendeel van patiënten op de intensive care. Dat zegt niets over de werkzaamheid van de coronavaccins. Bovendien toont deze specifieke dataset ook patiënten die positief testten op COVID-19, maar voor een andere reden op de intensive care liggen.

Feiten:

De data in de grafiek is afkomstig van DIVI, de Duitse vereniging voor spoed- en intensieve geneeskunde. Zij werken samen met het RKI, het Duitse RIVM, om een coviddashboard bij te houden.

Er zijn verschillende opmerkingen te maken bij deze data. Ze zijn namelijk niet geschikt om een conclusie te trekken over de werkzaamheid van de coronavaccins. Uit verschillende studies blijkt dat de vaccins effectief zijn in het voorkomen van een ernstig ziekteverloop en dus ook in het voorkomen van hospitalisatie en overlijden. Zo berekende het RIVM recent nog dat de vaccins op een jaar minimaal 88.000 hospitalisaties voorkwamen.

In hun meest recente maandelijke Covidrapport herhaalt het Duitse RKI nog dat "de vaccinatiedata van het intensive careregister niet geschikt is om de effectiviteit van de vaccins te beoordelen."

Van de Duitse bevolking is 76% gevaccineerd tegen COVID-19. Puur mathematisch is het dus logisch dat ook het merendeel van de patiënten op de intensive care gevaccineerd is. Dpa schreef eerder al hoe absolute cijfers in deze discussie niet het hele plaatje tonen. Het zijn de relatieve cijfers waar meer inzicht te verwerven valt. Deze beweringen zijn dus zeker niet nieuw.

Sommige data onbekend

Ten tweede gaf het DIVI zelf ook aan in een recent persbericht dat in deze dataset ook patiënten opgenomen zijn, die voor een andere reden in het ziekenhuis lagen, maar ook positief testten voor COVID-19. Ze liggen dus wel op de IC, maar niet vanwege corona. Het RKI herhaalde die boodschap ook in hun maandelijks Covidrapport

Tenslotte is de dataset niet volledig. Van veel patiënten is hun vaccinatiestatus simpelweg onbekend. Voor de periode van 5 tot 30 september van dit jaar was bij 65% van de nieuw gehospitaliseerde patiënten de vaccinatiestatus bekend, aldus het RKI.

(Stand van zaken: 8/11/2022)

Links:

Facebookpost I, II en III (hier, hier en hier gearchiveerd)

Tweet (gearchiveerd)

Over DIVI (gearchiveerd)

Persbericht Divi 7/10/2022 (gearchiveerd)

RKI maandelijks rapport 3/11/2022 (gearchiveerd)

Vaccinatiegraad Duitsland (gearchiveerd)

Dpa-factchecks over vaccinatiegraad en effectiviteit van de vaccins I, II en III

Duitstalige dpa-factcheck

NOS over RIVM, coronaprik en ziekenhuisopnames (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.