Mannen blijven vruchtbaar na coronavaccinatie

Documenten van Pfizer zouden aantonen dat de vruchtbaarheid van mannen afneemt na inenting met COVID-19 vaccins. Deze bewering wordt veel gedeeld op Facebook. De Facebookpost verwijst daarbij naar het werk van "de Amerikaanse onderzoekster Amy Kelly," deelnemer aan het project Daily Clout, dat klinische onderzoeksgegevens van vaccinproducent Pfizer zou onderzoeken.

Beoordeling

De bewering is misleidend. Context bij geciteerde onderzoeksresultaten ontbreekt. Er is geen bewijs dat COVID-19 vaccins de vruchtbaarheid van mannen negatief beïnvloeden. Er zijn wel studies die juist het tegendeel suggereren.

Feiten

De Facebookpost verwijst naar een artikel van De Andere Krant. Het medium verspreidt ook zelf de bewering op Facebook. Volgens het artikel concludeert "de Amerikaanse onderzoekster Amy Kelly" dat mannelijke vruchtbaarheid vermindert na inenting met coronavaccins. Kelly zou die conclusies kunnen trekken op basis van documenten van vaccinproducent Pfizer.

Kelly maakt deel uit van het Pfizer Document Analysis project van de website Daily Clout. Dit is een project waarbij vrijwilligers documenten van Pfizer lezen en daar verslag over uitbrengen.

Deze documenten komen uit de onderzoeksperiode van het coronavaccin van Pfizer. Deze worden sinds een verloren rechtszaak in januari 2022 door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) in grote tranches openbaar gemaakt. Het gaat om tienduizenden pagina’s aan onderzoeksresultaten die zonder enige context worden gepubliceerd. Hierover schreef Deutsche Presse-Agentur (dpa) eerder in deze factcheck.

Daily Clout is overigens geen initiatief van schrijver en politiek activist Naomi Klein, zoals De Andere Krant beweert. Het brein achter Daily Clout is Naomi Wolf, een Amerikaanse schrijfster die al vaker in opspraak is geraakt vanwege het verspreiden van desinformatie over coronavaccins. Klein heeft niets met Daily Clout te maken.

Anti-sperma antilichamen

De Andere Krant doet een aantal dubieuze beweringen over coronavaccins, met verwijzing naar "bevindingen" van Kelly. Een link naar een artikel van Kelly wordt niet gedeeld, maar gezien de overeenkomstige inhoud is duidelijk dat alle informatie uit dit artikel op Daily Clout afkomstig is.

Zo schrijft De Andere Krant dat in februari 2021 uit documenten van Pfizer "naar voren kwam" dat na vaccinatie "antilichamen ontstonden die hechten aan het sperma en ervoor zorgen dat de bewegelijkheid flink afneemt, waardoor de kans dat bevruchting plaatsvindt dus ook afneemt."

Deze bewering is inderdaad terug te vinden in het artikel van Kelly, maar is in het geheel niet onderbouwd. Uit de enorme hoeveelheid Pfizerdocumenten, vist Kelly er eentje op uit 28 februari 2021. In de appendix van dat document is een lijst met "complicaties van speciaal belang" opgenomen. In die lijst wordt één keer de term "anti-sperm antibody positive" ofwel "anti-sperma antilichaam positief" genoemd, zonder verdere context.

Nergens in dit Pfizerdocument is aangegeven hoe vaak deze complicatie optrad na vaccinatie. Is dit bij meerdere gevaccineerde mannen voorgekomen, of slechts bij één man van de vele miljoenen die destijds al gevaccineerd waren? Het valt niet uit het document op te maken.

Ook blijkt uit dit document niet of er sprake is van een causaal verband. Pfizer heeft heel veel complicaties na vaccinatie bijgehouden, maar lang niet altijd is duidelijk of de complicatie ook door het vaccin is veroorzaakt. Eerder ontdekte dpa dat Pfizer in sommige documenten verkeersongelukken noteerde als complicatie na vaccinatie.

De bewering dat coronavaccins de bewegelijkheid van het sperma zouden doen afnemen, probeert Kelly te ondersteunen met een citaat uit een samenvatting van een wetenschappelijk artikel over nanodeeltjes uit 2018. Uit diezelfde samenvatting blijkt echter dat dit artikel gaat over de potentiele risico’s van nanodeeltjes in het algemeen en niet over die in coronavaccins. Dat kan ook niet, omdat Pfizer en andere farmaceuten in 2018 nog geen coronavaccins ontwikkelden.

Geen erkende bijwerking

Verminderde vruchtbaarheid bij mannen - of vrouwen - is niet opgenomen in de officiële bijsluiters van het Pfizervaccin. Het Nederlandse Bijwerkingencentrum Lareb, noch het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), noch het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), noch de Amerikaanse FDA noemen het als erkende bijwerking van enig coronavaccin.

Overigens klopt de bewering van De Andere Krant - wederom overgenomen van Kelly - dat Pfizer zelf geen onderzoek deed naar de negatieve effecten van het Pfizervaccin op mannelijke vruchtbaarheid. Pfizer geeft dit zelf ook aan in de bijsluiters.

Er bestaat echter wel ander onderzoek (hier en hier) dat suggereert dat de coronavaccins van Pfizer en andere farmaceuten geen negatieve gevolgen hebben voor mannelijke vruchtbaarheid. Koorts, als gevolg van een infectie met COVID-19, kan wel lijden tot een tijdelijke afname van de vruchtbaarheid.

De Andere Krant beweert op basis van een artikel uit het vakblad Andrology dat "mannelijke vruchtbaarheid tot 22 procent vermindert tot drie maanden na injectie met het COVID-vaccin van Pfizer."

Echter, de auteurs van dat artikel concluderen dat die tijdelijke vermindering waarschijnlijk het gevolg is van de algehele reactie van het immuunsysteem, dat geactiveerd wordt door vaccinatie. Daarbovenop benoemen zij dat er aanwijzingen zijn dat een infectie met COVID-19 kan lijden tot langetermijnschade aan de voortplantingsorganen.

(Stand van zaken: 19.10.2022)