Klaus Schwab bespreekt impact automatisering op middenklasse

Een Duitstalig interviewfragment met World Economic Forum-oprichter Klaus Schwab wordt veel gedeeld op sociale media. Hij zou het recht in ons gezicht zeggen: de middenklasse moet weg. Wie de Duitse taal machtig is, zal daarentegen horen dat dit statement niet overeenkomt met de woorden van Schwab.

Beoordeling

De bewering bij de video is onjuist. Klaus Schwab zegt niets over dat de middenklasse ‘weg’ zou moeten. Hij legt alleen uit dat banen kunnen verdwijnen door automatisering en dat er moet worden gezorgd dat niet alleen een klein deel van de bevolking profiteert van deze 'vierde industriële revolutie'.

Feiten

Het fragment en de bewering daarbij gaan over de middenklasse. Dat is 'de gewone man in de straat', zo beschrijft Peter Hein van Mulligen van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) bij omroep WNL. Dus niet de topinkomens, maar ook niet de onderkant van de samenleving. In cijfers uitgedrukt gaat dat volgens Van Mulligen om mensen met een jaarinkomen van tussen de 25.000 en 68.000 euro. Dat is dus een erg brede groep.

Het interviewfragment in kwestie is van een aantal jaar geleden. De Zwitserse omroep SRF plaatste het gesprek op 20 januari 2016 op YouTube. Het gaat over het thema van Schwabs destijds nieuwe boek De Vierde Industriële Revolutie. Dit was in dat jaar tevens het thema van de jaarlijkse WEF-bijeenkomst in Davos.

In het fragment dat online voor zoveel oproer zorgt, zegt Schwab niets over dat de middenklasse 'weg moet'. Wanneer de interviewer opmerkt dat het verdwijnen van arbeidsplekken als gevolg van automatisering vooral de middenklasse zou raken, zegt de WEF-voorman dat de middenklasse de 'drager van de democratie' is. "Als we de middenklasse verder uithollen, verhogen we de sociale spanningen nog erger," waarschuwt hij.

Hij spreekt hier dus niet over een plan, maar legt uit hoe een trend die hij ziet – automatisering – impact zal hebben op banen. Hij waarschuwt verder dat als de politiek geen grip houdt op die ‘vierde industriële revolutie’, vooral de ondernemers en mensen met kapitaal zullen profiteren. Hij constateert dat waarschijnlijk banen zullen verdwijnen door automatisering.

Dat is niet zijn plan voor de toekomst, maar een feit. Het is bovendien iets dat al eeuwen gebeurt. Banen verdwijnen door nieuwe ontwikkelingen. 'Letterzetters' werden vervangen door computers en printers, ijsdragers werden vervangen door koelkasten en menselijke wekkers werden vervangen door geautomatiseerde varianten.

Schwab voorspelt dat bepaalde, zeker administratieve, banen in de toekomst niet meer zullen bestaan. Hij zegt wel optimistisch te zijn dat dit zal worden vervangen door andere banen. "We hebben dan mensen nodig die robots repareren of drones besturen," geeft hij als voorbeeld.

Deze standpunten etaleerde Schwab niet alleen bij de Zwitserse omroep. Ook bij de krant Blick gaf hij een interview in januari 2016. De conclusies waren hetzelfde: de banen van de middenklasse worden bedreigd door de 'vierde industriële revolutie', maar er zullen ook andere banen voor in de plaats komen.

(Stand van zaken: 07/10/2022)