Xi Jinping is nog altijd China's grote leider

Voor het eerst sinds het uitbreken van de coronapandemie bezocht China’s leider Xi Jinping weer eens het buitenland, namelijk de Shanghai Cooperation Organisation top (SCO) in Oezbekistan. Hij verliet de bijeenkomst vroeger dan verwacht, zou daarna een tijdje niet in de openbaarheid gezien zijn en in de tussentijd werd een aantal top-officieren gearresteerd: genoeg om wilde geruchten te doen verspreiden op het internet. Zo zou een staatsgreep de macht in China omgegooid hebben en Xi en zijn familie gevangengenomen zijn. Staat ons een nieuw tijdperk in de Chinese politiek te wachten? Niet echt: Xi zit gewoon op zijn plek en gaat in oktober hoogstwaarschijnlijk zijn derde termijn als president in.

Beoordeling

Afgelopen weekend vond er geen staatsgreep in China plaats. Geruchten hierover gingen online een eigen leven leiden. Geen enkel betrouwbaar nieuwsmedium heeft iets dergelijks bevestigd.

Feiten

In het weekend van 24 en 25 september 2022 verschijnen er verschillende geruchten over een Chinese staatsgreep online. Opvallend is dat de speculatieve berichten niet alleen op sociale media circuleren, maar ook op vooral Indiase nieuwswebsites opduiken: dit, dit en dit zijn slechts enkele voorbeelden.

Ook op de Amerikaanse website Newsweek verschenen op zaterdag 24 september twee artikelen over de speculaties. In zowel deze, als de Indiase artikelen, wordt vermeld dat betrouwbare bronnen niets bevestigd hebben. Dit gezegd hebbende, wordt er wel aandacht besteed aan mogelijke aanwijzigingen die op een staatsgreep zouden kunnen wijzen: zo zou het vliegverkeer rond Beijing stilgelegd zijn en een militair konvooi naar de hoofstad op weg zijn. Die zogenaamde aanwijzingen bleken alleen ongegrond.

Op sociale media gaan zulke geruchten vaak een eigen leven leiden en wordt geen onderscheid tussen onbevestigde informatie en feitelijke waarheden gemaakt. Opeens "zou er niet misschien een staatscoup in China gepleegd zijn", maar "is er in China een staatscoup gepleegd", zoals in deze Facebookpost, die zijn informatie uit Telegramkanalen heeft gehaald die volstaan met complottheorieën.

De meeste kranten besteden er geen aandacht aan, aangezien geen enkel feit zich door betrouwbare bronnen laat bevestigen. Buitenlandcorrespondenten van Der Spiegel en de NOS deden op ironische wijze verslag op Twitter van ‘de staatsgreep’: ze deelden foto’s van een rustig, alledaags Beijing. Oftewel: er vond afgelopen weekend geen staatsgreep plaats.

Op zondag publiceerde de Chinese staatsmedia de officiële lijst van afgevaardigden van het Centraal Comitée van de Chinese Communistische Partij (CCP): ook Xi is daartussen te vinden. Op 16 oktober zal bij de CCP-partijtop hoogstwaarschijnlijk besloten worden dat Xi zijn derde termijn als leider in mag gaan. De vroegere limiet van twee termijnen voor het leiderschap van de partij liet Xi in 2018 al vervallen.

(Stand van zaken: 27.9.2022)