Citaat onterecht toegeschreven aan Franklin Roosevelt

"In de politiek gebeurt niets per toeval. En als het gebeurt, reken maar dat het gepland was." Een opvallende uitspraak, die diverse Facebookgebruikers toeschrijven aan Franklin D. Roosevelt, president van de Verenigde Staten tussen 1933 en 1945. In de berichten (hier en hier) worden boven het citaat actualiteiten opgesomd, zoals de corona-, energie- en stikstofcrisis. Het citaat moet laten zien dat dit geen toeval kan zijn. Een probleem daarmee is: de bron van het citaat klopt niet.

Beoordeling

Er is geen bewijs dat Franklin D. Roosevelt deze uitspraak ooit deed.

Feiten

Door het citaat in het Engels te googlen, is te achterhalen dat deze veelgebruikt is. Er zijn zelfs koelkastmagneten te koop met deze zogenaamde quote. Een tijd of plaats waar Franklin D. Roosevelt dit zou hebben gezegd, ontbreekt daarentegen overal. Dat heeft een logische verklaring: er is nergens bewijs te vinden dat Roosevelt dit ooit heeft gezegd of geschreven.

The American Presidency Project, een database voor presidentiële officiële documenten, verzamelt allerlei soorten publieke uitingen van de Amerikaanse presidenten. Een voetnoot die zij daarbij maken is wel dat voor 1945 meer documenten als bevelen en proclamaties werden weggelaten uit het publieke domein. Die collectie is dus wat kleiner dan de jaren sindsdien. Franklin Roosevelt was president van 1933 tot 1945. Hij moet overigens niet worden verward met zijn voorganger Theodore Roosevelt, die van 1901 tot 1909 het hoogste ambt bekleedde.

Toch zijn er 3111 documenten van en over Franklin Roosevelt te vinden in de database, van speeches tot brieven. In geen daarvan is het vermeende citaat terug te vinden.

In het boek Bullspotting, Finding acts in the Age of Misinformation, zegt schrijver Loren Collins de eerste verschijning van het onjuiste citaat te hebben gevonden. Het zou voor het eerst aan Roosevelt zijn toegeschreven in het boek None Dare Call It Conspiracy, uit 1971. De schrijver van dat boek wilde laten zien dat er samenzweringen achter de schermen zouden plaatsvinden die onze overheden controleren. Hij plaatste Roosevelt daarbij met deze quote aan zijn zijde.

Op een blog die nepnieuws ontkracht, werd het citaat over dat er geen ongelukken bestaan in de politiek ook al onderzocht in 2011. Volgens die auteur is het in werkelijkheid een verkeerd geciteerde zin uit een werkelijke speech van Roosevelt uit 1935.

Toen zei Roosevelt: "We komen beter terug dan ooit tevoren omdat we het op die manier plannen. Laat niemand je anders vertellen." De overeenkomsten zijn zichtbaar, maar het is onduidelijk of dit ook echt de originele bron is van het verkeerde citaat. Waar het eerste deel over dat niets per ongeluk gebeurt dan vandaan zou komen, is ook niet duidelijk.

Lijst van crisissen

Wat de schrijver van het boek uit 1971 ook al deed, namelijk Roosevelt aan zijn zijde proberen te plaatsen, gebeurt in 2022 nog steeds. Online wordt het citaat over dat niets in de politiek toeval is nu gebruikt bij een lijst aan crisissen. 'En jij denkt dat dit alles toeval is?', staat erbij.

Los van dat het citaat dus niet van Roosevelt lijkt te zijn, is de lijst ook onnodig aangedikt. Zo zijn er wat gevallen van apenpokken gesignaleerd in de afgelopen maanden, maar is dit nog geen crisis te noemen. Veel andere benoemde problemen zijn onderdeel van dezelfde crisis: waterschaarste is het gevolg van droogte, wat weer voortkomt door de klimaatcrisis. Inflatie-, koopkracht- en personeelscrisis zijn allemaal onderdeel van economische problemen. De 'verdwenen kinderen-crisis' is een gevolg van de toeslagenaffaire die erboven staat.

Voor niets uit deze lijst is bewijs dat het eigenlijk gepland is door de politiek. Zeker over de coronapandemie is de theorie dat dit gepland was, al keer op keer ontkracht. Ook sterke klimaatverandering, waardoor we spreken van een klimaatcrisis, is geen groot overheidsplan maar wetenschappelijk bewezen.

(Stand van zaken: 20/09/2022)