Goedgekeurde vaccins veilig

Geruchten over ongeteste coronavaccins zijn oud én fout

13.09.2022, 18:18 (CEST)

Eerst grondig testen, dan publiek beschikbaar; dat is de gang van zaken bij vaccinontwikkeling. Maar een Texaanse senator beweert dat testen werd overgeslagen bij de coronavaccins. Dat is onterecht.

"Ergens iets gelezen hebben" is zelden een betrouwbare bron, en dat zouden politici toch moeten weten. Nochtans is dat de bron die senator Bob Hall van Texas in een video aanhaalt om te beweren dat de coronavaccins niet getest werden op mensen en dat de tests op dieren gestopt werden omdat ze allemaal stierven. Betrouwbare bronnen wijzen daarentegen uit dat dit klinkklare onzin is.

Beoordeling

De opmerkingen van senator Hall zijn onwaar. De goedgekeurde vaccins tegen het coronavirus hebben allen succesvol proeven op zowel dieren als mensen doorstaan alvorens op de markt te komen.

Feiten

De gedeelde video is niet actueel en dateert al van 6 mei 2021. De video toont een hoorzitting van de Texaanse Senaatscommissie voor staatszaken, waarin een wetsvoorstel van senator Bob Hall wordt besproken. Hall deed wel vaker betwistbare uitspraken tijdens de coronacrisis. Hij wil ook dat bedrijven hun werknemers niet kunnen verplichten zich te laten vaccineren tegen COVID-19.

Het deel van de hoorzitting dat gedeeld wordt op Facebook is in de opname van de hoorzitting te zien vanaf 44:25. Hall claimt te hebben gelezen (waar is niet duidelijk) dat de dierentesten van de coronavaccins werden stopgezet omdat te veel dieren stierven. Ook zouden vervolgens de testen op proefpersonen zijn overgeslagen, maar werden de vaccins toch op de markt gebracht. 

Hall specificeert niet over welke van de coronavaccins hij het hier heeft. Zijn uitspraken zijn in ieder geval onzin voor alledrie de vaccins die op het moment van de hoorzitting in de Verenigde Staten goedgekeurd waren.

Zowel voor de vaccins van Pfizer/BioNTech (p.46), Moderna (p.52) als Johnson & Johnson (p.56) vermeldde de Amerikaanse Food en Drug Administration (FDA) dat er preklinische studies met succes waren afgerond. Deze waren inclusief testen op dieren zoals hamsters, muizen en apen voor zowel veiligheid als effectiviteit.

In juli 2020 liet Moderna zelf al weten dat ze er in geslaagd waren met hun vaccin een immuunreactie tegen een SARS-CoV-2-infectie te verkrijgen bij apen en een maand later bij muizen. Pfizer/BioNTech kondigde in september 2020 aan dat hun vaccin effectief bleek bij muizen en apen. In dezelfde maand liet Johnson & Johnson weten dat ze beloftevolle resultaten met hamsters boekten. 

Ook is de bewering onwaar dat de vaccins niet eerst getest zouden zijn op mensen. Ook voor deze testen is documentatie van de FDA beschikbaar over het vaccin van Pfizer/BioNTech, Moderna en Johnson & Johnson.

Aangezien deze foute claim al behoorlijk oud is, werd die ook al meerdere malen ontkracht door factcheckers, waaronder Factcheck.org, Reuters en dpa in het Frans.

Er bestaan nog steeds veel misverstanden over de ontwikkeling van de coronavaccins. Ze zijn sneller ontwikkeld dan normaal en hebben een noodtoelating of voorwaardelijke goedkeuring gekregen. Dit wil echter niet zeggen dat ze onveilig zouden zijn, of dat er essentiële veiligheidsstappen zouden zijn overgeslagen. De vaccins waren dan ook niet experimenteel op het moment dat ze werden toegediend aan het brede publiek. 

De International Coalition of Medicines Regulatory Authorities (ICMRA) besliste in maart 2020 dat verschillende fases van de vaccinontwikkeling parallel aan elkaar konden worden uitgevoerd, in plaats van na elkaar. Zo konden de vaccins sneller klaar zijn, zonder dat een van de fases werd overgeslagen. 

Over de veiligheid van de coronavaccins heeft dpa al meerderefactchecksgeschreven.

(Stand van zaken: 13.09.2022)

Links

Facebookpost (gearchiveerd, video gearchiveerd)

Agenda senaat Texas (gearchiveerd)

Videobeelden hoorzitting

Wetsvoorstel (gearchiveerd)

Bob Hall (gearchiveerd)

Artikel Texas Tribune (gearchiveerd)

Goedgekeurde vaccins in mei 2021

Noodgoedkeuring Johnson & Johnson (gearchiveerd)

Noodgoedkeuring Pfizer/BioNTech (gearchiveerd)

Noodgoedkeuring Moderna (gearchiveerd)

ResultatenModerna (gearchiveerd hier en hier)

Resultaten Pfizer/BioNTech (gearchiveerd)

Resultaten Johnson & Johnson (gearchiveerd)

Testen bij mensen Moderna, Pzifer/BioNTech en Johnson & Johnson (gearchiveerd hier, hier en hier)

Factcheck.org, Reuters over dezelfde claim (gearchiveerd hier en hier)

Noodtoelating (gearchiveerd)

Voorwaardelijke toelating (gearchiveerd)

Vaccins niet experimenteel (gearchiveerd)

ICMRA-rapport (gearchiveerd)

Factchecks dpa hier, hier, hier en hier

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.