Geen bewijs dat Britse kinderen folder over pedofilie kregen

Verontwaardiging en boosheid heerst onder Nederlandse sociale mediagebruikers die foto’s van de opmerkelijke informatiefolder delen. Dezelfde foto’s gaan rond op Facebook (hier en hier) en Telegram. In het Engels worden kinderen tips gegeven om niet bang te zijn voor een vreemde die naar je toe komt en om diegene geen 'pedofiel' te noemen. 'Probeer hem beter te leren kennen. Hij wil gewoon nieuwe vrienden maken,' staat er ook. De illustraties tonen een jongetje en een man.

Beoordeling

Er is niets wat erop wijst dat deze folder echt in Groot-Brittannië wordt uitgedeeld aan kinderen. Integendeel, er is landelijk een grote campagne die kinderen leert hoe ze zich moeten weren tegen kinderlokkers. De folder bevat geen logo’s of andere tekens van een organisatie. Deze kan dus door iedereen zijn gemaakt. Online is het bericht terug te leiden naar Russische websites en sociale media-accounts. Het lijkt dus eerder op een geval van Russische desinformatie.

Feiten

Er gaat één set foto’s van de folder rond, die verschillende kanten met informatie laat zien. De tekst is in het Engels, maar verder is er geen enkele indicatie van een organisatie die de maker zou zijn van de folder. Dat is hoogst ongebruikelijk. Bij zulke informatiefolders is er normaal gesproken een duidelijke afzender en een verwijzing naar een plek waar nog meer informatie te vinden is (zoals bijvoorbeeld hier of hier). Er is dan ook niets wat erop wijst dat deze folder echt in Groot-Brittannië is verspreid.

Er zijn online ook geen andere voorbeelden te vinden van deze folder. Een opmerkelijke folder over pedofilie die aan kinderen wordt uitgedeeld, zou zeker verontwaardiging oproepen en zorgen voor meerdere mensen die het op internet delen. Dat is niet het geval.

Het strookt bovendien niet met de boodschap die in het hele Verenigd Koninkrijk door onder andere politiedepartementen, gemeentes en scholen wordt verspreid. Zij waarschuwen kinderen juist om niet zomaar te praten tegen vreemden en zeker niet met ze mee te gaan.

Waar komt het dan wel vandaan?

Waar de folder vandaan komt, is lastig te zeggen. Wat wel opvalt, is dat een zoekopdracht op de foto’s leidt naar veel Russische resultaten. Via een Reddit-draadje met de vraag of deze folder echt werd uitgedeeld in het Verenigd Koninkrijk, wordt ook een Russisch nieuwsartikel gedeeld over de foto’s. Daarin staat een Telegrambericht van 14 augustus 2022.

In dit Telegrambericht is de laatste zijde van de folder te zien, die op de foto’s die in Nederland worden gedeeld, is weggelaten. Onder het cijfer 5 staat: 'Nodig hem uit voor een bezoek! Je zult niet geloven hoe grappig en aardig je nieuwe vriend kan zijn'.

De foto’s zijn nog verder terug te leiden dan 14 augustus. Ze komen bovendien in verschillende talen voor, zoals het Frans of Spaans. De vroegste versie die dpa kon vinden, leidde daarentegen toch weer terug naar een Russische bron: het kanaal Новый Петербург deelde de foto’s op 8 augustus op Telegram. Hun logo is ook te zien op de foto’s in het al eerder genoemde Telegrambericht, dat in het Russische artikel verwerkt werd. Ook de tekst is nagenoeg gelijk.

Een taalfout in de derde tip op de folder maakt duidelijk dat het hier niet om een officiële folder gaat en lijkt een aanwijzing richting Russische makelij. Het lidwoord ‘the’ ontbreekt voor ‘n-word’. Slavische talen, waar Russisch onder valt, kennen geen lidwoorden. Het kan daardoor mogelijks een vertaalfout zijn.

Propaganda

De verspreiding van het bericht dat dit in Groot-Brittannië zou gebeuren, past bovendien in een breder fenomeen van Russische propaganda, waarin wel vaker Europeanen worden afgeschilderd alsof ze een voorkeur voor pedofilie hebben. Het 'decadente' westen wordt daarbij tegenover de traditionele en conservatieve waarden van Rusland afgezet.

Deze invalshoek is ook te lezen in de laatste alinea van het eerder genoemde Russische nieuwsartikel: 'De propaganda van de legalisering van pedofilie in het Westen berust niet op geïsoleerde gevallen, maar is een doelgericht resultaat van het harde werk van perverse lobbyisten. Wij in Rusland hebben zulke "waarden" zeker niet nodig - geweld tegen onze kinderen is absoluut onaanvaardbaar,' staat er geschreven.

Hoewel de maker van de folder niet te achterhalen is, blijkt de verspreiding ervan dus toch steeds terug te leiden naar Russische bronnen. Behalve het feit dat de folder in het Engels is, is er niets dat bewijst dat deze in Groot-Brittannië werd verspreid.

(Stand van zaken: 23/08/2022)