Oorlogspuin als filmdecor

Opnames eerste grote bioscoopfilm over Oekraïens verzet

17.08.2022, 13:42 (CEST)

Filmopnames in een door de oorlog verwoeste Oekraïense stad tonen volgens sommigen dat de oorlog geënsceneerd zou zijn. Integendeel: de film vertelt juist het verhaal van het geleden oorlogsgeweld.

Sinds de oorlog in Oekraïne circuleren online vaker TikTokfilmpjes, die zouden moeten aantonen hoe het er ‘achter de schermen aan toe gaat’ in het oorlogsgebied. De oorlog zou een Westers complot zijn om Rusland in een slecht daglicht te stellen. Zo zou deze video laten zien hoe een Russische aanval op burgers in scène wordt gezet ‘door een filmploeg van het Kiev-regime’. Wat blijkt? De verwoeste gebouwen door het oorlogsgeweld dienen als decor voor een speelfilm.

Beoordeling

De claim dat deze beelden aantonen hoe een Russische aanval op burgers in scène wordt gezet door een filmploeg van het Kiev-regime klopt niet. De beelden tonen de opnames van de film ‘Region of Heroes’, geproduceerd door IDEAFILMS.

Feiten

De originele video is terug te vinden op het TikTokkanaal ‘yarikfors’ en werd op 8 augustus 2022 online gezet. Het profiel behoort Yaroslav Forsik, die als casting-assistent meewerkt aan de Oekraïense film ‘Region of Heroes’. Hij bevestigde de factcheckers van het AP dat de TikTok op de filmset is gemaakt.

Op de openbare Facebookpagina van de film ‘Region of Heroes’ is in een bericht van 27 juli 2022 te lezen dat de opnames van de film in regio Kiev zijn begonnen. Dit komt overeen met de locatie uit de TikTokvideo: uit de vertaling van de derde regel van de tekst in de video (Гостомель) blijkt het hier om de stad Hostomel te gaan, ten noordwesten van Kiev. De factcheckers van het AP wisten dit te verifiëren: in hun eigen foto-archief is een foto uit Hostomel terug te vinden, waarop het verwoeste gebouw dat in de achtergrond van de TikTik video te zien is duidelijk te herkennen is.

Oorlogsgebied

In de eerste maanden (februari - maart) van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne werd er veel gevochten in en rondom Hostomel. De slag om de luchthaven bij de stad was volgens defensie-expert Paul van Hooft een kantelpunt in de oorlog: de inname van het vliegveld bij de stad had voor een snelle Russische overwinning op Kiev moeten zorgen, maar dat mislukte. Sinds april is het gebied weer in Oekraïense handen.

De speelfilm

Region of Heroes’ zal het verhaal vertellen van vijf mensen en hun verzet tijdens de Russische bezetting van de regio. Het moet de eerste grootschalige bioscoopfilm worden over ‘engelen die door de hel zijn gegaan’, valt in dit artikel van ELLE Ukraine te lezen.

De film wordt geproduceerd door het bedrijf IDEAFILMS. Op de instagrampagina van de producent zijn foto’s van de draaidag in Hostomel te vinden (zie vijfde foto in carousel). Het is dus overduidelijk dat het in de TikTokvideo om opnames voor een filmproductie gaat en dit wordt helder met buitenwereld gecommuniceerd. De achtergebleven verwoeste straten en huizen dienen inmiddels als filmdecor.

Films op Oekraïense bodem

De film wordt mede mogelijk gemaakt door de ДержКіно України: het Oekraïense staatsfilmagentschap. Dat klinkt in Nederlandse oren in eerste instantie wellicht verdacht, maar het is vergelijkbaar met het Nederlands Film Fonds.

Het staatsfilmagentschap heeft momenteel geen beschikking over het normale overheidsbudget. Dit geld wordt door de oorlog ingezet voor humanitaire behoefte en militaire doeleinden. Hierdoor vraagt het filmagentschap op haar website om donaties van over de hele wereld om de Oekraïense filmindustrie te stimuleren. De meeste nieuwe films die momenteel uitkomen, zoals Sniper: The White Raven, gaan over oorlogsgeweld op Oekraïense bodem.

(Stand van zaken: 17.8.2022)

Links

Facebookpost (gearchiveerd, video gearchiveerd)

TikTok yarikfors (gearchiveerd)

Factcheck AP (gearchiveerd)

Facebookpagina 'Region of Heroes' (gearchiveerd)

AP-archief foto Hostomel (gearchiveerd)

Gevechten rond Hostomel (gearchiveerd)

Mislukte slag om Hostomel (gearchiveerd)

Sinds april Hostomel weer Oekraïens (gearchiveerd)

Over de film (gearchiveerd)

Artikel Elle Ukraine (gearchiveerd)

IDEAFILMS Instagram (gearchiveerd)

Homepage Oekraïens Staatsfilmagentschap (gearchiveerd)

Nederlands Film Fonds (gearchiveerd)

Budget en donaties filmagentschap (gearchiveerd)

Nieuwe films (gearchiveerd)

Sniper: The White Raven (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.