Opmaak van Tagesthemen-weerbericht veranderd in 2020

"5 jaar geleden was 35° in de Eifel een lekker zonnetje, gisteren was het met 28° alarm bellen aan," klinkt het in een Facebookbericht met twee afbeeldingen van een Duits weerbericht. Maar zijn die twee kaarten wel met elkaar te vergelijken?

Beoordeling

De vergelijking tussen de twee kaarten is misleidend zonder de juiste context. De weerkaarten zelf zijn echt, maar ze zijn niet te vergelijken omdat het weerbericht in het programma Tagesthemen in 2020 een nieuw design kreeg. Sindsdien gebruiken ze temperatuurkaarten, dat deden zij daarvoor niet. Het is dus niet zo dat het weerbericht nu ineens alarmistischer wordt gebracht.

Feiten

De twee weerkaarten zijn echt en ook de data die erbij staan kloppen bijna. De onderste, roodgekleurde kaart is alleen van 20 juni 2022, dus een dag eerder dan staat aangegeven. Het voorspelt wel het weer voor 21 juni.

Het programma waar beide weerberichten in te zien waren, heet Tagesthemen. Dat is van de Duitse omroep ARD, een samenwerking tussen de verschillende openbare regionale omroepen. Dit nieuwsprogramma wordt later op de avond uitgezonden, na het Duitse journaal (Tagesschau) van acht uur. De bovenste, groene weerkaart is te zien in de Tagesthemen-uitzending van 21 juni 2017 (op minuut 14.00). De onderste kaart werd uitgezonden in de uitzending van 20 juni 2022 (op minuut 34.38).

Verandering in opmaak

Voor het verschil in kleur is een logische verklaring te vinden, die niet te maken heeft met bangmakerij voor warmer weer. Het weerbericht bij Tagesthemen kreeg per 2020 simpelweg een nieuwe opmaak. Dat legt de ARD zelf uit in de rubriek Faktenfinder, na ophef over deze twee kaarten.

"Sinds 2020 wordt het weer voor Tagesthemen niet meer geleverd door verschillende redacties, maar door het ARD-Kompetenzzentrum in Frankfurt," zegt het hoofd van de weerredactie, Silke Hansen. Zij legt uit dat bij de overname het design van Tagesthemen is aangepast, zodat dit overeenkwam met het design van het weerbericht bij het andere nieuwsprogramma Tagesschau.

Het verschil tussen de twee kaarten uit 2017 en 2022 is dat de weerkaart uit 2017 geen 'temperatuurkaart' is, en die uit 2022 wel. In de opmaak die in 2017 werd gebruikt, verandert de kleur van de kaart nooit. Hij is dezelfde kleur bij nul graden als bij dertig graden. In het nieuwe design verandert de kleur wel mee met de temperaturen.

Dat design met kleuren werd ook op 21 juni 2017 al toegepast in het Tagesschau-weerbericht. Voor die dag is ook een rode kaart te zien bij temperaturen boven de dertig graden.

Verandering aangekondigd

In een eerdere dpa-factcheck legde Silke Hansen al eens uit dat die temperaturen ook door het jaar heen worden aangepast naar de verwachting van dat seizoen. In de zomer is 15 graden Celsius bijvoorbeeld vrij koel en wordt daarom gepresenteerd in koelere kleuren - in januari is 15 graden Celsius eerder mild en wordt dan gepresenteerd in warmere kleuren.

"We hebben niets veranderd, we doen het al meer dan 20 jaar op deze manier", zei Hansen destijds over het Tagesschau-weerbericht. Het weerbericht van Tagesthemen is sinds 2020 dus op diezelfde manier vormgegeven.

De verandering van de opmaak van het weerbericht werd in 2020 ook al benoemd door de persdienst van Hessischer Rundfunk (Eén van de omroepen binnen de ARD). De verandering in het design is bovendien te zien door het weerbericht van 30 december 2019 en van 1 januari 2020 te bekijken. Ook de manier waarop de wolken worden afgebeeld, is veranderd.

De temperaturen staan dus sinds 2020 op de kaarten aangegeven. Dat was niet om mensen bang te maken voor klimaatverandering, maar alleen om de opmaak bij Tagesthemen hetzelfde te maken als die van Tagesschau. Daar kleurde ook in 1999 de kaart al rood bij hitte.

(Stand van zaken: 26/07/2022)