Weerkaart toont slechts één soort stikstofuitstoot

Twee weerkaarten: eentje toont Nederland, de andere India. Allebei zouden ze de stikstofwaardes tonen. En wat blijkt? In India is de uitstoot veel hoger. Toch beroert de stikstofuitstoot het Nederlandse publieke debat. "Eén grote hoax dat stikstof geneuzel", zo concludeert een sociale mediagebruiker.

Beoordeling

De kaarten tonen de hoeveelheid stikstofdioxide (NO2) in de lucht op één gegeven moment. Maar dat is niet het hele plaatje over de stikstofemissie. De uitstoot van ammoniak, vooral afkomstig van de landbouw, speelt ook een grote rol in de totale stikstofemissie en staat niet afgebeeld. De berichten missen dan ook essentiële context.

Feiten

De weerkaart is afkomstig van de website windy.com. Die website laat toe om te filteren op onder andere luchtkwaliteit, waaronder de hoeveelheid NO2 (stikstofdioxide)

Maar er zijn verschillende vormen van stikstof. 'Stikstof' is in de volksmond eigenlijk een parapluterm. Stikstof, N2, is een gas dat overal rondom ons is en 78% van de lucht uitmaakt. Dat is op zich niet schadelijk voor het milieu.

Verder zijn er ook stikstofverbindingen, zoals ammoniak (stikstof en waterstof, of NH3) en stikstofoxiden (stikstof en zuurstof, NOx). De weerkaart van Windy toont enkel NO2 of stikstofdioxide. Dat is dus een vorm van die stikstofoxiden, die voornamelijk in de lucht komt via uitlaatgassen van het verkeer. Het is dan ook logisch dat die weerkaart een hogere concentratie toont rond Rotterdam en Amsterdam.

Dat verklaart eveneens waarom de waarden NO2 in India zo hoog zijn. Grote steden zoals New Delhi kampen regelmatig met een deken aan smog door de grote hoeveelheid uitlaatgassen.

Ammoniak

Wat het dus niet toont is het volledige plaatje over de Nederlandse stikstofemissie. De te hoge stikstofuitstoot in Nederland wordt veroorzaakt door de concentratie stikstofoxiden en ammoniak. Die laatste komt vooral voort uit landbouw.

Ammoniak is verantwoordelijk voor 65% van de Nederlandse stikstofuitstoot. Van die 65% was in 2020 87% afkomstig van de landbouwsector. Al deze informatie is niet te zien op deze specifieke weerkaart.

Kortom, de weerkaart van Windy laat slechts een deel van de puzzel zien en niet het geheel. Het zegt dan ook helemaal niets over de totale stikstofuitstoot in Nederland of de oorzaken daarvan. Evenmin is het dus nuttig om Nederland hiervoor met India te vergelijken. Toch is het niet de eerste keer dat een weerkaart van Windy online werd gebruikt om de stikstofuitstoot in Nederland fout voor te stellen, zoals dpa al schreef eind juni.

(Stand van zaken: 18/07/2022)